elektrik uygulaması vardı. Yani henüz ortak bir politika oluşturulmadı. Her ülke için farklı şeyler önem taşıyor. Örneğin, konuşmalarda da belirtildiği gibi,Amerika'daFransa'dakinin cam tersi bir durum söz konusu. Ancak burada göz ardı edilemeyecek birşey var ki, o da Amerika'nın iç enerji merkezlerinin yaklaşık hepsinin bağımsız olması. Türkiye' dede böyle bir durum sözkonusu değil. Gördüğünüz gibi, her ülkedeki durum farklı. Çünkü her ülke aynı enerji kaynaklarına sahip değil. Bu nedenle farklı uygulamaların tartışılması çok doğal. Ortak pazar düşüncesinden harekede, bugüne kadar bir politika oturtulmamasının en önemli nedeni bu. Şükrü ELEKDAĞ: Teşekkür ederim. Eminim biraz önce yapılan beyanlar konusunda ETKB'nin görüşlerini Sayın Koyuncu dile getirecekler. Ben aynı zamanda Sayın Koyuncu'dan TEK'in özelleştirilmesi konusuna da temas etmesini rica edeceğim. Buyrun Sayın Koyuncu. Mehmet KOYUNCU: Sayın Başkan bana bu fırsatı verdiğiniz için çok teşekkür ediyorum. Ben kısaca TEK ve Türkiye'deki enerji politikaları, enerji sektöründeki özelleştirme politikaları konusunda size ışık tutmak istiyorum. Biz Enerji Bakanlığı olarak 69.000 personeliyle TEK gibi koskoca bir kuruluşu ele aldık ve ilk başta ikiye böldük. Bunları bir amaçla devredip, küçültmemiz gerekli diye düşünüyoruz. Türkiye 'de bu özelleştirmeyi nasıl yapabiliriz diye düşündük ve incelemeye geçtik. Bizim şu andaki sistemimiz yani ikiye böldüğümüz sistem İngilcere'nin 1984 yılındaki kanunu. Onlarda 1994 !erde çok değişik bir sisteme geçti. Dağıtım sistemlerini özelleştirdi, nükleer hariç üretim sistemlerini özelleştirdi ve Nacional Bricish System dedikleri bir sistem kurdu. İletim haclarını tamamen devletin tekelinde bıraktı ve bir havuz oluşturdu. Enerjiyi üretenler o havuzda toparladı , bir borsa oluşturdu ve pazarladı. Bu pazarlamanın da belli şartlarını koydu ve sistemi o şekilde yürüttü. Türkiye şu anda emer connecce şebeke sistemi dolayısıyla buna müsait değil. Biz ilk adımı attık ve encerconnecce sistemden 34.5 Volta kadar olanları PANEL dağıtıma böldük, onun üst kısmını da aldık ve iletim arcı üretim yaptık. Bu bağlamda üretim tesislerimiz özelleştirildi. Şu ana kadar 10 santralı satışa çıkardık. Bu santralleri bütün dökümanlarıyla birlikte kamu ortaklığı idaresine sunduk ve satacağız. Özel sektör bu işleri alsın yürütsün. Alın size tesisleri verelim diyoruz. Sacın alın, üretin, sacın. 3096 sayılı yasayla çıkarılan BOT'la da gelin üretim yapın, üretim sistemleri, üretim şirketleri kurun. Türkiye'de sistemler artık kuruldu. Enerji Bakanlığı ' nda belli bir politika oluşturuldu. Adım adım hedeflenen noktaya gideceğiz. Bunu kimsenin önleyemeyeceğini açıkça söylemeliyim. 14 sene özel sektörden sonra 8 aydır devlette çalışıyorum. Ve gördüm ki özel sektörün dinamizmini devletin içine alamadığımız müddetçe sisteminiz ne olursa olsun verim almanız mümkün olmaz. Kusura bakmayın bir bürokrat olarak böyle konuşacağım ama, politikacının baskısı, personel alımındaki dengesizlik, yatırımların dengesiz dağılımı doğal olarak devleti hantal bir yapıya sokmaktadır. Bunu da özelleştirme ile önleyeceğimizi düşünüyoruz. Yaklaşımımız budur. Biraz önce Fransız konuşmacının söylediği gibi onlar da bir yerden bir yere tevzi yok. Aslında bizde de yok. Ama biz özel sektör yatırıma girsin diye müsaade ediyoruz. Yani açıkça söylüyorum mevzuat dışında hareket ediyoruz. Ancak siz nasıl olur da bizim sistemimize göre otoprodüktör sistemi kurarsınız? TEK'in erişemediği yerlerde fabrikanız varsa orada otoprodüktör kurarak kendi enerjinizi üretebilirsiniz. Ama eğer iletme durumunuz olursa TEK'cen ve benden yeniden müsaade almanız gerekir. Ama biz buna hiç bakmıyoruz artık onu karara bıraktık. Ve diyoruz ki özel sektör kendisi kursun, enerj isini ucuza üretsin, dünya piyasasındaki sanayiciyle rekabete girsin. Bu rekabetin en önemli girdisi, en temel girdisi enerjidir. Enerji ucuz elde edilsin. Ucuz elde edildiği durumda da katkı değeri artsın. Fazla üretimde TEAŞ, TEDAŞ veya görevli şirkete satılan enerjide kar unsuru bulunmamakta, şirketin amortisman hariç üretim giderleri dikkate alınmaktadır. Şirketin üretim gideri ne DO/;iAL GAZ DERGiSi SAYI. 35 135 olursa olsun ülke genelinde nihai tüketiciye satılan enerjinin satış fi yacının %65 • idir. Bunun dışında çok daha büyük kaybınız var onu hiç kimse dile getirmiyor. Enerjiyi üretip satarsanız %65 fiyatla, satıyorsunuz, alırsanız% 100 fiyatla alıyorsunuz. Paraya vurursanız çok büyük rakamlar da sizin aleyhinize işler. Siz bana para bazında değil enerji bazında bir mahsuplaşma yapalım diyecektiniz. Ben bu şikayetleri burada alacağım ve sizlerle tartışıp doğruyu bulacağız. Biz de bu sefer enerji mahsuplaşmasını yapın diyeceğiz. Biz bakanlık olarak bu çalışmayı başlattık. Çok açık söylüyorum, yakıt giderlerinizi karşılayacak şekilde sizin enerjinizi sacın alayım, var mısınız? Sistemi biz oturtacağız. Yani biz bu çok doğrudur diye iddia da etmiyoruz. Bütün şikayetlerinizi yazın bakanlığa gelsin, yazılı geldiği zaman ben mutlaka onu değerlemeye alacağım. Yalnız size şunu da söyleyeyim bazı şirkcetlerdesırf ticaret amacıyla otoprodüktör adı altında iş kuruyor. Ben ona nasıl engel olacağım? Enerji yatırımı yapmamız gerekiyor ve ben de diyorum ki özel sektör gelsin her türlü şartta destek veriyorum. Şükrü ELEKDAĞ: Sayın Koyuncu ilginç açıklamalarınız için teşekkür ediyorum ve sözü sayın John MADDOX'a veriyorum. kendileri BPI' nın başkanı . Buyrun Sayın MADDOX. Sdaeyvıanmoı nk ıu Syauyc ıunl aŞrüı mk rı üz PE La nE ekl Di nA Ğ ' ı n yyaoyrıunmlauyyalcaabğiırzlikte 36. sayımızda
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=