Doğalgaz Dergisi 26. Sayı (Mayıs/Haziran 1993)

DüGAL GAZ DERGiSi SAYI. 26 cak. Oysa biz sularımızı durmadan kirletiyoruz. İşte burada hiçbir arıtma tesisine sahip olmayan sanayi sözkonusu oluyor. DOĞAL GAZ: Diinyanın diğer bölgeleriyle karplaştırıldığında, Tiirkiye'nin çevre kirliliği apsıııclan clummıı nedir? HUN: Bizim belirli şanslarımız var. Örneğin, roprağımız kireçli olduğu için, Yatağan gibi devamlı bombardıman altında kalan yerler dışında, asit yağmurlarına karşı biraz daha şanslıyız. Şehirlerde kirlilikte gerçekten çok ilerideyiz. Ankara hariç tabii; Bursa, Kayseri ve özellikle İstanbul çok kirli. Kırsal kesimde henüz kirlenmemiş, temiz bölgelerimiz var. Hiç olmazsa onları koruma altına almalıyız. Kirlilik sorunumuz Avrupa'daki kadar büyük değil ama, ivedilikle önlemler alınması gerekli. Özellikle beklemekte olan yasaların hemen meclisten çıkarılması lazım. DOĞAL GAZ: Çevre kirliliğinin azaltılınasıııcla doğal gazm katkısı yadsınamaz. Örneğin Ankara 'ela havcı kirliliği farkeclilir clerececle azaldı. Bu kaynağın Tiirkiye için b'ııemiııclen ve ycıygın kullanıırımı sağlaırıak için yapılması gerekenlere/en bahseder ırıisiniz? HUN: Bildiğiniz gibi, kaynakları üçe ayırıyoruz; yenilenebilir kaynaklar, şartlı yenilenebilir kaynaklar ve yenilenemeyen, yani konvansiyonel kaynaklar. Yenilenemeyen kaynakların içinde tüm mineraller, madenler ve petrol, kömür gibi organik maddeler var. Bu organik rezervlerin içinde, tabiatıyla metan gazı var. Doğal gazda da en yüksek konsantrasyon metandır. Petrol, bildiğiniz gibi yeralcında göller halindedir ve üzeri doğal gazla kaplıdır. Petrol gölleri tıpkı buzdağları gibidir. Onda biri petrolse, onda dokuzu doğal gazdır. Asya kırasında son derece büyük doğal gaz rezervleri olduğu biliniyor. Şu anda bilinen rezervler, petrolden kat be kat fazladır. En azından 2 asır daha yetecek kadardır. Petrolün belirli bölgelerde, mesela Amerika kırasında Venezüella'da bittiği, 62 ....--- Romanya'daki petrolün ise tükenmek üzere olduğu biliniyor. Suudi Arabistan petrolü ise 2050'li yıllarda bitecek. Ama bugün en azından 2200'lü yıllara kadar yetecek doğal gaz olduğu varsayılıyor. Doğal gaz son derece patlayıcı bir gaz, ancak gerekli tertibat alınırsa, bana göre, son derece uygun bir enerji kaynağı. Her ne kadar konvansiyonel kaynaklar arasında sayılsa da, şehircilikte kullanımına her zaman taraftarım. Bir doğa bilimcisi olarak, doğal gazla çalışan santrallerin arttırılmasını ve şehircilikte kullanımın yaygınlaştırılmasını talep etmekteyim. Hava kirliliğini minimize edecek en önemli enerji kaynağının doğal gaz olduğuna inanıyorum. Ankara ile İstanbul'u, uygulama açısından mukayese etmek yanlış olur. Ankara ile 10 milyonluk İscanbul'un karşılaşcırılmas! doğru değil. İki şehrin jeomorfolojik yapısı da farklı . Doğal gazın evlere götürülmesi, montajı kolay değil. Halk arasında bazı tedirginlikler var. Bunu söylemekte tereddüt etmeyeceğim. Doğal gaz dışa bağımlı bir enerji kaynağı. Halk, dışa bağımlı bir enerji kaynağının fiyatının tek elden kontrol edilmesinden ve devamlı arttırılmasından çekiniyor. Doğal gaza ever elediğimiz takdirde, fiyat endekslerini ele itaatkar bir biçimde kabul ermek zorunda kalacağız. Ayrıca, herhangi bir uluslararası rahatsızlık durumunda doğal gaz kesilirse ne yaparız diye tedirginlik var. Bence rahatsızlıkların üzerine gitmek hızım. Halkta ne tedirginlik yaratıyorsa, onu halka açıklamak, tanıtmak lazım. Petrolde ele dışa bağımlıyız. Artık doğal gazı bütün dünya kullanıyor. Olaya global bir şekilde yaklaşmak lazım. Ben şahsen evime doğal gaz bağlatacağım. Diğer yakıtlardan hakikaten bıktık. Kömür havayı kirletiyor. Linyit kömüründe partikül oranı % 30'larda; kükürt oranı çok yüksek. Doğal gazda uygulamalar cam anlamıyla bi- !imsel yapılmadığı takdirde bazı sorunlar çıkabiliyor ama, yine de doğal gazın son derece faydalı ve dost bir er.erji kaynağı olduğunu ifade etmek istiyorum. Doğal gazın artılarını ve eksilerini açıkça ifade etmek lazım. Fiyat poJ.icikası ve dışa bağımlı olması, halkı tedirgin etmektedir. Kesilmemesı ve fiyatların makul oranlarda tutulması için önlemler alınmalıdır. Bir de, montajlarda insanlara biraz kolaylık canınabilse iyi olur. Milyonlar konuşuyor; oysa herkesin ödeme gücü farklı. Bizim ülkemiz çok enteresan bir ülke; eğer evinizde ısı yalıtımı yapmışsanız, lüks vergisi veriyorsunuz. Oysa, mesela Almanya'da evinize ısı yalıtımı yaptığınızda, bir süre vergiden muaf tutuluyorsunuz. Fransa'da devler, evine göre 15 ile 25 bin Frank arasında, ısı yalıtımını sübvanse ediyor. Isı yalıtımı neyi getiriyor beraberinde? Şöyle açıklayayım: 40 m3'lük bir alan düşünün. Kışın 10°C dış hararette, bu alanın iç sıcaklığını 20°C'a getirmek için 100 kg kömür sarfedilir diyelim. Eğer ısı yalıtımı yapılırsa, aynı şartlarda 25 kg kömür kullanılabilir. Isı yalıtımı, müthiş bir enerji tasarrufu getiriyor. Oysa biz ısı yalıtımını lüks addedip, vergi alıyoruz. Diğer taraftan pecrokok... Evet, pecrokokra partikül yok ama, kükürt çok... Suriye pecrokokunda % 8,5-9 oranında kükürt var. Amerikan pecrokokunda bu oran % 5,6. Enerji yüksek ama, içinde aromatik hidrokarbonlar var, birtakım kanserojen uçucu gazlar var. Ama ne yapılıyor? Pecrokok ucuz bir yakıttır diye fonsuz ithal ediliyor. Dünyanın en zengin linyit rezervlerine sahip ülkelerden değiliz ama yakınız. Linyit, ocaktan çıktığı gibi evlerde kullanılmaz. Daima birtakım işlemlerden geçirilir ve kalori değeri arttırılır. Bizde ocaktan çıktığı gibi kamyonlara yükleniyor ve evlere dağıtılıyor. Çok yanlış birşey bu. İşte bu bakı�lardan da, doğal gazın teşvik edilmesi lazım. Sağlam izole edildiği ve sistemleri bilimsel bir şekilde kurulduğu zaman, doğal gaz mükemmel bir yakıt. İlk montaj fi-

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=