Doğalgaz Dergisi 26. Sayı (Mayıs/Haziran 1993)

2. ısırıcı AKIŞKAN SICAKLIGI Gerek klasik termik santral çevriminde ve gerekse kojenerasyon çevriminde ısının çevreye atıldığı yer yoğuşturucu (kondenser) bölümüdür. Burac:: kullanılan soğutucu ortam göl suyu, cie!"liz suyu veya soğutma kulelerinde soğutulan su olabilir. Soğutucu ortamın sıcaklığına bağlı olarak, genellikle buhar yoğujma sıcaklıkları 50-60°C mertebesindedir. Buharlaşma Si· caklığı ne kadar düşükse çevrimde üretilen güç o derece fazla ve dışarı acılan ısı c derece azdır. Yoğuşturcuda dışarı atılan ısının şehir ısıtmasında kullanımı düşünüldüğünde, yoğuşma sıcaklıklarını yukarı çekmek gerekir. Şehir ısıtmasında çeşitli yöntemler ve sistemler kullanılmakla birlikte, en yaygın kullanım kaynar su sistemleridir. Yüksek sıcaklıkta santralda elde edilen su ısıtılacak binalara gönderilecek ve burda ya ısı değiştirgeçleri yardımı ile veya doğrudan gönderilen suyun karıştırılması ile sıcak su elde edilip ısıtmada kullanılacaktır. Yüksek sıcaklıkta su üretmek için buhar yoğuşma sıcaklığı ve basıncı da yüksek olmalıdır. Buhar yoğuşma sıcaklığı yükseldikçe çevrimde Liretilen elektrik gücü azalır ve ısıtma devresine atılan ısı artar. Böylece mevcut santralların ısıtmada kullanılması halindeelektrik üretim değerleri bir miktar azalacak ve yukarıda belirtilen çevreye acılan ısı değerleri artacaktır. Buna karşılık buharlaşma sıcaklığını yükselttikçe ısıtma devresine gönderilen suyun sıcaklığının artmasına bağlı olarak boru yatırımları veya ısıtma tesisatı yatırım maliyetleri azalır. Genellikle su sıcaklıkları 110°C mertebesinde kalmaktadır. Ayrıca artan yoğuşma basıncına bağlı olarak buhar türbini performansı değişir. Aslında bu tip uygulamalarda karşı basınçlı tip türbinler kullanmak gerikir. Kısaca böyle bir yatırımın gerçek ekonomik olabilirliği ve kullanılacak sistemin seçimi ancak geniş ve ciddi çalışmalar sonucunda belirlenebilr. Maliyeti etkileyen çok sayıda parametre bulunmaktadır. 3. MARMARA BÖLGESİNİN ENERJİ TALEBİ Marmara bölgesi hem en sanayileşmiş hem de nüfus yoğunluğu en fazla olan bölgemizdir. Bu bölge Türkiye'deki elektrik DOCAL GAZ DERGiSi SAYI. 26 üretiminin % 30'unu tüketmektedir. Halbuki bölgedeki santrallar ihtiyacın ancak % 85'ini karşılayabilmektedir. Bu açık önümüzdeki dönemde daha da artacaktır. Bölgeye elektrik enerjisinin uzaklardan getirilmesi aynı zamanda büyük nakil kayıplarına neden olmaktadır. Bu gölge için en uygun çözümün doğal gazın evlere dağıtılarak ısıtmada kullanılması yerine, kojenerasyon tekniği ile çalışan yüksek verimli biİeşik-ısı güç santrallarında kullanılmasıdır. Bu santrallar yoğun yerleşim yerleri olan şehirlerin çevresinde kurulması halinde acık yoğuşma enerjisi şehir ısıtmasında kullanılabilir. Böyle tesislerde sistemin toplam verimi % 90'lara kadar ulaşabilir. Ayrıca elektriğin uzaklara taşınması ela gerekmediğinden, hat kayıpları da azalır. Böyle bir sistem ısıtmaya dönük projelenclirileceği için ilave yatırımlar olmayacak, sistem tasarımı maliyetlerini optimum yapacak şekilde gerçekleştirilebilecektir. Bu uygulamanın güvenlik açısından da yararı vardır. Doğal gaz geniş bir şebekede kullanılmak yerine tek noktada tekniğine uygun ve güvenli bir biçimde yakılacaktır. 4. UYGULAMANIN BOYUTLAR! Boyutlar hakkında bilgi verebilmek açısından yaklaşık rakamlarla İscanbul'daki Ambarlı santralı üzerinde durulmuştur. Ambarlı santralının halen klasik sıvı yakıtlı ve kojenerasyon doğal gazlı olmak üzere iki ünitesi mevcuttur. Sıvı yakıtlı ünitenin elektrik üretim gücü 630 MW değerindedir. Doğal gazlı ünitenin elektrik üretim gücü ise 1005 MW değerindedir. Yukarıdaki yaklaşık oranlara göre dışarı acılan ve aslında ısıtmada kullanılabilecek olan ısı gücü, Sıvı yakıtlı ünite için = 630 x 0,55/0,30 1155 MW Doğal gazlı ünite için = 1005 x 0,35/0,50 = 703 MW değerindedir. Ortalama 100 m2 genişlikte apartman tipi konutlarda yönetmeliğe uygun ısı yalıtımı da yapıldığında ısı kaybı yaklaşık 67 kW mertebesinde olmaktadır. Buna göre Ambarlı santralı ile teorik olarak ısıtılabilecek yaklaşık konut sayısı; 67 =

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=