1. GİRİŞ Yoğuşmal ı kombi ve kazanların kullanılması , baca gazı ndaki nemin yoğuşması ile ortaya çı kan gizli ısıdan yaralanabilme amacıyla ortaya çı kmıştı r. Bu durum kombi ve kazan verimlerini klasik sistemlere göre % 5-1 5 kadar daha fazla olmasını sağlamıştır. Verim artışı , yakı t ekonomisi ve parasal kazanç ortaya çı karmıştı r. Bu sistemin ikinci avantajı, amacı gereği düşük gaz sıcaklıkları nedeniyle, zararl ı madde emisyonları nı n azalması ve çevreye olan katkısıdır. Bu makalede yoğuşmal ı kombinin ekonomikli ği incelenmiştir. İlk yatırım olarak, yoğuşmal ı kombi klasik kombiye göre iki kat daha pahalıdı r. Yoğuşmal ı kombiyi verimli kullanabilmek için sistemdeki su sıcakl ığı nı n düşük olması gereklidir. Bu durum kullanılan radyatör sayısını n artması na neden olmaktadır. Radyatöre yapılan yatı rım yoğuşmalı sistemde, dolaşan su sıcaklığına bağl ı olarak, iki ile yedi kat daha pahalıdır. Bu sistemi kullanmakla yatırı m, % 100 ile% 400 arasında artmakta, yı l l ı k parasal tasarruf % 10-1 7 civarında olmaktadır. Bu durumda yoğuşmal ı sistemdeki fiyat farkı nın geri ödemesi, yapı lan tasarrufla 21 yıl ile 56 yıl arası nda gerçekleşmektedir. Yoğuşmalı kombi ve kazanların verimi klasik sistemlere göre % 5-15 civarında doğru olmakla birlikte bu sistemlerin tanıtımı nda kullanı lan "%106 verimlidir" ifadesi verim tanı mı na ve Termodinamiğin il. Yasasına uygun olmamaktadır. Kazanlarda kondenzasyon tekniğinden yararlanma uzunca bir süreden beri bilinmekte ve değişik alanlarda uygulanmaktadır. Kondenzasyon tekniği kullanan kazanları n konvensiyonel kazanlara göre başlıca farkı; baca gazı ürünlerindeki nem, yoğunlaştığı nda ortaya çıkan gizli ısını n bir kısmı nı n kullanılabilmesi ve ısı geri kazanım kabiliyetleridir. Baca gazı nda fosil yakıtları n yanması sonucu su buharı da oluşmaktadır. 1 m3 doğal gaz başına 1.5 ile 1. 7 kg arası nda, kg motorin başı na ise 1.1 kg su oluşmaktadır. Kg su başı na açığa çıkan buharlaşma ısısı 539 kcal'dir. Bu enerji gizli ısı olarak anı lmakta ve klasik kazanlarda bu ı sı dan yararlanılmamaktadı r(1 ). Doğal Gaz Dergisi 187 SEMBOLLER C n Q = f2 faktörünü dikkate alma katsayısı (c > O. 7 için f2 = 1 alınır; c < 0.7 için f 2 formülden hesaplanır). = Birinci düzeltme faktörü, = İkinci düzeltme faktörü, = lsıl güç katsayısı (Panel radyatörler için n = 1 .339), = Aranan ısıl güç değeri, = Normlarda belirtilen ısı güç değer (90/70/20), 1:-ı T = Aranan şartlar için sıcaklık farkı, 1:-ı T00,111 = Norm şartlar için sıcakl ı k farkı (90-70), 1:-ı T111 = Gidiş ve dönüş sıcakl ı kları ortalaması, 2. KONDENZASYONLU KAZAN VE KOMBİLERİN TANITIMI Kondenzasyonlu kazanlar, yakı tı n gizli ısı sını da kullanabilen kazanlardır. Yakıtın alt ve üst ısıl değerleri de bu gizli ısı nı n dahil edilip edilmemesine göre iki ayrı şekilde tanımlanmaktadır. Şu ana kadar kullandığımız alt ısı l değer Hu, yanma ürünleri içerisindeki suyun buhar halinde bulunması durumunda yakıtın ısıl değeridir. Üst ısı l değer H0 ise, yanma ürünleri içerisindeki su buharını n yoğunlaşarak sıvı haline döndüğü ve dışarıya da yoğuşma miktarı kadar daha enerji verdiği durumda yakıtın ısıl değeridir. Kondenzasyonlu kazan kombinin çal ışma prensibi şekil 1 'de görülmektedir. Şekil 1 'den görüldüğü gibi, yanma sonu ürünleri birincil su devresinden (eşanjörden) geçtikten sonra ikinci eşanjörden geçerkenki sıcaklığı, bünyesindeki suyun yoğuşma sıcaklığı nı n altında olduğundan, yanma sonu ürünleri içerisindeki su buharı yoğunlaşarak, su haline gelir. Yoğuşan suyun enerjisini de ikincil su devresinde dolaşmakta olan sistem suyu alı r. Kondenzasyonlu kombiler bu prensibe göre çalışı r. Bu sistemde baca gazı sı caklığı yaklaşı k so°C civarında olmaktadı r. Bu tip kazanlar gaz yakıtlı üflemeli brülör ile donatılmıştır. Bu sistemle çalışan kombilerin verimleri, klasik kombilere göre %5 ile 15 civarı nda daha fazla olmaktadır. Bu nedenle bu tip kazanlar, artı ısı değerli kazanlar olarak anılmaktadır. Artı ısı değerleri, kazan çı kış suyu sıcakl ığına göre değişmektedir. Eylül-Ekim '98 Sayı 58
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=