Nihal KIZILÖREN 198 7 yılında ODTÜ Kimya Mühendisliği Bölümü'nden mezun olarak 1988 yılında BOTAŞ'to çalışmaya boşladı. 1989-1993 yılları orasında BOTAŞ Eğitim Merkezl'nde görev aldı. 1993 yılında Fransa'nın Montoir ve Fos-SurMer LNG Terminallerinde işletmecilikeğitim görmüş olup, halen Marmara Ereğlisl LNG Termlnoli'nde çalışmaktadır. LNGVE KRiYOJENİK MALZEMELER LNG and Cryogenic Materials Özet: Yaygın olarak kullanılan metaller ortam sıcaklıklarında emniyet kriterlerinigerçekleJtirirken LNG gibi soğuk gazlarla ça!tJırken bu öze/!tklerini yitirirler. ( 0-27 3 °C) arasındaki sıcak!tk/arda ise kriyojenik malzemeler çok iyi mekanik özellik gösterirler. DüJük sıcak/tğa dayanıklı malzeme seçimi, korozyona dayanık!tlığı ve kaynak ka!t'tesi LNG Terminalleri dizayn a1amasında alınan emniyet kriterleri arasındadır. SıvılaJtırılm!J doğa/ gaz teknolojisinin, deniz taJtmacılığının ve depolama teknolojilerinin geltjmesi kriyojenik alaJ!mların ve izolasyon malzemelerinin geli1mesine bağlıdır. Abstract: The selection of materia/s resistant to low temperatures, their corrosion resistance and weldıiıg queilied Natura/ Gas technologies, marine transport andstorage techniques depend on the wel/ knowledge ofcryogenic al/oys and insulatıiıg materia/s. 1. GİRİŞ Kayma noktalarında sıvı halde bulunan gazları depolamak ve taşımak; basınçlı tanklara ihtiyaç duyulmadığı ve aynı zamanda sıvı/buhar oranından dolayı ek depolama kapasitesine olanak sağladığı için önemlidir. Ancak düşük kaynama noktalı sıvılaştırılmış gazlar (LNG gibi) için bu soğukluğa dayanacak uygun malzemeyi sağlamak problem doğuracaktır. Kriyojenik olarak anılan malzemeler-180°C'ye kadar olan sıcaklıklarda çok iyi mekanik özellikler gösterirler. Sıvılaştırılmış doğal gaz teknolojisinin gelişmesi kriyojenik a laşımların, izolasyon malzemelerinin özelliklerinin bilinip bunların geliştirilmesi ile olmuştur. Yaygın olarak kullanılagelen meraller ortam sıcaklıklarında gösterdikleri davranışları soğuk gazlarla temas halindeyken gerçekleştiremezler. Soğuk akışkanlarla temas halindeyken bu metallerin mekanik özellikleri değişirken bazıları kırılganlaşır, özelliklerini kaybederek düşük dinamik gerilimler altında kolaylıkla kırılırlar. Cleveland'da kurulan dünyanın ilk LNG sıvılaştırma tesisi kuruluşundan 2 yıl sonra bir ® DOĞAL GAZ DERGİSİ SAYI 39 yangın felaketinin ardından tamamen tahrip olmuştur. Yapılan araştırmalar yangın LNG depolama tankının düşük nikel içeren çelikten yapı ldığın ı ve bu yüzden malzemelerin kırı larak tankın çöktüğünü göstermiştir. Bu kaza kriyojenik sıvılarla çalışırken seçilen malzemenin önemini vermesi açısından iyi bir örnek olmaktadır . :, 2. KRİYOJENİK MALZEMELERİN .. . . OZELLIKLERI VE LNG TEKNİĞİNDE KULLANILAN METAL VE ALASIMLAR ~ Kriyojenik malzemeler normal metallerden bir rakım farklı özellikleri ile ayrılırlar: - Kriyojenik malzemeler kırılmadan önce maksimum deformasyona uğrayarak genleşirler. Bunların kırılma sıcaklığı yapılarına eklenen krom, nikel, molibden gibi maddelerle düşük sıcaklık bölgelerine doğru çekilirler. Normal
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=