DOĞAL GAZ DOĞAL GAZ DO6AL GAZ DOĞAL GAZ DOĞAL GAZ DOĞAL GAZ DOĞAL = .. C ,., o " merkezi gaz güvenlik ve kontrol sistemlerinin kullanımı tercih edilmelidir. Kanal / sensör sayısı daha önce de vurgulandığı gibi kazan ve kazan dairesi içinde mevcudiyeti olası flanşlı branşman sayısı ile kolayca te,pit edilebilir. Bu tip uygulamalara uygun gelişıniı sistemlerde çift seviyede kontrol genelde önerilen ve aynı zamanda standart olan bir uygulamadır. Kaçak düzeyinin birinci set düzeye orişmesi halinde korna ile uyarı ve havalandırma sisteminni devreye alınması gerçekleştirilirken, ikinci set düzeyine erişmesi halinde otomatik gaz kesme fonksiyonu devreye girmektedir. Endüstriyel/ proses tipi çok kanıUı uygulamalar: Bu tip uygulamalar genelde 4 ve daha çok (24 kanal gibi) noktadan kaçak kontrol gereksinimi gösteren tamamen özel uygulamalardır. Burada kullanılan sistemlerde, uygulamalara uyumlu hale getirilebilir dizayn açısından esnek özelliklere sahip çok seçenekli model ve modüller halinde olmaktadır. Bu tip uygulamalar için genelde geçerli olması bakımından, şu aşamada alcı çizilmesi gerekli önemli bir husus, merkezi gösterge/kontrol panosu ile algılayıcı sensörler arası kablo mesafesidir. Kablo mesafelerinin hem oldukça uzun olması nedeniyle sinyallerin kaybolmaması hem de kablo ile taşınan sinyallerin tesiste mevcut diğer kablo sinyalleri ile girişimlerinin önlenmesi bakımından, kullanılan algılayıcı sensörlerin, 4-20 mA şinyal üreten transmicer ni reliğinde olmasına ve kullanılan kablonun blendajlı denilen özel nitelikli sinyal kablosu olmasına dikkat edilmesi gereklidir. 4. Gerek mevcut bir alarm cihazının uyarısı gerekse de gaz kokusu ile belirlenen bir kaçak noktasının tesisattaki yerinin tespitinde, çoğunlukla köpük tesri denilen ve sabll.(l köpüğü ile gerçekleştirilen yöntem uygulanmaktadır. Gaz kaçağının, ga;ı: basıncına bağlı olarak büyük boyutlarda olmaması halinde, çoğunlukla elektronik cihazlarla da teyit edildiği gibi, bu köpük, tespit yerine sızdırmazlık vazifesi görebilmekte ve kaçağı respit edememektedir. Aslında, orjinde olduğu gibi özel kimyasal solüsyonlarla yapıldığında yer erli hassasiyet ve güvenilir özellikte olan köpük tesri, bizde uygulandığı gibi sabun köpüğü ile yapıldığında kesinlikle güvenilir olmamaktadır. Bu tür testin uygulamasından kaçınılmalı harca önlenmelidir. Bu işlem için ya özel kimyasal solüsyonlu test ya da her geçen gün yaygınlaştığı gibi elektronik portatif gaz alarm cihazları kullanımı tercih edilmelidir. Portatif gaz alarm cihazları, tesisatçı müteahhit kuruluşlar kadar, özellikle yaygın doğal gaz borulamasına sahip endüstriyel tesisler içinde genel bakım/ onarım kapsamında gaz tesisatında belirli periyotlar dahilinde dolaştırılarak olası kaçakların önceden tespit edilebilmesi açısından oldukça önemli karkılar sağlayabilmektedir. Bazen karşılaşıldığı için belirtmekte yarar olan bir diğer hususta, ne portatif gaz alarm cihazları ne de şu ana kadar anlatılan sürekli izleyicili gaz alarm cihazları birbiri yerine kullanılabilen güvenlik ekipmanları değildir. Aksine bunlar birbirini tamamlayan ekipmanlardır. Özellikle yukarıda açıklanmaya çalışıldığı gibi çok uzun metrajlı doğal gaz borulamasına sahip endüstriyel tesislerde her potansiyel gaz kaçak noktasının üzerine bir dedekcör yerleşimi teknik ve ekonomik nedenlerle uygun çıkmayacaktır. Endüstriyel tesisin kazan dairesi ve mutfak bölümüne sabit izleyicili bir sistem kurarken diğer noktalarında portatif gaz alarm cihazı ile kontrol altında ruculması en ideal bir çözüm olacaktır. SONUÇ Başlangıçta da vurgulamaya çalıştığım gibi birbirine zıt ve her ikisi de teknik temelden yoksun iki yaklaşım derhal cerkedilerek, bu konuda tüketici ile birlikte gaz dönüşüm işlerini yapan müteahhit kuruluşların da eğitimine ağırlık verilmeli ve uygulamalarda izlenecek en azından ortak noktalar belirlenerek bir uygulama scandam oluşturulmalıdır. Gaz alarm sistemlerinin genelde tüm güvenlik sistemlerinde de olduğu gibi, sadece çok nadir de olsa olabilen arizi durumlara karşı alınan bir tedbir olduğu anlayışı yerleşmeli ve bunun dışında gazın cehli kesine işaret eder ya da "kesinlikle olmazsa olmaz" gibi abartılı ve yanlış sunumlardan kaçınılmalıdır. Uygulayıp uygulamama konusunda sanırım en etkili bakış açısı "önlemenin onarmadan çok daha kolay ve ucuz olduğu" hususudur. Burada onarma kelimesi ile sadece maddi onarımlar değil, aynı zamanda kaza halinde toplumda oluşacak doğal gaza karşı güven kaybının da telafisi de kastedilmekte olup, göz önünde bulundurulması gerekli bir husustur. Gaz alarm sistemlerinin, bir çok ülkede standart ya da yönetmeliklerle zorunlu kılınmamasına karşın yaygın uygulama bulmasındaki temel neden de yukarıda açıklanmaya çalışı lan hususlardan başka bir şey değildir. Buna ilave olarak eklenebilecek bir husus da bu tür sistemlerin roplam dönüşüm maliyeci içerisindeki payıdır. Mevcut koşullarda 15-25 daireli bir apartmanın kazan dönüşüm maliyeci 600 milyon ile 1 milyar düzeyinde gerçekleşmektedir. Böylesi bir kazan dairesi için uygulanacak cihazın bedeli 15.000.000 TL + KPV civarındadır. Bu ise roplam bedel içerisinde % 1.5 ile 2.5 oranında bir pay ya da daire başına 600.000 ile 1.000.000 TL ek bedel demektir ki, bilinçlendirilmiş tüketiciler için kesinlikle caydırıcı olabilecek bir ek maliyet değildir. Sonuç olarak en doğru yaklaşım güvenilir gaz alarm sistemlerinin kullanımı ve tercih edilmesi yönünde kullanıcının bilinçlendirilmesi ile birlikte, bu tür sistemlerin olabildiğince ekonomik fiyatlar ile tüketiciye yansıtılabilmesi konusunda çaba sarfetmek olacaktır. Bu anlamda, daha emniyetli ve çağdaş doğal gaz uygulamalarının tesisi bakımından, sigortacılık sistemini de oto kontrol mekanizmalarından birisi olarak değerlendirip, bu büci.in içerisine, tüm dünya ve Avrupa ülkelerindeki benzerleri ile aynı teknik kalite ve yaygınlık düzeyinde dahil edilmesinin sağlayacağı sayısız faydaya işaret ermek isterim. GAZ i .. C ,., o a = .ı cı )~ o a .. ıı:t ,e .. C ,., o - - - - - - A DOGAL GAZ DOGAL GAZ ..GAL GAZ DOGAL GAZ DOGAL GAZ DOGAL GAZ - o DOGAL GAZA
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=