80 9. :ı: 7ll z . <,[) :,:: ~ o u 50 - ~ 40 o ,s :.., 30 * 20 o Tam yanına (%) :, ~ -=-·• ~ Hava! Kok gazı 0.94 H.ıva / Doğalga,. 2,00 tNı ~ ··ı ,88 4,10 1 Makale _ Ekzotermik zengin atmosler e ,, C ,<; .::, r-- 2,S2 6,20 Ekzoıennik fakir atmosfer "' .::, :- ~ 3,76 4,70 8,20 10,30 '.:: .::, "' - 5,64 12,40 Şekil 4. Tam yanma yüzdesi, hava/kok gazı ve hava/doğal gaz oranlarına (hacimsel baz) bağlı olarak yanma ürünlerinin değişimi. Eğriler, oda sıcaklığındaki gaz analiz sonuçlarını göstermektedir. Erdemir'de kullanılan kok gazı, kömürün koklaştırılması esnasında yan ürün olarak kok fa b rikal a rınd a elde edilmektedir. Kok gazı içerisindeki kirlilik (teressübat), naftalin ve kükürt mi ktarının fazla oluşu ve kok gazı kompozisyonunun elde edildiği kömüre bağlı olarak sı k sık değişmesi, kok gazından elde edilen koruyucu atmosfer gazının ve bunun sonucu soğuk mamulün kalitesini olumsuz yönde etkilemekteydi. Ayrıca kok gazı içerisindeki kirlilik miktarının fazla oluşu, kok gazının geçtiği boru hatları ve ekipmanların tıkanmasına sebep olmaktayd ı. Yukarıda belirtilen olumsuzlukları gidermek ve kalite ve verimliliği artırmak amacı ile, koruyucu atmosfer gaz jeneratörlerinin kok gazından doğal gaza dönüştürülmesine karar verilmiştir. Bilindiği üzere doğal gaz, temiz bir gazdır. 4. KORUYUCU ATMOSFER (DEOX) GAZ JENERATÖRLERİNİN DOĞAL GAZA DÖNÜŞÜM PROJESİ Koruyucu atmosfer gaz jeneratörlerinin doğal gaza dönüşümü ile ilgili olarak, genel akım şeması Şekil S'te veri l mişti r. Koruyucu atmosfer gaz jeneratörlerinin kok gazından doğal gaza dönüştü rülmesi için aşağıdaki işler yapılmıştır. • Gerekli doğal gaz boru hatları projelerinin hazırlanması: Projelendirme; güzergah seçimi, basınç kaybı ve çap tayini, malzeme seçimi, destek ve konsolların tasarımı, sistemin bulu nduğu bölgenin havalandırılması, ısıl genleşme hesapları, binalara gi riş ve duvar geçişleri, doğal gaz boru hattının diğer boru hatları ve elektrik kabloları ile a rasındaki emniyet mesafeleri, boruların korozyondan korunması ve topraklama işlerini kapsamaktadır. • Gaz kontrol hattının tasarımı: Gaz kontrol hattı; koruyucu atmosfer gaz jeneratörünün giriş hattı olup, sistemin emniyeti ve istenen ayar değerlerinde çalışması için gerekli ekipm anları ihtiva etmektedir. Gaz kontrol hattında şu ekipmanlar bulunmaktadır. Basınç regülatörü, alçak ve yüksek basınç siviçleri, ani kapama vanaları, hava/gaz oran regülatörü, manometreler, hava ve gaz akış ölçerleri, çek valf, alev sönümleme sistemi, alev dedektörü, pilot brülör ve ana brülör. Koruyucu atmosfer gaz jeneratörlerinin kok gazından doğal gaza dönüşümü için, bu ekipmanlardan ı 00 ıııbarg Doğal gaz basınç düşürme 6-8 barg .--- - --.r----tve ölçüm istasyonu Doğal gaz • 450 Nııı'/h 135 Nııı3/h 45 Nrn3/h 45 Nm3/h 2 3 6 7 8 9 1OAdet koruyucu atmosfer gaz jeneratörü ünitesi Şekil 5. Erdemir koruyucu atmosfer gaz jeneratörleri doğal gaz genel akım şeması. M•M@ml•t/ttfı.'IWl 22 Mart-Nisan '99 Sayı 61
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=