Makale Temizleme Teneke Prosesi ı----. Kalaylama (TN) Sıcak haddelenmiş bobin Asitleme Prosesi Soğuk haddeleme Şekil 1. Soğuk Mamül Üretim Prosesi Akım Şeması 1. ERDEMİR'DE DOĞAL GAZ Erdemir, Türkiye'nin tek entegre yassı mamul demir ve çelik fabrikas ıdır. Erdemir'de nihai ürün olarak; sıcak yassı mamul, soğuk yassı mamul ve teneke üretilmektedir. 1997 yılında, Erdemir tarafından üretilen sıcak yassı mamul miktarı 1.955.583 ton, soğuk yassı mamul miktarı 883.460 ton, teneke üretimi ise 85.919 tondur [1). Erdemir'cle kapasite artırma ve modernizasyon projesi Tavlama Prosesi Prosesi Boy Kesme Soğuk Rulo (CRJ Soğuk Sac (CRJ yakıt açığının karşılanması, hedeflenen mamul kalitesinin elde edilmesi, verim, çevre, işletme ve bakım maliyetleri gibi faktörlerin iyi leştirilmesi göz önüne alınarak, doğal gazın Erdemir'e getirilmesi uygun görülmüştü r. Erdemir'e doğal gaz boru hattı; İzmit (Pazarcık)- Sakarya- DCızceYığı lca üzerinden gelmektedir. Erdemir'de kullanılan doğal gazın kimyasal kompozisyonu ve özellikleri Tablo 1'ele verilmiştir. sonunda ve 200ü'li yıllarda meydana gelecek enerji ve 2. SOĞUK YASSI MAMULÜN TAVLAMA PROSESİ VE Metan (CH) : min. o/o85 Etan (C,HJ : mak. o/o 7 Propan (C3H8 ) : mak. o/o 3 Bütan (C4 H 10 ) : mak. o/o 2 Diğer Hidrokarbonlar : mak. o/o 1 Karbondioksit (CO ) : mak. o/o 3 Azot (N) : mak. o/o 5 2 Hidrojensülfür (H 2 S) : mak. 5 mg/Nm3 Merkaptan kükürt : mak. 15 mg/Nm3 Alt ısıl değeri : 8700 kcal/Nm3 Yoğunluk-Bağıl yoğunluk : 0,74 kg/ Nm3 - 0,57 Patlama Sınırları :o/o5-o/o15 Tutusma derecesi : 645 "c Tam yanma havası : 10,3 Nm 3 hava/Nm 3 doğal gaz Tablo 1. Doğal Cazın Kimyasal Kompozisyonu ve Özellikleri Doğal Gaz Dergisi KORUYUCU ATMOSFER GAZI Soğuk yassı mamul üretiminin yapıldığı tesisler soğuk haddehane tesisleri olarak adlandırılmaktadır. Soğuk yassı mamullerin elde edilmesi ile ilgili olarak, çelik malzemenin geçirdiği ana proseslere ait akım şeması Şekil 1 'cle verilmektedir. Şekil 1 'de görüldüğü üzere, soğuk yassı mamul üretiminde malzemenin geçird iği ana proseslerden birisi ele tavlama prosesidir. Soğuk mamulün geçi rdiği tavlama prosesi yeniden kristalleşme tavlaması olarak ad l and ırılmaktadır. Soğuk mamulün tavlanması (yığın tip) ile ilgili şematik çizim Şeki l 2'de veril mişti r. 119. Malzemenin tavlanmasının amacı, soğuk haddeleme (ezme) işlemi sonucunda malzeme bünyesinde meydana gelen kırılganlık ve homojen olmayan iç gerilmeleri yok etmek ve malzemeye yeni bir kristal yapısı kazandırmaktır. Mart-Nisan '99 Sayı 61
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=