40 ENERJİ & DOĞALGAZ • KASIM - ARALIK / 2025 Şekil 1. Run-around ısı geri kazanım sistemi ÇEVİRİ / MAKALE RUN-AROUND (ÇEVRIMLI) BATARYA ISI GERI KAZANIM SISTEMLERININ SAĞLAM (ROBUST) KONTROLÜ(*) ARKA PLAN Run-around ısı geri kazanım sistemleri uzun yıllardır kullanılmakta olup hastaneler, alışveriş merkezleri ve ofis binaları gibi büyük yapılarda yaygın olarak tercih edilmektedir. Isı geri kazanımı, egzoz ve besleme hava akımlarına yerleştirilmiş bataryalara bağlı bir sıvı devresi üzerinden sağlanır (bkz. Şekil 1). Run-around ısı geri kazanım sistemi, hava akımlarının ayrı konumlandırılabilmesine olanak tanır. Bu, egzoz havasındaki partikül veya gaz gibi kirleticilerin besleme havasına karışmasını engeller. Bir diğer avantajı ise hava kanallarının birbirinden ayrı, örneğin farklı katlarda, yerleştirilebilmesidir; bu durum özellikle alan kısıtlamalarının olduğu yerlerde oldukça değerlidir. Ayrıca birden fazla egzoz hava sisteminin tek bir besleme hava sistemine bağlanması da mümkündür. Bunun yanında sıvı devresine ek ısı eşanjörleri bağlanarak besleme havasının ısıtılması veya soğutulması sağlanabilir. Böylece besleme havası kanalına ek batarya yerleştirme ihtiyacı ortadan kalkar, bu da basınç kayıplarını ve fan enerji tüketimini azaltır. Sistemin tasarımının ve esnekliğinin bazı dezavantajları JAN-OLOF DALENBÄCK PROFESSOR, CHALMERS UNIVERSITY OF TECHNOLOGY PETER FILIPSSON PHD, CIT RENERGY AB GÜNÜMÜZDE RUN-AROUND (ÇEVRIMLI) BATARYA ISI GERI KAZANIM SISTEMLERI SIKLIKLA TALEP KONTROLLÜ HAVALANDIRMA ILE BIRLIKTE KULLANILMAKTADIR. BIRÇOK MEVCUT SISTEMDE, SIVI AKIŞININ (SU VE GLIKOL KARIŞIMI) YETERSIZ KONTROL EDILMESINDEN DOLAYI DÜŞÜK ISI GERI KAZANIM VERIMLERI GÖZLENMEKTEDIR. BU MAKALEDE, SIVI KONTROLÜNDE YAŞANAN SORUNLARI ORTADAN KALDIRAN DAHA SAĞLAM BIR KONTROL YÖNTEMI SUNULMAKTADIR. da vardır. Egzoz ve besleme havası arasında tek kademe ısı transferi bulunan plaka tipi eşanjörlerin aksine, run-around sistemlerde iki kademeli ısı transferi gerçekleşir: egzoz havasından sıvıya, sıvıdan besleme havasına. Bu durum toplam ısı transfer etkinliğini düşürür. Sıvı devresine ek ısı eşanjörleri bağlanabilmesi ve yerel bir ısı (veya soğuk) kaynağının kullanılabilmesi ekonomik açıdan avantaj sağlayabilir; ancak kontrolü daha karmaşık hâle getirir ve toplam ısı transfer etkinliğini azaltır. Sıvı debisi, sistem için kritik (*) REHVA European HVAC Journal 62. sayısında yayınlanmıştır.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=