Tablo 1. Yll.LJIRAGöRE SOı CRTAl..AMAl..MI (ı.qml 1992 1993 1994 1!B5 1996 1997 510 449 428 351 107 112 471 352 352 4()5 91 137 311 244 335 � 8J 93 125 121 107 102 62 49 38 47 39 27 29 20 22 27 31 21 19 22 27 25 19 20 22 27 24 20 29 28 31 31 EJdm 58 55 72 54 56 Kasım 27j 288 276 119 97 Aralık 43) 418 376 120 85 Dünya sağlık örgütü der ki, 125 mikrogram m3 SO 'in üzerinde bir hava solunuyorsa artık sağlığınız tehdit altındadır. Sağlık problemleriniz olabilir. Tablo l 'de de gördüğünüz gibi, 1992 yılının Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Kasım ve Aralık aylarında sınır limit değerleri fŞtığını görüyoruz. Türkiye'de kabul edilen 400 mikrogram m günlük maksimum olması gereken değerin üzerinde gerçekleşmiş. Aralık, Ocakve ŞU'bat aylarında l 993'te aynı şeyleri görüyoruz. Son 5 yıllık istatiksel değelendirmelere göre 1 993, '94 de farklı geçmedi ki bu yıl da özellikle çok uğraş !ığımız, önlem almaya çalıştığımız yıldır. Fakat alınan netice aynı. işte bütün değerler göstermiştir ki, Eskişehir'in yoğun bir yakıt programına ihtiyacı var. Artık yoğun kararlar almamız lazım. Daha sonra Mahalli Çevre Kurulu toplanarak bir komisyon oluşturdu. Bu komisyonda konusunda uzman kişiler üç ay boyunca çalışarak bir kömür raporu oluşturdular ve rapor valiliğe aynen sunuldu. Bu komisyonun başkanlığını ben yürütmüştüm. Mahalli Çevre Kurulu tarafından yapı lan bir toplantı ile bu rapor_basın mensuplarına, tüm Eskişehirli'lere, siyasi partilere anlatı ldı. Mahalli Çevre Kurulu karar aldı. Kaloriferli binalarda ithal kömür, sobalı konutlarda soma linyit kömürünün yakılmasına karar verildi. Dçıha sonra aldığımız neticeyi hemen hemen hepimiz biliyoruz. iki yıllık bir netice. Yalnız önemli bir konu, 1 994 yılında Eskişehir'de merkezde kalan sanayi kuruluşlarında aşağı yukarı yılda 250 bin ton kömür kullanılıyordu. Bu sanayi kuruluşlarının da doğal gaza geçme mecburiyetini, Mahalli Çevre Kurulu kararı olarak aldık. BOTAŞ önce bu hattı yaptı. Daha sonra da şehir içine doğal gaz verilmesine karar verildi. Doğal gaza geçme mecburiyetinde olan fabrikalar 1995 yılında doğal gaza dönüşümlerini yaptılar. Böylece geçtiğimiz son iki kış zesonunda SO ortalama değerleri 125 mikrogramın altına düşmüştür 199Htl7 VU.- ııiE ÇEl,«E isTATİSTil<LBIİ IW'Olt\Wı GÖIIE El51ÔŞ&İR' CE IOŞ 3l50 300 :ııo �- 3lO i � 150 100 1D 0 --"""'== sezı;ıMJ S02 ORT.AI.AMIIUftl 1991-92 1992-93 19193-94 19M-815 � 1-..sT Grafik 1. Y1U..AR Doğal Gaz Dergısi 120 Agenda - - -- - - - --- -- ---- Doğal Gaz Yandığında, S02 Oluşturmayan En Temiz Yakıtlardan Bir Tanesi. Eskişehir'deki hava kirliliğinin ancak doğal gazla önlenebileceğini görüyoruz. Şimdi kömür kullanımı diyoruz. Kömür denetimleriyle uğraşmak bir hayli zor. Her kamyondan kömür örneği alamıyorsunuz. Kömür depolarından örnek aldık. Osman Gazi Üniversitesi'nde hala bunları n tahlilleri yapıl ıyor. Yaz ayları gelmesine rağmen, (Biliyorsunuz Eskişehirliler yazın kömür alırlar.) halen biz bunları n denetimleriyle uğraşıyoruz. Ayrıca baskın denetimler yaparak da kontrol altı nda tutmak istiyoruz. Eskişehir'de aldığımız kararların dışında kömür satılmaması için gayret gösteriyoruz. Yalnız bu oldukça zor bir çalışma, ne de olsa bunu ihlal eden kişiler çıkıyor. Gece boşaltıyorlar, kamyonları farklı yollardan geçiriyorlar. Eskişehir'i 2000'Ii yıllara taşıyacak bir yakıt programı yapmak için köklü bir çözüme gitmemiz gerekiyordu ki, Mahalli Çevre Kurulu olarak aldığımız doğal gaz kararları ile geçen yıl 20 bin konut doğal gaza geçmiştir. Aldığımız karara göre konutların l Nisan'dan itibaren doğal gaza dönüşüm yapmaları zorunluluğu getirilmiştir. Ancak yoğun bir is-tek olacağı ve bu konuda bir sıkıntı yaşanabileceği düşüncesi ortaya çıktı. Bir taraftan da halkın üşümesini istemiyoruz. Eskişehir'de Ekim'in ilk haftasından sonra kaloriferler yanar. Bu nedenle ihtiyatlı bir karar aldık. BOTAŞ'ın RMS konusunda sıkı ntısı olduğundan Mahalli Çevre Kurulu'nda "01 .04.1 997 tarihinden itibaren 2 ay süre ile doğal gaz dönüşümünü yaptırım mecburiyetinde zaman kısıtlamasının kaldırılması na ve doğal gaz dönüşümlerini tamamlama mecburiyetinin uzun birzaman dilimine yayılmasına" dair bir karar aldık. Başka kararyok. Bu kararya yanlış anlaşılıyor, ya da işlerine geldiği için çeşitli spekülasyonlar yapılıyor. BOTAŞ yetkilileri bu yıl da aşağı yukarı 20 bin konutun doğal gaza dönüşümünün gerçekleşmesini bekliyorlar. Önümüzdeki yıl bir o kadar daha olursa, proje zaten 68 bin konut üzerinden hesaplandığı için üç sene içinde eksiklerin tamamlanacağını düşünüyorum. Hava kirliliği açısından doğal gazla diğer yakıtları karşılaştırmak istiyorum. Daire başına kullanılan 3 ton kömürden 48 kg SO 2 çıkıyor. Partikül madde olarak da 32 kg çıkıyor. Bunun kabaca hesabını yaparsak, 20 bin konut doğal gaza dönüşecek. Bizim hesabımıza göre doğal gaz sayesinde 960 ton SO 2 solumamış oluruz. Partikül madde olarak da 640 bin kg partikül madde solumamış olduk. Ayrıca kömürün % 15 kadar külü olduğu hesabını yaparsak, 9000 ton külün doğal gaz nedeniyle apartmanlarda çıkmadığını ve bu kadar külün kot alanlarına gitmediğini, belediye hizmetlerinin 9000 ton külü toplamakla uğraşmadığını düşünün. Doğal gaz yakıldığında O, 1 -0,3_ kg partikül madde çıktığını ve SO 2 'nin de hıç olmadığını görüyorsunuz. Demek ki doğal gaz en temiz yakıtlardan bir tanesidir. Yalıtım Konusunda Büyük Eksiklerimiz Var. Yalıtım konusunda çok büyük eksiklerimizvar. Biz geçen yıl Makina Mühendisleri Odası ile birlikte Eskişehir'de "Kaliteli Bina" konusunda bir panel düzenlemiştik. Fakat katılım çok az oluyor. Bütün yalıtım malzemeleri anlatıldı, belediyelere dendi ki yalıtım konusunda bina yönetmeliklerine riayet ediniz. Yalıtımlı binalarda daha az yakıt kullanıldığından hem daha az para harcamamız, hem de daha az hava kirliliği sözkonusu olur. Sonuçta doğal gazın en ucuz gaz olduğunu gördük. Beni dinlediğiniz için çok teşekkür ederim. Ma ıs-Hoziran'97 Sa ı 50
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=