Doğalgaz Dergisi 39. Sayı (Temmuz-Ağustos 1995)

• • • •• ELEKTRiK ENERJiSi URETMEK VE • • • GERi KAZANMAK ICIN .) • TURBOGENLESMELI .) • • KOJENERATIF ENTEGRE SiSTEM Onsöz Tüm dünyada enerji elde edeb,l,ııe elverıjlıği son 75-20 senede devletlerin polıtıkasını önemli ölçüde etkılemektedır. /ıd/yd Od doğal kaynakldr &ıkmıından zengın bıi ülke olınadığından bu durumdan etf:ılenmektedıi. Bu durum ülkeyönetiminin eneqi tükctımınin dalıa korıtrollu hale gelmesi ve mevcut enerF kaynailarından dah,, iyi isti!adenın sağlanması veyd alternatif/yenilenebilen enerjilerin değerlendıiilınesi ve gerikazanılması içın gerek/, bir takım tedbıilen· alınasınd sebep olı11u1tur. Busebepleferrara 'da A GEA 'nın kurduğu tesisler bu bolümün konusunu oluıturup1 metdn gazının elde edıl,ııesi ve dağılımını sağ/ayan erıerjının kısmen geri kazdnıknasını arnaçlamaktadırlır. Bıı makalı CH4 ENERGIA METANO Deı-gisi'ııdeıı çevı·il111iştir. SADECE TURBO GENLEŞMEDEN ENERJİ ELDE ETME Bilindiği gibi, doğal gazın üretildiği ve ithal edildiği yerlerde tüketim noktalarına nakledilmesi, ülkede SNAM tarafından basınçları 40 ve 70 bar arasında değ işen geniş bir doğal gaz nakil borusu ağıyla gerçekleşmektedir. Bu basınçlar uzun mesafelere büyük miktarlarda gaz taşındığında meydana gelen yük kaybını dengelemek için gereklidider. Doğal gaz sivil ve endüstriyel tüketim noktalarına düşük değerlerdeki basınçlarla ulaştırılır. Gazın basıncının başlangıç noktasındaki değerlerinden dağıtım ağının istediği değerlere indirgenmesi redüktör-regülatörlerle yapılmaktadır. Bunların görevi basınç değerlerini akış değişimlerine göre sabit kılmaktır. Basıncın azaltılması doğal gazın kontrollu bir şekilde kısılmasıyla elde edilir, böylece mekanik basınç enerj isinin ısıya dönüşümü sağlanır. Yüksek değerlerdeki basınç ayarları için ise doğal gazı basınç regülatörünün üzerinde önceden ısıtmak gerekir ki Joule-Thompson olayının sonucundaki gibi yayılan ısı çok aşırı miktarlarda azalarak metanhidratları oluşturmasın. Metan gazının dağılımının bir turboınakinede meydana gelmesini sağlayan daha değişik bir termodinamik dönüşüm kullanılarak gazın basınç enerjisi ısıya dönüştüri.ileceğine, telafi edilir, fakat bu şekilde ön ısıtma devresinde daha fazla ısıl enerji harcanı r. Sonuçta elde edilen enerji büyük ölçüde rarmin kardır ve bu enerji doğrudan tüketilmediği taktirde Enel'in enerji hatlarına nakledilir. Termodinamik değişimler Şekil 1-23'reki gibi basit bir şekilde gazın basınç-enralpi grafiğiyle gösterilir. Eğer gaz resise şekil l 'deki şartlarda ulaşırsa ® DOĞAL GAZ DERGİSİ SAYI 39 isoenralpik varaklanmadan önce (2-3) ısırma işlemi gereklidir (1-2). Eğer mekanik enerji elde ermek için şekil 23'reki g ibi bir genleşme isteniı-se (teorik olarak 2-3 isoenrropikdeğişim), ısıtma için daha fazla termik enerji tatbik ermek gerekir (Şekil 2) ki bu orralama olarak0,1-0,13 m'/kwlı gazı üretimine eşittir (Şekil 2). Şekil I -Statik kaplama 1 l 2 21 Şekil 2 - Tek devreli tıırho p Şekil 3 - İki deııreli tıırbo

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=