il İSTANBUL HAVA KİRLİLİĞİ PANELİ il Konuşmamı geçmişten bize seslenen bir Kistıizyıol rduemr i.l i '"nGi önkys öüzzlüenrüi , itloe b i t i r m e k prağı nasıl olur da önemsemeyiz? Biz havanın tazeliğine ve suların pırıltısına sahip çıkmalıyız. Bu dünyanın her parçası, biz insanlar için kutsaldır. Bu çevre hep i l g iilme ni zi innidzi; r . o On un us aske vl ai nyiınniızz. . OBnüutnülna gücünüzle, bütün aklınızla, bütün kalbinizle koruyunuz; sevınız. Göreceksiniz bütün bunlardan sonra çevre dostu olacaksınız." O.KURAL: Hülya BAYKAL'a aŞ çi mı k ldaim a lİasrtıa ni çbiun l tBe şeelkekdüi yr e es id i yGoernuezl. Ss oe rkmr eat ke r i i sTt iuyğorruulmE. RİKl İMN a hBaelyl i' e Çşeuvnrue Kurulu'ndaki coplancılarda edindiğim bilgiye göre, İl Mahalli Çevre Kurulu kararlaralıyor, amabunlarıbelediyelerin uygulaması gerektiğini söylüyor. İstanbul Belediyesi'nin doğal gazı desteklediğini biliyoruz. Bunun dışında çalışmalarınız ne durumdadır? Az evvel bahsettiğim Çan kömürü konusunda belediyenin bilgisi var mıdır? T. ERKİN: Özellikle geç kalınmış, efivlerebnaskeltbığiır sgoörzulenuyankçlözülmesine, körün aşamayız. 1965'ce başlayan sorunu Ankara'daçözdük.Önce kamuoyu, sorunun çözülmesi için ısrar etti; sonra hükümetler bu baskı altında gerekeni yaptılar. Sorunun çözülmesindeki en büyük güçlüklerden biri, sorunun devamlı olan bir sorun oç ol mk a smo ğa suı kd ı rg. üS on rl eurni un ne kyı şö na eylliakr ı noı lnmbaaszıı, kamuoyu ve insanların bu soruna olan g is l e e g n li e i n s b d in u iğ i s io n r d d u e a n ğ d oı e l t m ı i y n a o s y a r a n . c la a k r Y m s a a ı z ş n g k i a i b y g i l e a b le r u c ı n n ek u a umnuut ltaukyaobrell ai rrl .e n Bmue s i ygüe rzedkei yno rs. oKrounnuuy un çözümlerken sorunu bir seyyar ölçüm aletine bağlamak çok basit bir y y a a klaşımdır. Onun için sorunu bütün pısıyla incelemek durumundayız. Sebeplerin ne olduğunu belirlemeliyiz. Hava kirliliği oluşması için öncelikle bir kk üi rkl eütritcgi iobli mk iams ıy al saazlı bmi rdkı ri .r l eBtui c i koilralbeitliicri. Bu kimyasal kirlilik, soba aşağıdan veya yukarıdan yakılarak çözümlenemez. ÖY na kc eı tbı na z ıi gç ienr dç ee k laerrsi ennbi ikl ,i n kmüeks üi gr te r evke yi ra. n y a ü k k ı l l e s e ı n r b a u c ı k h a v l a l e r d sa i l e n m e r e e z d . e P n a r t y i a k k ü ı l l l ı e r r s i a , yakma metodları ile azaltmak mümkündür, ama sağlığı etkileyen en önemli sebep kimyasal kirlecicilerdir. Bunlar atmosfere nerelerden karışır? Kentlerimizde toz, yaz aylarının en büyük kirleticilerindendir. Çevreden gelen duman ve nükleer kirleticiler de kirlilik nedenleri olabilir. Şu an havamızı, çevremizi, suyumurn kirleten çok ciddi kirleticiler mevcmtur. Bunlar ısınma, sanayi ve en önemlisi trafik amaçlı olanlardır. İscanbul'da bunun üçü de vardır. Isınmanın karakteristiğine bakarsak, biraz önce de değindiğim gibi, kKei sr il ne ct ei lni dbi irn. aKç ıoşkı ns afya zı dl aadoı lr d; uy ğa zuı ni ç ai nz dt eı rk. tek ve her binada ayrı çözüm bulmak çok zordur. Bu cip tüketicilerin ekonomik güçleri fazla değildir. O yüzden daima ucuz ve kirletici kaynaklara yönelmektedirler. Sanayi ise yaz-kış dk aa iymn aa kh asvaayyı ıs ık i ar lzedt ımr ; e ke tkeodni ro. mS ai kn a ygiünci nü fazladır. Kontrol etmeniz mümkündür; ancak fizibilitesi gereklidir. Son faktör mıfiksorunudur. Ayrıca kötü kentleşme • ve dolayısıyla hava cereyanının ve akışının kesilmesi de söz konusudur. Daha iyi yakıcılar kullanılabilir. Bu, özellikle partiküllerin azaltılmasını sağlar. Verimliliği fazladır. Daha az yakıt ya tamk aorsafke r edsaahl ıan açno kk i rılseı tni ıclial be ri lai zr .a lBı rö. Dy laehc ea di yoiğ ayla kgıatz , keul el lkatnrai kb ,i lri re m; i zr efmu ei zl - oki lö mg iübri ,. Fuel-oillerin içinde %6'ya kadar kükürt olanları vardır Başka sistemlere, örneğin s h i i s ç c e k m u i l n l a l n e r ı l i m n e a , y a n ı s ı m e s r a k n e t z r i a l ı l s e ı r t i m n a e dı söı n üü lreebt iillierb. Bi l öi ry. l eSc ea nhaeymi deel e kd ter i ski,sht ee mm d d e e ğ ğ i i ş ş t t ir i i r l i e l b i ilir. Ayrıca trafik sistemi p, coplu taşımacılığa dönülebilir; metro, tramvay gibi. Böylece crafiğedeçözi.im bulunabilir. Azkirlecici benzinler kullanılabilir. Aslında sorunu DOGAL GAZ DERGİSİ SAYI. 30 71 sadece İscanbul'a indirgemek de doğru değildir. Bugün sorun Erzurum'da İscanbul'dakinin 25 misli, Ki.icahya'da D k18 a u l - r i 2 t u e 0 m l i m u k ni ö s m l b i ü i f r r a i z d n l ü a c d r i . ı fr H . a i ilçi bki re sui yngl iakrl eü l kk öe rdüe kömür, doğadan çıktığı gibi yakılmaz. Kömürün içindeki kirletici unsurları mutlaka ayıklamak lazımdır. Briketleme, remiz yakıt elde ermek için uygulanan bir yol değildir; parçalanmış kömür parçalarının yakılabilir hale gelmesi için birleştirilmesidir. Kömürü gaza dönüştürüp yakabilirsiniz. O zaman da yine kirletmeyi azaltabilirsiniz. Kömürün çıkrığı gibi satılması ve böylece bs aiğr l arnamk ıams ı tka mi ş ialme rei nn y raanhl ıaştc ı re; ramn ceaski nbi un konu ile ilgili çalışıyor olmama rağmen ucanaraksöyli.iyorum, kömürü rehabilire edecek bir sistem gelişcirilmemişcir. 30 sene evvel damacanalar ile sacılan su, pec şişelere; çuvallardasacılan şeker, torbalara girmiştir. Kömür ise hala kocaman ki.ideler halinde getirilip, kapıların önlerineatılmayadevam ermektedir. Bu, kontrolsüzlüğün yanı sıra kişilerin çok ph aı rr as ı nk a zkaanmmua ht ıarrsal afırnı di laen i l gö ni lli de ni rm. Be sui lazımdır. Kömürün işlenip, geliştirildikten sonra kullanılması gç öe zr üe kml iddüi rr .. DD oo ğğ aa ll gg aa zz d ka ölk lsüe nvee i kç iens di ne erişilen rakam son derece mucluluk vericidir. Bir hafta evvel 100 bin kullanıcıya erişilmişken, bu hafta (22 Aralık) 109 bin kullanıcıya erişilmiş durumdadır. Bu kullanıcı sayısı yaklaşık 300 bine eriştiğinde kentin doğal gaz pgeronjieşsliettilammealmidliar.nİmlaıvşe oollaacraakktyıar. P r o j e pılacak bk auz ıçl aacl ıaşkm; raal ha radt saı zboel al kc ai ğyı zi n, ae myaohl learrsı emmı ze hemen hemen temiz yakıta kavuşmuş olacaktır. Her kene belki doğal gaz kullanamayacaktır, amabunun mümkün or el mm ai zd ı fğuı edl u- or iul mkl ua rl ldaantı el mm ai zl ıkdöı rm. üMr ye ta rdoa, hızlı eren/ tramvay gibi araçlar kullanılmalıdır. Trafiği havayı kirletmeyen coplu taşıma sistemlerine dönüştürmek lazımdır. Kontrol
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=