Doğalgaz Dergisi 31. Sayı (Mart-Nisan 1994)

- Doğal çekişli kazanlara göre duman gaz hızları 4-5 katına kadar çıkartılmıştır. - Yanma hücresindeki ısı transferi homojen olarak dağıtıldığından, kazanların global randımanları yükseltilmiştir. - Kaliteli veyeterli bir kazan izolasyonu ile kazan dış yüzeylerinden İstenilmeyen ısı kayıpları asgariye indirilmiştir. - İleri teknolojinin getirdiği olanaklardan faydalanılarak taşınım yüzeyleri artırılmış; daha düşük boyutlardan daha yüksek kapasireler elde edilmiştir. - Yapılar ve kontrol panoları yakıt sarfiyatını azaltmak ve kullanılan yakıttan maksimum fayda sağlamak amacıyla ortam ve dış hava sıcaklığına göre.çalışan dış hava kompanzasyonlu programlama ünitesi ve ekonomi paneli kullanımına uygundur. Modern ve çağdaş kazanların ülkemizde kullanımı, sağladıkları enerji ekonomisi, getirdikleri konfor ve çevrenin korunması yönünde olumlu katkıları nedeniyle, gün geçtikçe artmaktadır. 4. MEVCUT KAZANLARIN DOĞAL GAZA DÖNÜŞÜMÜ Merkezi ısıtma sistemlerinde sıcak su üretimi amacıyla kullanılan kazanlar, genellikle çelik gövdeli alev-duman borulu tipte olup, roplam ısı geçişi ocakta ve duman yollarında gerçekleşmektedir. Kazanlarda ışınım ısı geçişi kullanılan yakıtın cinsine bağlıdır ve esas olarak alev ve sıcak gaz ışınımı bileşenlerinden oluşur. Alev ışınımı tanecik ve is ışınımıdır ve özellikle ağır hidrokarbonları içeren fueloil yakılması halinde önemlidir. Doğal gaz ise, mavi bir alevle yanar ve alev ışınımı ihmal edilebilir mertebededir. Dolayısı ile doğal gaz yakılan kazanların ocaklarında sadece sıcak gaz ışınımı söz konusudur ve bu nedenle toplam ışınım sıvı yakıtaoranla daha düşük, ocak sıcaklıkları yüksektir. Nitekim yapılan deneysel çalışmalarda, kazanlarda doğal gaz yakılması halinde, yakma biçimine, hava fazlalığına, alev - ocak geometrisine vb. bağlı olmakla beraber, ocak sıcaklığının fuel-oil'e göre en az 150-200 °C daha fazla olduğunu ortaya koymaktadır. Oca,kcan bacaya kadar olan duman yollarında İse ısı geçişi asıl olarak taşınımla gerçekleşir. Taşınımlaolan ısı geçişi duman DDC:AL GAZ DERGİSİ SAYI. 31 110 gazları miktarına, sıcaklık farkınaveduman gazı bileşimine bağlıdır. Doğal gaz yakılması halinde hem taşınımyüzeylerinin yükü, hem de birim yüzeyden geçen ısı miktarı, diğer bir deyişle taşınım yüzeylerinin verimi fazladır. Mevcut merkezi ısıtma sistemlerinde, yarım silindirik, silindirik, döküm vb. türü çok farklı teknik özeliklere sahip kalorifer kazanları kullanılmaktadır. Kömürvefueloil'le uygun koşullarda çalışan kazanlar doğal gaza dönüştürüldüğünde yanma ve yoğuşma problemleri ile karşılaşılmaktadır. Doğal gazın yakılması sonucunda oluşan baca gazlarındaki su buharı miktarı kömür ve fuel-oil'e göre çok yüksek olduğundan bacalarda yoğuşma meydana gelmektedir. TS 4040 ve 4041 'e göre tanımlanmış olan baca gazı sıcaklıkları özellikle yüksek su kütleli kazanlarda temin edilememektedir. Standartlarda kazan baca gazı sıcaklığının minimum 160 °C olması İstenmesine rağmen doğal gaza dönüştürülen kazanlarda baca gazı sıcaklıklarının bu değerin çok altında kaldığı görülmektedir. Baca gazı sıcaklığı kazan dizaynı ile ilgili ısı transferi kriteri olduğundan, doğal gaz dönüşümü sonrasında gaz tüketim miktarı , karbonmonoksit, karbondioksit; oksijen ve yanma verimleri istenilen değerler arasında çakıştırılamamakcadır. Bu nedenle, ısırma sistemlerinde kullanılan kazanların TS 430, TS 497'ye uygunluğunun yanında, TS 4040 ve 4041 'e uygunluğu da mutlaka belgelenmelidir. Bu özeliklere uygun olmayan kazanların doğal gaza dönüşümü yapılmamalı, standartlara uygun yeni bir kazanla değiştirilmesi yoluna gidilmelidir. 5. MEVCUT KAZANLARIN DOĞAL GAZA DÖNÜŞTÜRÜLMESİNİN AVANTAJLARI VE DEZAVANTAJLARI Yarım silindirik klasik kazanlarda, konveksiyon yüzeyleri çok fazla olmasına karşın, borulardaki duman gazı hızlı ve ısı taşınım katsayısı düşük olduğundan, suya aktarılan enerji daha azdır. Doğal gaza dönüşüm yapılacak kazanlarda bu durumu düzeltmek için borularm içine türbülatör yerleştirmek gereklidir. Bazı imalatçılar

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=