ZaferÖZE.L 8. EGO ve İGDAŞ'ın doğal gaz tesisatçısı yetiştirmek i çin açmış olduğu kursların benzerleri diğer gaz kuruluşlarında da açılmalıdır. Bir adım daha atılmalı, başlangıçta pilot bölümler halinde de olsa, öncelikle doğal gazın kullanıldığı kentlerdeki endüstri meslek liselerinde doğal gaz tesisatçılığı bölümü açılmalıdır. Uludağ Üniversitesi Doğalgaz Meslek Yüksek Okulu olumlu bir örnektir, bu tür örnekler yaygınlaştırılmalıdır. 9. Yürürlükte olan 397 sayılı KHK mevcut biçimde yetersi z ve işlevsizdir. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca hazırlanan ve "özelleştirme" gerekçesiyle doğal gaz satışında BOTAŞ önceliğini kaldırmayı öngören yasa tasarısı, ilgil i kesimlerin bilgisine sYuanpuı ll mm aa sl ıı, tga retrı eş mk eans,ı n3a9a7ç ıKl mHaKl ı d' nı r . in yerel doğal gaz dağıtım şirketlerinin, kuruluşlarının usul ve esaslarını ortaya koyan, Ulusal Gaz Enstitüsünün kuruluş ve görev alanlarını da belirleyen zenginleştirilmiş bir içerikle yenilenmesinin sağlanmasıdır. 1 O. İthal edilen ve dışa bağımlı bir enerji kaynağı olan doğal gazın sektöre! kullanım öncelikleri tartışmaya açılmalıdır. "Çevre kirliliğini azaltma" misyonu da olan doğal gazın kentsel düzeyde kullanımına yönelik çalışmalara ağırlık verilmelidir. Çok sayıda uluslararası firmanın doğal gaza dayalı enerji santralleri kurulması girişimleri anlamlıdır. Bu anlamda da ulusal düzeyde tartışmalar yapacak, stratejiyi belirleyecek Doğal Gaz Enstitüsünün ve bu Enstitünün alt kollarının bir an önce çalışmaya başlaması zorunludur. 11. Doğal gazla ilgili uluslararası yapım ihalelerinde temel alınması gereken anlayış, "Kreditör ülkenin malzeme ve uygulama standartları" değil, Türkiye'ye gerekli ve uygun olan malzeme ve uygulama standartları o 1 l 2 m . a A lı y d n ır ı . şekilde, kentsel dönüşüm ihalelerinde, mü şeb t e e k ah e h s it firmanın sorumluluğu, doğal gaz dağıtım inin yapımıyla sınırlı olmalı, bina iç tesisatlarının yapımı ve cihaz temini yurt içinden yerli kuruluşlar eliyle karşılanmalıdır. 13. Çıkılan ve çıkılacak bütün ulusal ve uluslararası ihalelerde, ihtiyaç duyulan malzemelerden, yurt içinde imal edilen ve ulusal-uluslararası standartlara uygun olan ürünlerin yurt içinden karşılanması esas olmalıdır. 14. Tüketicinin bilinçlendirilmesine ve korunmasına yönelik çalışmalar, panel, seminer, yayın, danışma büroları tesisi vb. yaygınlaştırılmalı, uygulamada güvenliğin sağlanması esas olmalıdır. Enerji tasarrufu sağlayacak yöntemler hakkında tüketici ler bilgilendirilmelidir. 15. Doğal gaz sektöründe sigorta uygulamaları yaygınlaştırılma) ıdır. IVH.eEr NERJİ TASARRUFU ülkenin sanayi yapısına ve coğrafi durumuna bağlı olarak değişen ve her 1000 $ üretim yapılabilmesi için tüketilen TEP olarak tarifedilen "Enerji Yoğunluğu" ülkede enerji kullanımında verimlil ik ve etkinliğin doğrudan göstergesidir. Türkiye'de enerji yoğunluğu uıaa➔ dü%1 n 0 y 0 a ortalamasının % 66 ve OECD ortalamasının da üzerindedir. Bu oranlar enerjinin daha verimli ve tasarruflu kullanılmasının mümkün ve şart olduğunu göstermektedir. Yoğunluğun azaltılması şartları arasında önemli olanlar sanayi ve teknoloji yapısında daha az enerji yoğun sistemelere dönüşülmesi, yük ve yolcu naklinde toplu taşımacıl ık tercihi, binalarda ısı yalıtımının yapılması, elektrikte üretim ve i letim kayıplarının azaltılması için iyileştirme yapılması, enerji cinsini n değişti ri lmesi (örneğin konut ısıtmalarında petrolden doğalgaza geçiş) ve tüketicinin bilinçlendirilmesidir. Yapılan araştırmalara göre iyi bir planlama ve uygulama ile birincil enerji kaynaklarında %40'a, elektrikte %20'ye kadar birtasarrufmümkündür ki sonuç çok büyüktür; 201 O yılında tasarrufla azaltılıp kazanılacak döviz miktarı bugünkü toplam ithalatımıza yEankerı nj idtı ra.s arrufu kavramı, belirli iyileştirme yöntemleri uygulayarak veya yeni teknolojiler kullanarak üretimi ve kaliteyi düşürmeden enerjinin etkin bir biçimde kullanılması olarak tanımlanabilir. Elektrik enerjisinde tasarrufaşağıdaki şekillerde yapılabilir. T1.eErmneikrjei lÜekrtetiminde rik santrallarında enerji tasarrufu, bu santrallardaki verimliliği ve kapasite kullanım oranını arttırarak sağlanabi lir ve bunun içi n aşağıdaki tedbirlerin alınması gereklidir. a) Buhar kazanlarında dizayn için esas alınan kömürdeki özelliklere sahip kömürler yakılmalıdır. b) Termik santral nominal devamlı yükte ve nominal fiziki ve kimyasal şartlarda işletilmelidir. bc )u hBaur hç ae rv rkimazinadnelaernınkdüaçtüakmı s yı ka anymbaı nsaanğel da ne nmoallaı bvi lee cseuk tüm kaçaklar giderilmelidir. d) Santral iç tüketiminde tasarruf sağlanmalıdır. e) Çok iyi ve etkin bir teknik büro oluşturulmalıdır. t) Santral ünitelerinin bakım ve revizyonları ile test ve ayarları en yüksek seviyede, asla aksatılmadan periyodik olarak işletme ve bakım talimatlarına uygun yg)apSıalmntarlaıdllıarr. ın yönetimine teknik ve ekonomik bilgi seviyeleri yüksek yöneticiler getirilmeli ve tüm teknik personel periyodik olarak devamlı termik santral işletmeciliği ve bakım konularında yeterli seviyede eğitilmelidir. Y2. ı lİllaertdiman vbeerDi ya ğürı t ı m d a ürlükte olan personel uygulaması ile, iletim ve dağıtım hatlarından oluşan Türkiye enterkonnekte sisteminde koruyucu bakım ve periyodik bakım yapılamaz noktasına gelmiştir. Ancak arıza onarımları yapılabi lir durumdadır. Bu nedenle, iletim ve dağıtım kayıpları büyüktür. Diğer yönden yıllardır gerekli bakımı yapılmayan techizat yakın gelecekte Sişalenttirlaelmlaer,zilheatilme ghealtelacreıkvteir.trafo merkezleri ile bir bütün olarak şebekenin emre amadelik oranı düşüktür. Bugün - DOĞAL GAZ DERGİSİ SAYI 47
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=