• • • • • • o • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • o DJTALPI k.l,'1<11 Şekil 5 • Kı;, bahar ve yaz .~ylarıııdaki ter111odiııa111ik deııeyler iki devreli bir turbomakinenin yapısına uygulanacak şekildedir. Bu verilerden yola çıkarak, 0,77 nominal değer verimini ve 5 derece sıcak lık taki türbin motorun çıkış devresindeki 4 nahı diagram elde edilir. Buna şu enralpik değerler karşılık gelir: l. devre: Ahgerç,k = 115,3 kJ/kg 2. devre: Ahserç,k = 120.0 kJ/kg Ortalama basınç değeril4,59 bar'dır. Ön ısı tmasıcaklık dereceleri ise 1. devre için 62.7 °C ve 2. devre için 61 °C değeri ndedir. Fakat belirtmek gerekir ki akış ve basınç verileri göz önüne alındığında gerçek çalışma devreleri d evam lı değişmektedir. Yani basınç oranları ve akışlar ı değiştirildiğinde enralpi değerleri ve verim değişir. Sonuç olarak, projenin kapasitesini ölçmek ve tesisin işlemesini görmek için makinenin i şlevin i zaman birimlerinde incelemek gereklidir. Bunu gerçekleştirmek ıçın normalde kullanılan basınç değerleri dışında daha düşük olanları ile çalışma imkanları ve bu şekilde üretimin arttırılması denenmiştir. Bu şekilde çakış devrelerinde aşağıdaki basınç değerleri kullanılmıştır: 1 kasım - 15 nisan = 5.0 bar 16 nisan - 15 mayıs ve 1-30 ekim = 4.3 bar 16 mayıs - 30 eylül = 3.5 bar. Girişteki basınçların değerleri ıse incelenen bu devrelerin grafiklerinden alınmıştır. Örnek olarak, Şekil 5'de üç tipik basınç kombinasyonu ile (kış, yarı mevsim, yaz) ile ilgili termodinamik devreleri belirlenmiştir. Bu yazıda, rurbodağırıcı ile karşılıklı olarak endotermik motorların @ DOĞAL GAZ DERGİSİ SAYI 39 yerleştirilmesiyle çok üstün termodinamik verimli bir kojeneratif metodun gerçek leştirilmesi açıklanacaktır. Termik ve ekonomik bakımdan durumu daha iyi tasvir edebilmek için 1993 yılında söz konusu gaz santralinin parametreleri aşağıda komple olarak sıralandırılmıştır. • Sene içinde dağıtılan gaz: 151.726.000 111 3 -Sivil tüketici sayısı: 58.090 - Kışlık maksimum saat başı kapasite: 43.500 m3 st - Yazlık maksimum saat başı kapasite: 15.000 m3 st - Günlük maksimum dağıtım: 856.000 111 3 Si FERRARADAKİ TESİS Turbodağıtım tesisi: - İki devreli türbinli bir dağıtıcı (gen işletici) - Ona uygun bir elektrik generatörü ve bir su ısırma sisteminden (kazan ve su/ gaz değiştiricilerinden) oluşur. Tesiste ayarlama, kontrol, ölçüm ve alarm sistemleri de mevcutrur (Şekil 6). Burada belirtmek gerekir ki akış ve basınç verileri göz önüne alındığında gerçek işletme devreleri devamlı değişmektedir, yani basınç oranlarını ve akışları değiştirecek en tal pi ve verim i değişir. KAYDEDİLMİŞ TERMODİNAMİK DEVRELER Şekil 7'deki isoragramların çizilmesi için gerekli veriler belirli bir anı örnek alarak kaydedilmiştir. Bu olayda amaç gerçek anları tespit etmektir, çünkü bu anlar devam 1 ı değ işen sonsuz termodinamik şekillerde, istatistik olarak tekrarlanırlar. Yukarıdaki basit grafik çalışmalarında çeşitli değerler tespit edilmiş buna göre kış ayları için çizilen grafiğin her iki devresinde de isoentropik verim rı,=0.78'ya eşitlenmiştir; yaz mevsimi için alınan değerlerde ise ni=0.72 birinci devre için ve 11,=0.77 ikinci
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=