Poşo YAYIA gküimbryeasüarletdiminde temel madde olan amonyağın önüşümle hidrojenden elde edilmesi iş tülkeemtilmeriinnidne %kulll9a'nuınlaunomluiktar ise İngiltere'nin toplam şturmaktadır (7]. Bu gelişmeler ışığında iki önemli noktanın açıklığa kavuşturulmasında fayda vardır. İlk olarak, keşfedilip obrirtaçyoakçbıkarılmayan gazkaynaklarına ilaveten dünyanın ölgesinde, bilhassa ABD'de sıkı gaz kumları, kömür damar methanı, şist gazı, çok derin gazlar ve gd ai ğzehr i gd ar az tkl aaryı ngai bk li akr oı nmveavncsui yt tounr e( lŞoelkmi la 3y)a. nİ kkianycdi ao ldaerğa ekr, dünyadaki doğal gaz rezervlerinin daha geniş mkaeyvncuadkilyaertınidıinr. Şyuakalnaakadarortaya çıkarılan doğal gaz şık % 80'i sadece IO ülkede bulunmuş olup çıkarılan rezervlerin % 37.S'i sadece idsaeğ ı l asna dSeScCeB ' ds eü pyeerr a lbmüayküt akdl üı rk(tŞeekki i l 2ü ç) . Bbu r e z e r v ölgede yoğunlaşmıştır. Bugün dünyada ortaya çıkarılan doğal ggearzçemkliektarının % 30'u Orta Doğu ülkelerince ştirilmekte olup bunun üçte biri ise İran bt aür ya füı kn di ka ingüa rzettüi l kmeet ki cti es di ni rd. eBn ubni rai ms auykı laabni lA, dBüDn y, ma neı vn ceunt üretimin sadece % 25.S'ini, Batı Avrupa ise % 9. 1'ini karş Bi unıulanmlaakbteardaıbr.er, bugün I 00'e yakın ülkede ticari şletmeye yeterli rezervler ortaya çıkarılmış olup, araştırmalara ağırlık verildiği sürece bu ülkelerin sdaayğıısl aı nnı nS aSrCt tBı r ıvl aebCi l ee zc ea ğyii rmbuuh kt eomn ue dl dai re. nB ue tnkai lmi üu lkkaebl ei lr, olarak kalmaya devam edecektir. 2 B 1 u . g Y e Ü li ZYILDA GÖRÜNÜM şmelerle birlikte 21. yüzyılda gazın üretim ve dağıtımı özel bir önem arz etmektedir. Bu sadece doğal gaz üretimindeki bir artış RI!■�•··· 2K0u2z0e'yli Dyeılnlaizria'nddoenğ,ru Avrupa'nın üretiminin % 85'i özellikle Norveç'liler tarafından gerçekleştirileceği öne sürülmektedir (4]. Sibirya'daki teknolojik güçlükler aşılabildiğinde, 2020'1ere kadar dağılan SSCB'nin üretimini maksimuma ulaştırabileceği beklenmektedir. 2000'li yıllardan sonra bölgelere bağlı oDl oa rğaukükl kaeyl de rai ,ddeüğneyrafüa rrketl ıi mb iünydüemk ieahr tıız l a r ı n a g ö r e O r t a şın hemen hemen tümünü gerçekleştirebilirler. OECD ülkelerinde bu gelişmenin hafif olacağı ancak Doğu Avrupa'da hızlı, gelişmiş ülkelerde ise daha hızlı odolağcaalğgı atzaıhnmkiunl leadniılmmıenkdtaekdiira. rBtı u pazarların tümünde ş, enerji ihtiyacındaki artıştan fazla olacaktır ve 2020'lere doğru doğal gazın tçoıkpalacmağeı bneerkjlieknamyenkatkeldairrı. içindeki oranının % 25-30'a UG Lü nUüSmLüAz dRe At i Rc aAr eSt Ii yDaOp ı Ğl a An dLo Gğ aAl gZa Tz mİ Ci kAt aRr ıE T İ şüphesiz ki petrole göre oldukça sınırlı kalmaktadır. Bugün doğal gazın yaklaşık % 88'i üretildiği ülkeden dışarıya ç( Şı keakriıll m2a) m. Ba kut ai kvie yg ae nk eı tl daer ya seırnedl ao kl ai r af akrtkülkı leı ğt i ıl mn esketbeedbi ri taş b e lı inrılmi lbairrı nednaenr jki a dy enğa ekrl ai niaçni nf i by ae tl i fral ir k lmı l ı iğkıtdaı rr . gYaaznı ni , taşınmasında yapılan harcama petrole göre birkaç kat v dfa o e z ğ l İ a a n d l g ır g il . a t B e z r u ı e n y g ü y i z e b d r i e i ü n d l d k ai h e r l a k e i r b A d ü e B y t D ü o k , p t d ü la a r m ğ . ı Ö la e n y n l e S e r S ji gCtBü k, He toi ml l ai nn dd ea örünüyor ki g sa e y le ıs c ın e d k a te doğal gaz üreten ve tüketen ülkelerin önemli artış olacaktır. Bu gelişmenin başlamış obeldlirugğinule fakat bunun 2 I . yüzyılda daha da şeceği beklenmektedir. Bugün Batı Avrupa'nın kullandığı gazın % 70'i Avrupa'da üretilmektedir. Geri zoalamraankdkaalmayacak aynı önemli bölgesel değiş caktıri.kliklere de yol aça 40 ,--------------------------, Kuzey Amerika'da l 970'lerde başlayan gaz üKrae nt iamd ian' dn eı nk i gaezraçl emkal ne ı n ş t a i r r t d ı iği gaz üretimindeki ş v e k oanvvea nk sui tyuopn ke laoylnmaakyl aarnı gg ai rzmkeasyi nn ea kr laağrmı neı nn yd ee vn ri de ey ne baş tedilra. yacağı beklenmekyBıal ıt nı aAkvarduapr a k' naırna r 2l ı 0 b0 i0r ür er ceet iğmi f a skeavt yi yeensi idnei nsyüar vd aü ş bir düşüşün kaçınılmaz olacağı beklenmektedir. 30 ....., 20 10 o "' E < ::.:: "' "' N a. a. >- ::, < > > -, < < eri ci 1980 2000 2020 Konvansiyonel t t t olmayan Konvansiyonel "' "' ::, "' "" "" O> -� o < E < .!!! < o _J Şekil 3. Dünyada Doğal Gaz Üretimi ve Bunun 1980-2020 Yılları Arasındaki Değişimi [6]. (JAYZ: Japonya, Avusturalya ve Yeni Zelanda) - DOĞAL GAZ DERGİSİ SAYI 47
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=