4- KARAYOLU TAŞITLARINDA LPG KULLANILMASI Karayolu taşıtlarında alternatif olarak kullanılan LPG'nin; çevreye etkisi, yakıt ekonomisi, motora etkisi, dönüşüm maliyeti ile avantajlı ve dezavantajlı yönleri aşağıda bölümler halinde verilmiştir. 4.1- Çevreye Olan Etkisi Motorlu taşıtların ekzozlarından kaynaklanan hava ve çevre kirliliği, son yıllarda en önemli problemlerden birisi olarak gündemdeki yerini korumaktadır. Motorlu taşıtlardan kaynaklanan kirleticilerin en önemlileri; Azot oksitler (NOx), Karbon Monoksit (CO), Hidrokarbonlar (HC), Kükürt ve Kurşun ile partiküller olarak sıralanabilir. Çevre ve insan sağlığına zararlı olan bu kirleticiler ekzoz gazlarının hacimsel olarak %1 'ini oluşturmakta olup, motorun çalışma şartlarına bağlı olarak değişik davranışlar göstermektedir. Yurt dışında yapılan çalışmalarda, motorlu taşıtlardan kaynaklanan emisyonların toplam hava kirliliğinde önemli oranda etkili olduğu belirlenmiştir. Bunu endüstri ve konut bacaları, termik santrallerve diğerleri izlemektedir. Geçmiş yıllarda ABD'de motorlu taşıtlardan kaynaklanan hava kirliliğinin toplam hava kirliliğinde oranı %40, Almanya'da %47 olarak bulunmuştur. Ülkemizde yapılan çalışmalarda, Ankara için ekzoz gazlarının hava kirliliğindeki etkisi partikül emisyonlarında %42, hidrokaı·bon emisyonlarında %86, azot oksit emisyonlarında %73, karbonmonoksit emisyonlarında %87 ve toplam hava kirliliğinde ise %74 olarak belirlenmiştir. Ankara'da ulaşımdan kaynaklanan kirleticilerin yakıt tüketimi bazında emisyon değerlerinin benzinli ve dizel motorlara göre değişimi şöyledir: Benzin Motorlu Dizel Motorlu Kirleticiler Kg/Ton Kg/Ton Partiküller 1 ,9 co 500 HC 90 NO 20 S02 1 ,5 Tabloda verilen emisyon değerleı·inden hareket edilerek yapılan çalışmada ise; 1993 yılında Ankara'da 4650 ton SO 2 , 32000 ton NOx, 48000 ton HC, 157000 ton CO ve 1 2600 ton partikül maddenin ulaşım nedeni ile havaya atıldığı verilmektedir. Yukarıdaki tabloda verilen Ankara'da motorlu taşıtlardan kaynaklanan emisyonların, Ankara için de diğer ülkelerdeki kadar hatta daha önemli bir yeri olduğunu göstermektedir. Gelişmiş ülkeler havanın kirlenmesi ile oluşan olumsuz etkilere karşı tedbirler alma yoluna giderek, kirletici kaynaklardan yayılan emisyonların azalması ve kontrol altında tutulmasına yönelik standartlar getirmişlerdir. Bu standartlarda belirlenen sınır değeı-ler bir geçiş süreci yaşandıktan sonra kademeli olarak azaltılmış ve günümüzde uygulanmakta olan sınırlara çekilmiştir. Bu Doğol Goz Dergisi 86 18 10 30 37 6 standartların olabildiğince alt sınırlara indirilmesi mevcut teknolojilerin geliştirilerek ekzoz emisyonlarının azaltılması çalışmalarına hız kazandırmıştır. Bugün bütün dCınyanın en önemli sorunlarından birisi artan hava kirliliğinin ve sera etkisinden kaynaklanan küresel ısınmanın önlenmesidir. Bunun için çeşitli teknolojik önlemler alınırken otomotiv sanayinde benzin ve motorine alternatif yakıtlar üzerinde de büyük araştırmalar yapılmaktadır. LPG (sıvılaştırılmış petrol gazı) bu alternatif yakıtlardan bir tanesidir. LPG hem benzine hem de motorine göre çok daha temiz bir yakıttır. İçinde kı:.ikürt, kurşun bileşiği, aromatik hidrokarbonlar ve polimer yoktur. Karbon birikintisi oluşmamaktadır. Diğer kirleticiler ele önemli ölçüde azalmaktadır. IJ@f Kosım-Arolık '98 Sayı 59
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=