KOJENERASYON TEKNOLOJi LERi _, ı :g" .. " �i\\\ j;. _ .ı; Özcan AĞABAY l 986'do Boğaziçi Üniversilesrnden Makino Yüksek Mühendis i dereces i ni aldı. Koç Holding ElüdProjeKoordinolör• lüğu EnerjiveÇevre Bölümü'ndeUzman Mühendis olarak çal ı şmaktadır. COGENERATION TECHNOLOG/ES Abstroct: Combined Heot ond Power or Cogenerotion refers to the Joint production of e/ectric power ond useful thermoı energy through o sequentıoı use of the prime mover energy. in this study commerclolly ovoilob/e co generation technologies ore briefly described. Different cogenerotion technologies ore compored with speciol emphosls on ovoilobility, life. efficlency, opp/icotion ond operotion chorocteristics. Özet: Birleşik ısı Güç Üret i mi veya Kojenerosyon, enerjinin ardışık kullanımı ile el ektrik ve faydalı ısının bir l ikle üret i lmesi olaraktonımlonobilir. Bu çalışmada ticari olorakpiyasada bulunan kojenerosyon teknolojileri kısaca tanıtılmıştır. Çeş i tli kojenerasyon teknolojiler i :çalışobilirlik, ömür, verim, uygulama ve işletme özelikleri üzerinde durularak, birbiri ile kıyaslanmıştır. İşletme Isı yükü, ilave yanma ile kontrol edilemeyecek kadar azalınca, gaz türbini yükünün düşürülmesi gerekir. Eğer gaz türbini yükünün azaltılmasına paralel olarak, kompresör tarafından emilen hava miktarı ela azaltılır ise egzoz gazlarının sıcaklığı yaklaşık "sabit" kalır. Bu durum gaz türbini yükü ram kapasitenin yaklaşık %80'inine düşünceye kadar böyle sürebilir. Yük daha da azalırsa egzoz gazlarının sıcaklığı eli.işer. İzin verilen minimumun altındaki yüklerde (örneğin ram yükün %75'i) gaz ti.irbinini durdurmak gerekir. DO�AL GAZ DERGİSi SAYI. 28 110 Geçen sayıdan devam.... 7. KOJENERASYON TEKNOLOJİLERİNİN GENEL DEĞERLENDİRMESİ Buraya kadar, piyasada ticari olarak mevcut kojenerasyon teknolojileri incelenmiştir. Bu bölümde en önemli kojenerasyon tekniklerinin özer bir genel değerlendirmesi verilecektir. Bu bölümde verilen değerler sadece temsili olup, dikkatle kullanılmasında yarar vardır. 7. 1. UYGULAMA ALANLARI Bir kojenerasyon sisteminin uygulama alanı yaklaşık olarak aşağıdakilere göre belirlenir: * Güç aralığı * Üretilen ısının kalitesi * Isı /gi.iç oranı Tablo 1: Kojenerasyon tekniklerinin güç aralığı. Kojenerasyon Güç Aralığı Teknolojisi (MW) Gaz motoru 0.015 - 20 Dizel motoru O. 1 - 15 Gaz türbini 0.15 -100 Karşı basınç 0.5 -60 Eks./Yoğ. 10 - 100 Birleşik çevrim 10 - 100 Güç Aralığı Tablo-1 'den elektrik talebinin birkaç MWe'ııı altında olması halinde, genellikle içten yanmalı motorlar (gaz veya dizel) ve daha küçük oranda elagaztürbinlerinin kullanıldığı görülmektedir. Elektrik talebi yaklaşık 3 MWe'clen yüksek olduğunda genellikle gaz türbini kullanılır. Büyük ölçekli encli.isrriyel kojenerasyon projelerinde birleşik çevrimler ve bazen ele buhar ri.irbinleri kullanılır. lsı Kalitesi Kojenerasyon sistemlerinin bir başka önemli özeliği de üretilen yararlı ısının kalitesidir (Tablo-2).
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=