47 ENERJİ & DOĞALGAZ • EYLÜL - EKİM / 2025 MAKALE fazla ülkeden ithalat yapılabilmesinin önü açılmıştır. 2024 yılında önemli adımlar atılmış, özellikle iletim, dağıtım ve depolama alanlarında kapasite artışları gerçekleştirilmiştir. Tuz Gölü ve Silivri yer altı depolama tesislerinin kapasitelerinin artırılması yönünde yürütülen projeler tamamlanma aşamasına gelirken, BOTAŞ ve özel sektör yatırımları ile LNG ve FSRU altyapısı daha da güçlendirilmiştir. 2024 yılı itibarıyla doğal gaz tedariğinin yaklaşık yüzde 75’i boru gazı ve yüzde 25’i sıvılaştırlımış gaz (LNG)’dır. BOTAŞ 2024 yılı toplam ithalatının (Boru Gazı ve LNG toplam) yüzde 93,04’ünü gerçekleştirmiştir. 2024 yılında şirketler bazında doğal gaz ithalat miktarları Tablo 1’de gösterilmektedir. Görüldüğü gibi doğal gaz piyasasında hala Kamu’nun ağırlığı korunmaktadır. doğal gaz; enerji güvenliği, arz çeşitliliği ve karbon emisyonlarının düşürülmesi bakımından geçiş sürecinin temel bileşenidir. 2020’li yıllardan itibaren LNG (liquid natural gas-sıvılaştırılmış doğal gaz) teknolojileri, boru hattı optimizasyonu ve spot piyasaların gelişimi doğal gazın daha esnek bir yakıt haline gelmesini sağlamıştır. Türkiye, doğal gaz tüketiminde Avrupa’nın önde gelen ülkelerinden biridir. 2001 yılında çıkarılan 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu ile piyasada rekabet ortamı oluşturulmuş, BOTAŞ’ın piyasa payı azaltılmaya çalışılmış ve özel sektörün önünü açan yapısal reformlar gerçekleştirilmiştir. Türkiye'nin, bu yeni paradigma çerçevesinde teknik altyapısını güçlendirmesi, ulusal regülasyonlarını güncellemesi ve piyasa şeffaflığını artırması, doğal gazda bölgesel bir merkez olma hedefi açısından kritik önemdedir. Yurtdışından Türkiye’ye doğal gaz girişi iki şekilde gerçekleşmektedir. Birincisinde doğal gaz boru hatlarından gaz formunda taşınmaktadır. Doğal gazın boru hatları ile iletiminin teknik veya ekonomik açıdan mümkün olmadığı durumlarda -162o C’ye kadar soğutularak sıvılaştırılmakta ve hacmi 600 kata kadar küçültülen sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) özel olarak imal edilmiş tankerler vasıtasıyla taşınmaktadır. Depolama terminallerine gelen LNG’ler gazlaştırılıp boru hattına verilebildiği gibi sıvı fazda kara tankerleriyle taşınıp dökme olarak da boru gazının ulaşamadığı tüketim noktalarında kullanılabilmektedir. 2008 tarihinde çıkarılan bir Kanun ile LNG ithalatı, BOTAŞ ve diğer piyasa katılımcıları için serbest bırakılmış ve daha önce Kanun ile düzenlenmemiş olan spot LNG ithalat faaliyeti düzenleme altına alınmıştır. Ayrıca, alınacak tek bir ithalat (spot LNG) lisansı kapsamında birden Elektrik Üretiminin Kaynaklara Göre Dağılımı Doğal Gaz İletim Hatları Tablo 1. 2024 Yılı Şirketler Bazında Doğal Gaz İthalatı (milyon Sm3) Şirket Unvanı Toplam Miktar Yüzde (%) BOTAŞ BORU HATLARI İLE PETROL TAŞIMA ANONİM ŞİRKETİ 48.577,98 93,04 BOSPHORUS GAZ CORPORATION ANONİM ŞİRKETİ 1.771,63 3,39 KİBAR ENERJİ ANONİM ŞİRKETİ 784,74 1,50 AKFEL GAZ SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ 728,16 1,39 SOCAR ENERJİ TİCARET ANONİM ŞİRKETİ 260,28 0,50 EGE GAZ ANONİM ŞİRKETİ 90,33 0,17 Genel Toplam 52.213,12 100,00 (Kaynak: EPDK)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=