Doğalgaz Dergisi 51. Sayı (Temmuz-Ağustos 1997)

Makale 2.1 Kombine Çevrim Santralları ç1 ı9k8ı ş0g' Iüi çyl ıel l rai r, dbaunn iat i bpaarrea nl e gl oa zl atrüarkbei nkl eo rni nodmei ke vl deeyeüdk isl eenk vy eü kr i sme kl i vkeo mk boimn eb içneev rçi me vsriismte ms al netrri na il nl a gr ıe; l idş mü şeüski n ey aetl eı r ıömn cvüel üikş l ee tt mmieş emt ak li ,i ydeütşi , üykübkas ceak gvaezr ıi me m, ki sı syaotneus ,i sf ud eöl n- oeiml ' di ,emn di noi ğmaul gma zçae vkraedsaerl gi şel en ti şmyeadkeı t kbual sl ai tnl ıi mk voel a nkaoğl aı , ydl ıükş, ü ky üs kosğeukt mgaü svueynui l ii hr ltii ky avceı , et emr crei haemdaicl el enl i ke ngei br jii aüvraent itma j lsairsıt en me di eknoi ynluemguünnaü mg eülzmdieş t ier .n ç o k b Ko u mbine Çevrim terimi, esas itibariyle gaz türbin çevrimi ve h şt üe rkbi al idnr e ç ç e ç e v a v r lı i r ş m i t m ı i r n i ı n l i m n d ae b s n ir ı n s ç i ı s ık i t f e a a m d n e i e ç e k i t n s m o e z e a kl g ı t n e a a z o rl a a lu k r p ı b n , i ı r n g b ei y r n ü i e n k l i s t p e a r k m e na d s m e ib rl e a i y c ga e ıc z l ı i ısısının su/buhar çevriminde kullanılarak ek bir enerji ç üb e i r r e v li t k r i i t m m e, l e i is n r t d i e n e n ir s b se a ir ğ ç in l e a c v n i r l i m m o a d la s e r ı n a n k aa r a e d l b e a u k y h t a a ri n r k a m l ü ın a r a e k r t t a i a m k d s i ı a r s n . a t ğ r K a la o l, n m b m ir b l a e i k n ş l i e a k b ıs u ı-güç (kojenerasyon) sistemi olarak ela çalıştırılabilir. Proses harı bazı kojenerasyon sistemlerinde buhar türbininden, bö az ez ıl l i ğs iisitl ee mk ol emr dbei n ei s eçeavtriı km lıes rı , kı saı -zgaünçı nüdr eatni mai nl ı dn emgaüknt aü dmı rü. z Bd ue vk aor mobl ai nn ee nç ev ve rri i mml i syi ös tnet emmi n ki no nçu aml ıuşnmd aa d pı r .r eGnesni be li oş löa ryal ek özetlenebilir: Atmosferden alınan hava, bir filtre sisteminden geçirildikten ss oı knı rşat ı rgıal za rtaükr byi nainn mi n ak oomd apsr eı ns aö r i lkeı st mi l iı rn. aYgainr emr aveo bd uarsaı nd aa püskürtülerelı: verilen yakıt da bu sıkıştırılmış hava ile karışarak yanar. Yanma sonucu oluşan 1000Üretici Firıııa/aı· Gaz Tiirbiıı Modeli Basit Çevrim Brüt çıkış gücü Yerim Eksoz gazı debisi Türbin giriş sıcaklığı Eksoz gazı sıcaklığı Sıkıstırnıa oranı ge lrau pü lça rbı naı snı ntçe kkraadr ekmı zedl ıi r mo l aml ı avl aeryı ad tuer kurma ru nk ıdzad;ı r me kaosnı zo, mi ki zi öyra, ek va za pa no r iaçtiönrdvee akyı zr ıdaı ryı cr ıı byöe lrüaml ı lrel ar ir dvee bbaus ı nbça skı an dç ekma ed leemr i neel egröi nr ee bağlı olarak su/buhar çevrimi de kendi içinde ayrı çevrimler oluşturur. Atık ısı kazanında üretilerek türbine verilen buhar, türbin eknaedrejmiyeelderöinndüşetügreünl mleüşişr ovleurb. öTyülrebcienintetram i k enerji mekanik hrik edilmesiyle ele türbine bağlı jeneratörden elektrik enerjisi üretilir. Buhar türbininden çıkan düşük basınç ve sıcaklıktaki buhar ykooğnudşetnusruelraeragkesliur ve burada soğutma sistemi vasıtasıyla haline dönüşür. Daha sonra kondensat d tp a e o n g m k a ı p z n ö a dl r a a / n r b ı b e il e s e l s , e le m iç m e le e s r i u s n u y d y u e u k t a pi n y o o k m ı ğ n p u a a ş g l m a ö r a n ı m i d le e ış t r e g ili k a r r . z a S la r u r a , ın t b ı k a e l ı s s ın l ı e m k m a a e z s a ı s n u iç ı y n in u a basılır. Bu şekilde su/buhar kapalı çevrimi; kazan, buhar türbini ve kondenser arasında sirküle eder. iKçoinmdbeineen çyeüvkrsiemkinveernimbeüsyaük avantajı, fosil yakıtlı santrallar hip olmasıdır. Günümüzde, 200 MW'ın üstünde güçlere haiz gaz türbinlerine dayalı tekrar k5ı4z'düınrmüzaelı rvinedeüçnebtatseınrmç ikkavdeermimeeli ukl aoşmı l mbinışetırç. evri mlerde o/o kBou mt ibpi ngea zç et üvrrbi mi ndl eer ei nl ed edea ydai l leı nü nniet et lveer riilme lbear si ilte çdei ğver irmtdeek nviek değerler Tablo-1 'de gösterilmiştir: Tablo-1 'de, ISO şartlarındaki performans değerleri verilen ve Tablo-1 MHI• General Electric. Fiat - ABB GEC Alstlıoııı SiemeıısWestiııı!lıoııse (EGTJ ı\ıısaldo 701 F GT26 9.111 FA V94.3 237MW 240MW 226,5 MW 219 MW % 37 % 37.8 %35,7 % 36.1 2397 t/lı 1951 t/lı 2213 t/h 2246 t/h l 150 °C 1235 °C 1288 °C 1 160 °C (Yu.nma Sıcaklığı) 558 °C 608 °C 589 °C 550 °C 16 30 15 16 b1 a1 s5ı 0n ç° Cl ı sgı ca azkl al ı rğ, ı ng aüzz etrüi nr db ei nki i yküaknsaetk tl aürrı bn di naen gb ea çğel ı r ej eknteü rrabti ön ri dd eönn deül er ükrt vr i ek ç e ı n k e a r n j i 5 s 0 i 0 ü - r 5 e 5 t i 0 l i ° r. C G s ı a c z a k t l ı ü ğ r ı n b d i n a i k n i d a e tı n k gk aa zz al anr ı ni sae i lbeitri lei rkvseo zb ukraandaal ı ıys lı al a raı tnı kı s ıus/ı buhar çevrimine transfer ederek soğur ve dah sından atmosfaeresoantrılaı rlakra.zan baca Kombine Çevrim (iiç lıasrnç kademeli), 1 GT + 1 BT Tekrar'.kizdırmalı Tekn\r-kızdırınalı Tekrar-Kızdırınasız Tekrar-kızdırıııalı Net Çıkış Gücü 349,4 MW 361,5 MW 348,5 MW 328 MW Net Isı Sarfiyatı 6569 kJ/kWh 6218 kJ/kWh 6560 kJ/kWh 6569 kJ/kWh Net verim %54,8 %56,9 %54,8 %54,8 Aa yt rı kı ııss ıı ke aş az na jnöl ar rbı nödl üa m, güe nbeul l ou lnaur ar . kSüuç/ buh g ö i n r c e e r a r v k ae ç z e a dv n o ri ı y m n m e in k a d o e s n ı , c o s a m u k / i l z k ığ e o ı r n n b ı d n q e ln ç ü s o m a k t ü n a il e k z altında bir sıcaklığa kadar ısıtılır, daha Kombine Çevrim (iiç lıasmç kademeli), 2 GT + 1 BT Tekrar-k.ızdırmalı Tekrar-Kızd ırmasız fe krai:kizcii,ıiia ıı Net Çıkış Gücü Net lsı Sarfiyatı Net verim sonra evaporatör bölümünde buhar haline dönüşür ve bu doymuş buhar kızdırıcı bölümünde tekrar ısıtılarak kızgın buhar olarak buhar türbinine verilir. Burada tek basınç kademeli bir kazan/buhar türbini grubu için su/buhar çevrimi basit olarak izah edilmiştir. Ancak, kazan/buhar türbini Doğal Gaz Dergisi 206 Tekrar-kızdırınalı 702.4 MW 723,6 MW 700,8MW 657 MW 6533 kJ/kWh 6220 kJ/kWlı 6530 kJ/kWh 6557 kJ/kWlı %55,l %56,9 %55,L % 54,9 tgüürnbüinmleürzinddee tsiocnaryi ılilşalerdtma çeoyke alınmış ünitelerin yanısıra gaz hızlı bir gelişme gözlenmektedir. Bmuunnudna s oo lnaunc uf i roml aar laakr gt aazr atfüı nr db iann t egkenl ioş tl oi rji il sei nn i ny eönni d me roi dd eu lrl eu r (Tablo-2) piyasaya sunulmaya başlanmıştır. emmuz-Ağustos'97 Sa ı 51

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=