Nahit JJAQUTÇU "DOĞAL GAZI ÖNCELİI<LE ŞEHİRLERDE I(ULLANMAI( ZORUNDAYIZ. İNSAN HERŞEYİN BAŞINDA GELİR. . . " Türkiye'nin doğalgaz ve LNG ithalatı konusunda Rusya ve Cezayir ileyaptığı ve ülkemizaçısından büyük önem taşıyan serbest ticaret anlaşmalarının yapıldığı dönemde dış ticaretten sorumlu Hazine ve Dış Ticaret Müsteşar Yardımcılığı görevinde bulunan ve Türkiye'nin enerji politikalarının belirlenmesinde önemli olan yıllarda Mart 1994 tarihine kadar Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarlığı yapan Mahir BAR UTÇU ile gerçekleştirdiğimiz, doğalgazın Türkiye 'ye getirilmesi sırasında yaşanan gelişmeler, yapılan anlaşmalar ve doğalgazın kullanım alanlarının tespitindeki devlet politikalarının belirlenmesi konularındaki anı ve görüşlerine yer veren söyleşiyi yayınlıyoruz. MahirBARUTÇUkiıııdir? 1 940yılında Eıki1ehir'ılıdoğaııMahirBARUTÇU orıaogmıiıııiııi Eıkiıehir Liıeıi'ııd, ıaıııaıııladıkıaıı ıoııra liıaı11 if,iıiıııiııi ODTÜ iıııaaı Miihıııdiıliği biili ıııiiııdı, yiikıık liıaıııeğiıiıııiııi I 962- 1 963 yıllarmda ırHighu·ay De1ignandHighuıay !ı1attria/l 1 kommmda yiııeODTÜ'dı, ikiııri ıııaııırralıl'ııa11111iıe 1967-1968yıllar111da "Trampcrı" kommmda UrıiııerJity ofLont/011. lınperial Colltgldt taıııaınladı. Mıslek hayatına 1962 yı/111da Elektrik lıleri Eıiid lıl areıi Gt111! Direkıodi ğıi'ı ı l, Proj e Miihııı liıiolarak lx ııfamıı,daha ıoııra 1 965yı/111da Deı,/ıtPlaıılaına TtJkilatı'ııagq,rek Ul•ıtırma Koordinaıy onııldareıi B•ık•ıılığı ( 1969-1972). Ulaıtınııa Tıırizın ve Hizıııeılır Grup Baıkaıılığı (1 977- 1979). lkıiıadi Plaıılaıııa Daimi Baıkaıılığı / 1979). Dıııleı Plmılaıııa Teıkilaıı Miiıtqar Yardııncılığı (1 979-1 984) goreıı/ıriııi yapııııJlır. Haziııt •� OIJ Tirar,ı Aliiıtııar Yardııııalığı ( 1984-1988) ı� Eııırji ııe Tabii Kayııaklar Bakaıılığı Miiıtııarlığı ( 1 991-1 994) go"revleriııde ık bıılımaıı Bı\ RUTÇU. MNGHoldiııgBaıkaıı Yardııncılığı ( 1 9881 9 9 1 ). ODTÜ Mimarlık ,,, Şehir Plaıılaıııa Fakıılıeıi'ııdı "Ulaıtımıa Plaıılaıııaıı" o"ğrıtiııı go"rn-liıi (1 969- 1 977), Adaııa Üııi,,erıittıı'ıııle "/ılttıııe Ekoııoıııiıi" öğretimgb"r,ı,/iıi (1 9 7 6 - 1 978) •� ODTÜ Memı/ar Derııeği B.ıkaııı (1977-1994) olarak da gor,ı yaptı . BARUTÇU ha/ııı Baymdır Holdiııg A.Ş. Tıkııik Dam;m(l1ılığı gb'rwiııi yıiriitınektedir. Süleyman BULAK: Doğal gazın Tıi.'rkiye'ye getirilmesi a1amasında Rmya Federasyonu ve Cezayir ile yapılan off-set anla1malar1 borıı hattının uzatılarak ;ehirlerde doğal gaz kııllanımıııııı sağlanması vb konularda ya;anan gelipnelere de değinerek doğal gazın Tiirkiye'deki tarihçesinden kısaca sôz eder misiniz? Mahir BARUTÇU: Doğal gaz olayı Türkiye'de 1984're canlanmıştır denilebilir. Oysa daha öncesinde de doğal gazla ilgili çalışmalar vardı. Nitekim 12 Mart 1971'in hemen öncesinde Türkiye'nin Irak ile doğal gaz konusunda anlaşması var. O zaman DPT Müsteşarı olan rahmetli Turgut Özal ve kardeşi TPAO Genel Müdürü Korkut Özal, her ikisi Irak'a giderek . İngilizlerin dahi beceremedikleri bir anlaşmayı hayaca geçiriyorlar belki de 12 Mart olayı olmasaydı Türkiye daha o yıllardan (1970'li yıllardan) itibaren Irak'ran petrole paralel bir de gaz boru ham çekerek doğal gaz alma imkanına kavuşacaktı. 12 Marr'ın araya girmesiyle pek çok proje askıya alınmıştır. Bu arada bu proje tamamen unutulmuştur. Ta ki, 1980'li yılların e DOĞAL GAZ DERGİSİ SAYI 40 ortalarına kadar. 1984 yılında Hazine ve Dış Ticaret Müsreşarlığı'nın kurulmasıyla birlikte ve Türkiye'de dış ticaret hareketlerinin 24 Ocak 1980 kararlarından sonra libere edilmesiyle, büyük ölçüde serbest piyasa şartlarına uyum göstermesinden sonra ülkelerle ikili ticaretin artması yönünde büyük çaba gösterilmiştir. Bu arada Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı kurulmuş ve kurulmasıyla da dış ticarette çalışan arkadaşlarımızın öncülüğüyle büyük ölçüde gelişmeler sağlanmıştır. Bu gelişmelerden bir tanesi de doğal gaz konusunda yapılan anlaşmadır. O zaman Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarı Sayın Ekrem PAKDEMİRLİ idi, ben de kendisinin dış ticaretden sorumlu yardımcısıydım. Gaz konusunda o zaman SSCB diye anılan bugün Rusya Federasyonu ismini alan devlerle yapılan anlaşmada remel amaç karşılıklı ticaretin arttırılmasıydı. Türkiye saracağı malları çeşitlendirmek ve rakamını arttırmak istiyordu. Rusya da aynı şekilde daha çok Türkiye'ye yönelik mal satmak istiyordu. İki ülkenin yetkilileri biraraya geldiğinde bizim dış ticaret müsteşarımız ile onların dış ticaret
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=