•••••••• uygulamalarda, malzemeden beklenen en önemli özellik, basit bir biçimde çentik darbe deneyi ile saptanan tok luğunu, kullanma sıcak lıkl a rınd a korumasıdır. Ostenitik krom-nikel çelikler yaklaşık O °K sıcaklığına kadar tokluklarını korurlar ve çentik darbe değerlendirmesinde geçiş sıcaklığı göstermezler. Kriyojenik tanklar çift cidarlı olarak imal edilirler. İçteki tank 304, 304L, 316, 316L veya 316 Tİ kalite paslanmaz çelikten olup, dıştaki tank ise St 37 veya St 42 karbon çeliğindendir. İki tank arası tam genleşmiş kuru periitle doldurulup en az 5 x 1 O •2 mbar basıncına vakumlanarak izole edilir. İki tankın birbiriyle temas eden kısımları arasına saf teflon takozlar konmak suretiyle ısı iletimi aza l tılır. Kriyojenik tanklarda maksimum sıvı dolum oranı% 9S'tir. İşletmeler ihtiyaçları olan tank hacimlerini seçerk ~ 1 günlük bularlaşma miktarları, gereksinimleri olan faz: miktarlarından daha az olacak şekilde seç ı n yapmalıdırlar. Yani bir işletme ihtiyacından daha bü) L k hacimde tank alırsa zararına olur, çünkü her ne ka .:l 1r tankın izolasyonu çok iyi olsa da çevreden tankı az da olsa ısı transferi olmaktadır, bunun neticesi o crak da tank içerisindeki basınç artmaktadır. T1ı1kın üzerinde bulunan emniyet vanaları, basınç set rdilen değere düşünceye kadar kaçırmak suretiyle ~ asıncı düşürür. Bu arada tankın içerisindeki gazın bir ı niktarı yok yere dışarı atılmış olur. Kriyojenik tanklardaki sıvıl aştırı lmış ~:ız larda ı ıs~rek sıvı, gerek gaz olarak faydalanılabiI e.:eği gibi 1 ~rı sıvı hem gaz olarak da faydalanılabiliı. Şayet kul,,.nı :.nın gaz halinde kullanma ihtiyacı, g·i.ılük b1, ~.arlqma miktarından fazla ise tanktan aı,:--:.ırı oir mıl:tar sıvılaştırılmış gazı tekrar gaz haline dönüştürme< için bir buharlaştırıcı kullanmak zorunluluğu v 3. ·dı r. Tanklarda iç basınç kapalı bir devre yardıır ıyla ayarlanır. Tank iç basıncı düştüğü zaman, sıvı t ı· ıkın tabanından çekilir, buharlaştırılır ve tankın üs~ :,, ~,nına gaz olarak geri döner. Bunun sonucu olarak tankın içerisindeki sıvı-gaz karışımının basıncı artar. Tank Dolum İşlemi • 1 no'lu dolum başlığı likit transfer hortumu vasıtası ile taşıma tankının dolum başlığına bağlanır. • Nakliye tankı santrifüj pompa ile dolum yapacaksa V1 ve V2 dolum vanaları ve V11 no'lu taşma vanası açılır. V11 nolu taşma vanasından likit gelene kadar likit transferi yapılarak dolum tamamlanır. •••••••••• •••••••• Nakliye tankı basınç farkı ile dolum yapacaksa V1 no'lu dolum vanası açılarak tanktaki gaz nakliye tankına aktarılır. Tankın basıncı nakliye tankının basıncına eşit olunca V1 vanası kapatılır, V8 vanası açılarak gazın bir kısmı blöf edilir. Bu işlem tankın basıncı, nakliye tankının basıncından 2-3 bar daha düşük olana kadar sürdürülür. Basınç farkı oluşturulunca V8 vanası kapatılır. V1, V2, V11 vanaları açılarak doluma baş lanır. V11 vanasından likit gelene kadar işleme devam edilir. V11 vanasından likit geldiği zaman tank dolmuş demektir. V1, V2, V11 vanaları kapatılır. • Nakliye tankında bulunan likit transfer hortumu boşaltma vanası açılarak hortumdaki likit boşaltılır. • 1 no'lu dolum başlığından transfer hortumu sökülerek dolum tamam l anmış olur. Kullanma İşlemi • 6 no'lu likit seviye saatinin likit seviyesını gösterebilmesi için V12 ve V14 vanal arı daima açık, V13 vanasının kapalı olması gerekmektedir. • 5 no'lu basınç göstergesinin tankın basıncını gösterebilmesi için V15 no'lu vananın daima açık olması gerekmektedir. • Çift emniyet sisteminin devrede olması için V9 no'lu üç yollu vananın orta konumda olması gereklidir. Böylece 3 no'lu yaylı sigortalar (emniyet sibobu) ve 4 no'lu patlama diskleri (emniyet diyaframları) tankın emniyetlerini sağlayacaktır. • Tankın basıncının çalışma esnasında istenen basınçta olması için 2 no'lu ekonomizör ve 7 no'lu regülatör istenen çalışma değerine set edilmelidir. • Regülatör ve ekonomizörün tankın basıncını sürekli istenen değerde tutabilmesi için V3, V4, V6, V7 vanaları daima açık olmalıdır. • Likit kullanımı için VS vanası açılarak gazlaşma evaparatörüne likit verilir ve likit evaparatörde gazlaştırılarak kullanım hattına gaz gönderilir. • Dolum dışındaki zamanlarda V1, V2, V8, V11 no'lu vanalar sürekli kapalı konumda olmalıdır. • Vakum kutusu ve vakum vanaları kesinlikle açılmamalıdır. Kaynaklar 1) lsısan A.Ş. Notları 2) Uygulamalı Soğutma Tekniği, Nuri Özhol Makine Y. Mühendisi 3) Kaynak Teknolojisi El Kitabı, Cilt-il Prof. Selahattin Arık •••••••••• 261
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=