• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Şekil 5. Tek akı; karılı kaskad NG Giriş soğutma çevrimi E-1 Şekil 6. Tiirbinle ge11fep11e esaslı soğutma çevrimi E-2 E Eşanjor A Ayırıcı K Komp;asör E-3 kısmen soğucu lduktan sonra kısılarak soğutucu akışkan olarak tekrar E-2 değiştiricisine gönderilir. A-3 ayırıcısından alınan buhar E-3 değiştiricisinde soğutuldukt:c:1 sonra kısılarak LNG depolama tankına gönderilir. A-3 ayırıcısındaki NG sıvı fazı E-3 değiştiricisinde kısmen soğuculduktan sonrakısılarak soğutucu akışkanolarak tekrar E-3 değiştiricisine verilir. Depolama tankında yoğuşmayan ve buhar fazında bulunan NG ise bir devre ile soğurucu akı şkan olarak E-3 değişciricisine gelir. E-3 değişciricisinde sıcaklığı artan NG E-2 değişciricisine gelir. Buradaki kısmi soğurma yaparak E-2 değişciricisinde bulunan buhar fazı ile birlikte daha yüksek sıcaklıkta E-1 değişciricisine ve burada da benzer olarak soğurma yaparak sıcakl ığı artan buhar fazının tamamı giriş haccına ve buradan temizlenmiş doğal gaz ile birlikte kompresöre gelir, böylece çevrim tamamlanır. Bu sistemlerin en önemli avantajları; basiccirler, tek kompresörde tek akışkanı n sı kıştırılması yeterlidir, fazla kompresör ve değiştiricisi kullanılmaması nedeniylefazlaenerji sarfiyatıgerektirmez,LNG üretimi için belirli bir sınırlama yokcur ancak kompresör problemi olabilir, sistem kendi kendine çal ışma şartlarına gelir, kolay devreye girer ve kolay devreden çıkar. Ana çalışma parametreleri kompresör basıncı, debi ve soğurma suyu sıcaklığıdır. Değişik yüklere uyumu kolaydır. Özellikle değişken yük taleplerinde tercih edilebilir. E· 1 E-2 Sembol K-Komprm T - Türbin E- Eşonjör E-3 ® DOĞAL GAZ DERGİSİ SAYI 38 3. 3. Türbinle Genle1me Esaslı Soğutma Çevrimleri Kaskad soğurma sistemlerinde kıs ı lma esnas ında kullanılabilir enerjinin bir kısmı tersinmezliklere harcanarak kaybedilmektedir. Bunun yerine iç enerj inin faydalı hale dönüştürülerek kullanılması düşünülmüştür. Bu amaçla lüle yerine bir türbin kullanılarak genleşme sağlanabileceği ve bu yoliaelde edilen işin kullanılarak kompresörlerin çalı ştırılabileceğivesonuçtasistemin veriminin artacağı düşünülmüştür. Teorik olarak doğru görünen bu sonuç pratikteherzaman tamamen doğru olmasa da genelde sistemin verimini artırmakta ve daha fazla tercih edilir hale gelmektedir. Busistemlerdekısılmaelemanları az da olsa kullanılmakla beraber çevrimdeki akışkanın büyük bir kısmı türbinler üzerinde genleşmekredir. Bu sistemler diğerlerine nazarandahaesnektir. Güçsarfiyat ı azaltılabilir. Daha basittir. Isı değiştirici, faz ayırıcı, valf v.b. elemanlardahaazdır. Dahayaygın kullanım alanı kazanmaktadır. USA-Baston, USA-Port land, USA-Asraria v.b. örnek olarak gösterilebilir. Butürbirsistemin basitsoğutma sistemi Şekil 6. da verilmiştir. Şekilde görüldüğü gibi ana kompresörde sıkıştırılan gaz veya gaz karışımı su ile soğuculduktan sonra T-1 türbininden elde edilen iş ile K-1 kompresöründe sıkıştırılır. Bu gaz ya da gaz karışımı bir değiştiricide soğuculduktan sonra T-2 türbininden elde edilen iş ile çalıştırılan K-2 kompresöüinde s ıkıştırılır. Gaz ya da gaz karışımı yeniden bir değiştiricide soğutulduktan sonra T-3 türbininden elde edilen iş ile çalıştırılan K-3 kompresörüyle son kademe olarak sıkıştırıldıktan sonra akışkanın bir kısmı T-1 türbininde genleştirilerek E-1 değiştiricisine soğucucuakışkan olarakgelirve daha sonra ana kompresöre gider. T- 1 türbininden geçmeyen akışkanın diğer kısmı E-1 değiştiricisinde soğutulduktan sonra T-2 türbinindegenleştirilir.Buesnadatürbinlerden iş elde edilir. T-2 türbininden çıkan gaz veya gazkarışımı E-2 değişciricisindesoğuculduktan sonra T-3 türbininde genişletilir. T-3 türbininde genleşen gaz soğutucu akışkan olarak E-3 değiştiricisine gelir. E-3 değiştiricisindekısmensıcaklığıartangazdaha yüksek sıcaklıktaki E-2 değiştiricisine geçer orada gerekli soğutmayı yaptıktan sonra E-1 değiştiricisinevebunu takibenanakompresöre gider. Sıvılaştırılacak doğal gaz ise basınçlı olarak saflaşt ırma ünitesinden ön soğutmaya tabi tutulduktan sonra s ırasıyla E-1, E-2 ve E3 değiştiricilerinden geçerek kademeli olarak soğutulduktan sonra bir kıs ı lma valfında
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=