Kasım'da yeni hatlara, eski BEYAZ RUSYA şebekesinden gaz doldurma işlemi başlayacaktır. Projenin 2. ayağı GRYAZOVETS-BEYAZ RUSYA arasındaki hattır ve şl a9r9tl8a'rdıee nt azmo raoml al annPaecraııkıtaıfrr. oPstr o j e n i n 3 . a y a ğ ı , ç a l ı ş m a b GRYAZOYETS arasında bu l u n mö lagketsaidn dı r.e Byua npirYojAe Mi ç iAn Ld e yılda sadece 50 gün buzları eriyen BARENTS Denizi'nin altıııa boruların döşenmesi de vardır. Projenin bu en zor ayağ111ııı 2000 yılına kadar tamamlanması planlanmıştır. YAMAL-AVRUPA hatların111 tamamı için 24 milyar dolar harcanacak ve YA MAL yataklar111da üretilecek yılda 250 milyar mJ'Jük doğal gazın Rusya'n111 çeşitli bölgelerine, 6D0oğu ve Batı Avrupa'ya nakli sağlanacaktır. Bu üretimin 111 i lyar mJ'ünün Batı Avrupa'ya satıIması öHnagl eönr üBl ma t üı şStiü r . birya yataklarından Batı Avrupa'ya 70 milyar olmak üzere Avrupa'ya toplam 1 1 0 milyar m3 gaz s4a)tRılUmSaYktAadeıkr.onomisi yeniden yapılandırılırken bir yandan e g n i düstrinin canlandırılması diğer yandan da, doğal gaz bi kıymetli bir enerji kaynağın111 verimli kullanılması ph reodjeefl edroi ğn ae l dg ea zaı nğ ımr l ıükm vk eürni loml de uk ğt eud ki ra. dRa rURS UY SAYiAç iinç i en sdaes, ekonominin canlandırılması için kullanılmasıdır. Bu y d h a ü e t ş d a ü e k n f la d e r ü la ğ u ü Ala v e ş r n m u e p a r a j ' i d ç a t a a k l s i ı aş m r m r ü u ş a f t u l e a r r i v ı le er i i ç h n i a i n y gd a a t z e a s , ı z g s ea ç ğ ir l a e y ce a ğ c i a y ğ e ı n ni ı bırakmayacağı anlaşılmaktadır. GAZPROM, Rus askeri tesislerinin eskiden silah yapan büyük bir bölümünde, kendi yatırımları için ihtiyaç duyduğu gaz türbinleri, kompresörler, pompalar, borular, elektrik motorları gibi ekipmanları dünya standartlarında üretebilmek için, bir yandan yabancı imalatçıların teknolojilerini Rusya'ya taşıma kaydıyla ortaklıklar kurulmas1111 teşvik etmekte, diğer yandan da bu tesislere verdiği siparişlerle bu kuruluşları ayakta tutmaya çalışmaktadır. 5) GAZPROM 2000 yılıııdan sonra Avrupa'da görülecek gaz bolluğunu (Kuzey Denizi'nden daha fazla gaz gelmesi, hLaNtGlartıenrdmainnalglearzinainkmtaamyaamlanması, YAMAL-AVRUPA başlaması) dikkate alarak fiyatlarda herhangi bir damping yapmayacağıııı bugünden çdeüvnryeaydaositlaun etmektedir. Zira gaz; stratejik, kıymetli ve bir eneı:ji kaynağıdır. Ucuza satmak yerine r G e A ze Z rv P l R erde muhafaza edilmesi tercih edilecektir. Zira OM bilmektedir ki 2000'lerin gaz bolluğu geçicidir. 2005'ten itibaren Rus gaz111a talebinin olağanüstü ö6)lçüRluesrdyea'adrataGcaAğZı hPeRsaplanmaktadır. OM dışıııda üretim yapan devlet kuruluşları ve özel şirketler 1 995 yıl111da ayrıca 61 milyar 111 1 doğal gaz üretmişler ve GAZPROM şebekesine basmışlardır. Bu kapasitenin dışında başta TÜRKMENiSTAN olmak üzere (yılda 33 milyar 111.ı), KAZAKİSTAN ve ÖZBEKİSTAN (yılda 5 milyar 1113) da ürettikleri gazın fazlasını GAZPROM sistemine basmaktadır. Bu suretle 1995 yılmda Bağımsız Devletler Topluluğu'nun gaz üretim toplamı 670 milyar m1'e 7u)laSşamyıştır. 111 Vyakhirev'e göre doğal gaz tüketimi en hızlı artan ülkeler, Macaristan, Polonya, Baltık Ülkeleri ve Ty ürkiye'dir. Bu ülkeler içinde de en yüksek artış son iki ıl içinde TÜRKİYE'de kaydedilmiştir. GAZPROM bu ülkelerin gaz ihtiyac1111 karşılamak için, bu ülkelerin yeni e DOĞAL GAZ DERGİSİ SAYI 46 güncel gaz hatlarınııı inşaat1111 desteklemeyi ve bu ülkelerde gaz dağıtımı yapacak özel şirketlerle işbirliği yapmayı d ul ü a ş şt ü ı n rı m lm e a k s tedir. Böylece, gaz111 tüketicilere kadar 111da GAZPROM'un, bilgi ve deneyim birikimi kullanılacak ve bu şekilde tüketicilere gaz ikmali güvenliği sağlanacaktır. Bu sistem B. Almanya'da WINTERSl-lALL A.G. ile uygulamaya konulmuştur. italya'da ENİ ile benzeri bir anlaşma yapılmıştır. Macaristan'la GAZPROM işbirliği içindedir. Polonya ile de benzeri ortaklıklar oBluuşturulmaktadır. bağlamda Sayııı Vyakhirev, ilk defa Karadeniz'in alt111dan geçirAAilecek bir gaz hattı ile Türkiye'ye gaz ikmali yapabileceklerini ve böyle bir projeyi destekleyeceklerini ifade etmiştir. Türkiye'ye halen verilmekte olan doğal gaz111 geçtiği ülkelerdeki yüksek tRraUnSsYit Aüc'yreıtdievneikzoanlttırıoıdl eadnilemeyen gaz çekişleri nedeniyle, TÜRKİYE'ye bağlayacak böyle bir hattın çok fızibl olacağı ve TÜRKİYE'nin gaz sorununu çAözeceğini söylemiştir. GAZPROM dış satışlar direktörü sayııı BEYLİ'de TÜRKiYE'de gaz dağıtım ve satışıııda BOTAŞ'ııı tekelciliğinin kaldırılması ve özel sektöre imkan verilmesinden yana olduklar1111 ve bu hedefe ulaşmak için Türk işadamlarına çok büyük görev düştüğünü ifade etmiştir. Konferansta Türkiye'ye doğal gaz verilmesi ile ilgili başka bilgiler de ortaya konulmuştur. GAZPROM (GAZEXPORT) Türkiye'ye l 996'da 6 milyar 1111, l 997'de 7 milyar 111 3 ve l 998'de 8 milyar 1111 gaz verilebileceğini ifade etmiştir. Bu miktardan fazla gaz verilebilmesi için, Türkiye'de, Bulgaristan ve Romanya'daolduğu gibi paralel bir boru hattı yapılması şarttır. BOTAŞ'ııı bu maksatla yapacağı Loop'ların, bir paralel hat kadar net sonuç v G e A rm Z e P y R eceği görüşü ifade edilmiştir. OM ayrıca Boğazlardan geçerek Kazakistan ve Azerbaycan Petrol tankerlerinin problem yaratacağım dKiakvkaaltae'yaalauralakş, aBcualkga3r0i0staknm'd'laik, Bpuertrgoalz'dan, Yunanistan'da boru hattına destek verdiğini de bildirmiştir. Ayrıca, Türkiye, GAZPROM'un yapımına ortak olduğu B.O.T. projelerinin bir an önce hayata geçirilmesi için mevcut engelleri kaldırmal ı ve konuyu yapıcı bir yaklaşım içinde ele almalıdır. GAZPROM, Türkiye'ye GÜRCİSTAN üzerinden gaz verilmesine, GÜNCİSTAN'111 çok yüksek transit ücreti talepetmesi yüzünden sıcak bakmamaktadır. Bu nedenle Karadeniz altıııdan geçecek boru hatt1111 desteklemektedir. Kullandığımız doğal gaz111 % 85'inin kaynağ1111 elinde bulunduran GAZPROM'un Türkiye'ye teklifleri önemli olduğu kadar düşündürücüdür. GAZPROM elinde bulundurduğu doğal gaz111 stratejik önemini çok iyi bilmekte ve onu sadece bir ihraç ürünü olarak gönııemektedir. GAZPROM için gaz, ithal eden ülkelerle ticari ortaklıkların kurulması ve geliştirilmesi için çok kıymetli bir araçtır, yani GAZPROM sattığı gazla yd ea tyi na ml ı e( ydiapğ, ı gt ıamz ı ı tı e ssai ys leesriin, dge a izt hyaal keadne ns aünl kt real lel ralre ggia z a bi) tfaesailsilyeertilnerkiunriuylauypgişıılıelatişltmıremsainketaodrtak o l m a k suretiyle ticari ır. Avrupa'da olduğu gibi aynı politikayı Türkiye'de de uygulamak istemektedir. BOTAŞ temsilcilerinin böyle önemli bir konferansta bulunmamasıııııı, gaz temini için yapılabilecek önemli tartışma fırsat111111 kaçırılması yönünden Türkiye için ciddi bir kayıp olduğu kanaatindeyim.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=