0s .. ıJ • o- </' c, e 1, e, !lac.ia11 /J Nczilıi /JlQKKAN • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 11 Hesaplarımızda şehirler yoktu. Sanayi vardı. Bir fizibilite çalışması yaptırdık. Hat Gemlik'te bitiyordu fakat baktık Ankara'ya kadar uzatmak mümkün. Gübre fabrikasının gecikmeye başladığı tespit edildi bizim tarafımızdan. Düşündük, taşındık bu hattı Ankara'ya kadar götürelim dedik. Bursa ve Eskişehir 'deki sanayii de göz önünde bulundurduk. O zamanki tahminlerimize ve pazarlama araştırmalarımıza göre baktık ki bu şehir/ere de gaz vermek mümkün. 11 belirli şekilde müsait davran ılabi lir artık. Siileymaıı BULAK: Yani elektrik üretmeden gaz kullanacak olan sanayiciyle, elektrik üreterek gazı kullanacak olan arasında bir fark olması lazım. Nezihi BERKKAJı,l: Bunlar değişik şeyler. Bir doğrudan doğruya prosesre kullanma vardı r, bir ele elektrik enerjisine çevirip kullanma vardır. Elektrik enerjisine çevirip hele biraz da fazlaca saracaksan ı z bu bence prosesren önce geliyor. Çünkü prosese şimdiye kadar verdik fakat toplumun istifadesine bir gelişme olmadı. Ama kam u görevlisi olarak bunları düşünme mecbmiyeri vardır. S iileyıııaıı BULAK: Şehir projelerinden sizin zamanınızda çalışması başlayan İzmir Projesi var. Eskişehir Projesi büyüdü. Balıkesir, Adapazarı ve Ereğli'clen talepler var. Nezihi BERKKAM: Şimdi yine tarihçeye dönelim. Sovyerlerle gaz mi.izakereleri l 982'cedir. Ondan sonraki müzarekere 1983 yılının Haziranındadı r . Etibank ve TKİ Sovyerler Birl iği'ne bir heyet göndermeye karar vermiş . Ocaklardaki reçlıizarları görmek ve onlardan sarın almak üzere. Bana müracaat erciler. Resmi heyette müşavirimiz olarak gideceksiniz dediler. Heyetle birlikte gittik, müzakerelerde gaz konusu çıktı ortaya. İlk konuşmalarda 3.5 milyar metreküp gaz alınacağı vardı. Bu 3.5 milyar metrekü p gaz la iki tane gübre fabrikası, bir tane elektrik santrali çalışacaktı. Fakat 3.5 milyar metreküp gaz harca yapılan yatırımı kısa sürede geri döndürmüyor. Elektrik enerjisi üreten birsancral yeterli değil. Hesaplarımızda şehirler yoktu. Sanayi vardı. Bir fizibilite çalışması yaptırdık. Har Gemlik'te bitiyordu fakat baktık Ankara'ya kadar uzatmak mümkün. Gübre fabrikasının gecikmeye başladığı tespit edildi bizim ® DOĞAL GAZ DERGİSİ SAYI 39 tarafımızdan. Düşündük, caşındık bu haccı Ankara'yakadar görü relim dedik. Bursa ve Eskişelıir'deki sanayii de göz önünde bulundurduk. O zamanki tahminlerimize ve pazarlama araşt ı rmalarım ıza göre baktık ki bu şehirlere de gaz vermek mümkün. Araştırmalarımıza göre sanayinin dışında Bursa'da 50 milyon metreküp gaz kullanılacaktı. İzmit şehrine kadar uzatırsak oradaki sanayi de faydalanır ve geri dönüşü kolay olur diye düşündük. Şehirlerde kurulacak gaz satış ş i rketler i n i n model belirleme çalışmalarında benim goruşum BOTAŞ'ın da bulunmasını n fiyat dengesi bakımından önemi vardı. BOTAŞ'ın payı %15'den fazla veya en az % 15 olsun demiştik. Belediye'ye % 10 verelim, özel idareye %5 verelim gerisini de isteyen alsın demiştik. O sırada biz bu hazırlıkları yapıp bunları konuşurken İsranbul'da catbikaca başlandı. Bunu görünce Ankara'da ela başlandı. Bürün bu tarihçeyi bilmekte fayda var. Bir rakım yeni politikalar belirlenirken tarihçe iyi bilinirse belki daha objektifkararlara gidilebilir. Ankara ve İstanbul 'ela dağıtım belediyeler yerine, şirketler kurularak yapdsayclı bunları özelleştirme gayrecleri de olmayacaktı. Si.irade çalışan, karar veren, projenin yapımında dahi siyasi tesirin az olacağı kuruluşlar olacaktı. Bu olmadı. Kaynak açısından nasıl bir politika takip etmek gerekecek? Bir tazyik var; bize müsaade edin, LNG ithal edelim, terminal yapalım, terminalin yanına ela elektrik santrali kuralım hatta etrafa ela saralım deniyor. Bu özel sektörden gelen talep. Bunun ne dereceye kadar ekonomik olduğu ayrı bir problem. Türkiye'deki ekonomik anlayış değişt i ği ne göre yani devlerin ekonomik faaliyetinin küçülme politikasına uygun olarak düşünülecek bir hadise. Ama son sarış fiyatını kontrol etmek ve regülasyon yapmak lazım. Çünkü elektrik üreteceğim diyor. Elektrik üretiminin senin ekonomik bünyene maliyet ve sarış fiyatı bakımından uygun olması lazım.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=