Y. HÜRKAL politikaları gereği 6 numara yerine daha düşük viskozitede yakıtlar yakmayı taahhüt ederler, bunlar da finnapolitikasıdır. İkincisi, fuel-oilin içerisinde su ve partikülerler bulunabilir, ancak bunlar zaten fuel oilli makinayı satan satıcı firmaların müşteriyi yönlendinnesiyle problem yaşanmadan halledilebilir. Bugün iki büyük seperatör finnası var. Bunun yanında diğer firmalar da sözkonusu. Bu firmaların ürettiği seperatörlerle büyük bir maliyete uğramadan ayrıştırmak ve istendiği kıvama getirmek mümkündür. Zaten viskozitesi 730 es gibi büyük bir meblağa ulaşan heavy fuel-oili iyi derecede ısıtmadan ve seperatörden geçirmeden makinaya veremezsiniz. Bu konuda işin içine satıcı firmalar girer. Satıcı firma bir paket teklif s � nduğun�� seperatörleri de bu teklifin içine dahil edıp müşterıyı bilinçlendinnek zorundadır. Bu yüzden de fuel-oil 6 numarayı yakmak büyük bir problem değil. Bugün Türkiye'deki regülasyonadönmek istiyorum. 6 numara deyince bütünmüşteri!erde ve diğer bütün camiada SO x ve NOx emisyonları akla geliyor. NOx emisyon � yakıt alt ısıl değeri 1 MW'tan 50 MW'a kadar olan tesıslerde istenmiyor. Bugünkü koşullar altında konuşuyorum. 50 MW'ın üzerinde istenen değer küçücük bir katalizörle halledilecek durumda. BirNOx katalizörünün maliyeti 500.000 $ civarındadır. Çokbüyük ise belki biraz daha artar. Ancak katalizörün içindeki en büyük problem amonyum tüketmektir. Dolayısıyla da belki işletme maliyetini arttırıyor olabilir ama yaptığınız 5 milyon $'!ık dizel jeneratör veya bir powerplant yatırımında 500 bin $'ın büyük bir meblağ olduğu konuşuluyorsa zaten bu yatırımın ne kadar sağlıklı yapılacağını düşünmek gerekir. İlk başta % 1 O gibi görünen bu marj işletme maliyeti açısından belki işi biraz uzatır ama Payback periyoduna vurduğumuzda; bu makinanın geri dönüşü üç yıl ise işletim maliyetlerinin arttırılması belki bu süreyi 3,3 yıl kadar bir yere çekecek daha uzağa çekmiyor bugüne kadar yaptığım çalışmalarda. Dolayısıyla dıştan ürkütücü gibi görünen bu nokta aslında çok kısa bir zaman aralığında kendisini de geri ödeyerek sistemi tamamen sağlıklı duruma getirecek bir husus. SO katalizörü biraz daha farklı, detaylara inecek olursak, yaklaşık 20 değişik katalizör sistemi var. Ama bugün Türkiye'de uygulanması en muhtemel katalizör sistemi Wet Scrabber dediğimiz sistem. Ve bu sistemde NaOH adını verdiğimiz materyali tüketerek istediğimiz SO x değerlerine ulaşmak mümkün. Çalışma söyleşi sistemi çok basit; egzoz gazını bu bahsettiğimiz madde ile yıkayarak, sülfür bileşenlerini aşağı çökertip egzoz gazını istenen limitlerde bacadan dışarıya atmak. En basiti bu, tabii ki birtakım şemaları var. Bu sistemin bugün yaptığım dört projedeki maliyeti % 1 0'dur. Bugün NaOH'ın Türkiye'deki fiyatı biraz yüksek. Litresi 1 1 .000-1 5.000 TL. civarında. Ancak yine bahsettiğim gibi, toplam ömür içine dağıtıldığında çok cüzi bir rakam tutuyor. Dolayısıyla, eğer sistemi sağlıklı oturtmuşsanız, makinanızın ürettiği ısıdan, elektrikten % 1 00 faydalanabiliyorsanız, tabii ki bu mükemmel şart amabunayakınsanızve makinanızdan maksimum verim alıyorsanız sizin SOx ya da NOx katalizörü için tükettiğiniz ekstra işletim maliyeti gözardı edilebilecek kadar düşük hale gelebilir. Dolayısıyla bence bir powerplant kurulurken önce bu powerplantin elektriğini, buharını, sıcak suyunutamamen kullanmaya çalışmak gerekir. Maksimum verimliliğe ulaştıktan sonra işletme maliyeti ne kadar artarsa artsın, payback süresi gözde büyütülecek kadar olmaz. Bağlamamız gereken nokta şu, yapılacak % 1 0'luk biryatırımlafuel oil 6 numarayı Türkiye'nin her yerinde hiçbir problem yaşamadanyakmakmümkündür. Belki İstanbul, İzmir ve Tekirdağ gibi yörelerde Valiliğin getirdiği kısıtlamalardan dolayı 4 numara yakmak zorundasınız. Ancak eminim ki katalizör kullandığınız takdirde buralarda da 6 numaralı yakıtı yakmanız mümkündür. Dolayısıyla da bugün bence en iyi alternatifyakıt; en kolay bulunabilen ve en sıkıntısız şekilde istediğiniz yerden temin edilebilen yakıttır. E. ÜLGER Fuel-oilin sürekli aynı spesifıkasyonlarda bulunması mümkün mü? - DOĞAL GAZ DERGİSİ SAYI 47
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=