Ayrıca gaz yakıtların standart atmosfer şartları altında tutuşması için gerekli enerji ele benzine nazaran daha az olmaktadı r. Diğer taraftan LPG içerisindeki %70 bütan ve %30 propan gazının hacimsel oranı nedeniyle araçlarda LPG kul lanımında benzine oranla motoı· direnci artmakta verim yükselmektedir. 4.8- lsı Değeri ve Yanma Havası Propan gazı ile benzinin özellikleri karşılaştırılacak olursa; propan için yaklaşık %8 oranında daha fazla yanma havasına ihtiyaç duyulmakta, buna karşılık alt ısıl değeri yaklaşık %7 daha fazla olmaktadır. Etanol ve metanol yapılarında oksijen bulunmasından dolay ı alt ısı değerleri düşük olup, yanması için gerekli hava oranı ela düşüktür. Doyma sıcaklığında propan benzine nazaran daha fazla buharlaşma ısısı gerektirmesine rağmen, silindire giriş şartlarında buhar fazınclaclır. Alkol türevi yakıtların ise buharlaşma sıcaklıkları ve ısıları yüksektir. 4.9-Yakıt Depolanması Yakıt seçiminde bir faktör ele yakıtın depolanması, bulunabilirliği, sürekliliği ve güvenilirliği olmaktadır. Propanın alt ısıl değerinin benzine nazaran daha fazla olduğu, fakat sıvı halele propanın yoğunluğu benzine nazaran azaldığı için, yakıt tankı içerisinde bulunan yakıt bazında, birim hacimde enerji miktarı azalmaktadır. Bu da taşıtlarda benzin miktarına eş değer gaz depolanması için daha fazla bir hacim gerektirmektedir. Benzin ve dizel yakıtların kaynama noktası değerleri oda sıcaklığı üzerindedir. LPG ise daha düşük sıcaklıklarda kaynar. Benzin ve dizel yakıtlar atmosferik basınçta sıvı halde tanklarda depolanabilirken, LPG'yi belirli bir basınca dayanıklı yakıt tanklarında bulundurma zorunluluğu vard ır. Depo içindeki LPG basıncı atmosfer sıcaklığına bağlı olmakla birlikte, ülkemiz için oda sıcaklığında 2-8 bar civarındadır. Dolayısıyla LPG'nin taşıtlarda yakıt olarak kullanılması durumunda emniyetli basınçlı tank gerekmekte ve yakıt deposu benzine göre daha az yakıt almaktadır. LPG dönüşümlerinde LPG tankı bagajda yer kaplayarak bagaj kapasitesini küçültmektedir. Ayrıca LPG dönüşüm maliyeti ek masraf gerektirmektedir. Doğal Gaz Dergisi 93 4.10- Diğer Hususlar Propan ve bütan gazlanndan meydana gelen LPG gazı farmakolojik olarak inerttir. Yüksek konsantrasyonları sistematik etkiler yaratmamakla birlikte havada var olan oksijenin yerini alarak boğucu olabilir. Aynı zamanda düşük buharlaşma sıcaklığı nedeni ile sıvı LPG'nin çok hızlı buharlaşması insan vücudu ile teması sonucunda, soğuk yanma ciddi deri yanıklarına neden olmaktadır. Bu durumda çıplak temastan kaçınılmalıdır. Ayrıca LPG buharının teneffüsünden de sakınılmalıdır. LPG kullanımında sağl ık yönünden ele dikkatli olunmalıdır. LPG'nin bir özelliği ele korozif olmamakla beraber gres, yağ ve boyayı eritebilmesidir. Ayrıca doğal lastiği ele deforme eder. Bu yüzden LPG kullanan motorlu araçlarda kullanılan esnek boruların LPG'ye dayanıklı uygun kalitede malzemeden yapılması gerekir. Sıvı haldeki LPG sudan daha hafiftir. Sudan daha hafif ol ması sızıntı halinde büyük bir madde akışına sebep olur. Bir hacim sıvı LPG, gaz haline geçerken yaklaşık 273 misli genleşir. Gaz halindeki LPG ise, havadan iki misli daha ağırdır. Bu özelliği nedeniyle sızıntı/kaçak durumunda yere, tabana doğru çöker. LPG kıvılcım halinde havada o/o 0-2 oranlarında bulunduğunda genleşme, %2-1 O arasında parlama ve patlama, o/o1 O ve daha fazla oranlarda bulunduğunda yanma özelliğine sahiptir. Bu yüzden havalandırmanın en alçak seviyeden yapılması ve çok iyi bir havalandırma sisteminin sağlanması gerekir. 4.1 1 - Araçlarda LPG Kullanımının Avantajları • Benzin ve motorine göre daha temiz ekzoz emisyonu oluşturur. LPG'de kurşun, kükürt, aromatik hidrokarbonlar bulunmadığından diğer kirleticilerde önemli ölçüde azalmaktadır. • Motor yağı seyreltisi olmadığından benzine göre daha uzun yağ ömrü sağlar. • Temiz ve verimli yanma sağlar. • Benzine göre ozon tabakasına %30 daha az zarar verir. • Toprak ve su üstüne düşen asit yağmuruna raslanmaz. • Benzine göre daha ekonomik bir yakıttır. • Karbon birikimi olmadığından motorun ömrünü uzatır. • LPG yüksek oktan numarasından dolayı motorlarda vuruntuyu önler. • Araçlarda piston, segman, valf, buji ve karbüratörün kullanım ömrü artmaktadır. • Yeni teknolojilerin ülkemize girmesi, kaynak kullanımı ve yeni iş alanının doğması sağlanmıştır. Kasım-Aralık '98 Sayı 59
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=