bir apartman gozonune alınırsa ısı yalıtım levhaları kullanılarak senelik İsta n bul 'cla 500 kg, Erzurum'cla 850 kg fuel-oil tasarrufu sağl anabilir. Radyatörlerde ısı, çevreye ışınım (radyasyon) ve taşınım (konveksiyon) olmak üzere iki yolla yayıl ı r. 90/70°C sıcak sulu ısıtma tesislerinde ortalama yüzey sıcaklığı 80°C olup, bu düşük sıcaklıktaki ışınını miktarı azdır. Genel olarak radyatörlerde ısının ancak %20-40 aı·asınclaki kısmı ışınımla yayılır. Aslında radyatör ismi bu elema nların işlevine ters düşmektedir. İsminin tersine radyatörlerde çevreye yayılan ısının büyük kısmı taşınımla gerçekleşir. ışınımla olan ısı geçişine radyatörün malzemesinden çok boyanın cinsi ve radyatörün geometrisi etki etmektedir. Mat boyalı radyatörlerde ışınını fazladır. Ancak boyanın rengi fazla etkili cl eği lclir. Parlak metalik boyalarda ise ışınını önemli ölçüde azalır. Alüminyum ve bronz gibi parlak metalik boyalar ışınımı %50, toplam radyatör ısı gücünü ise % 1 O mertebesinde azaltır. İkinci etken radyatör geometrisicli r. Dış projeksiyon yüzey alanı fazla olan panel radyatörlerde ışınını oranı yüksektir. Radyatörler ısıtılacak ortanı içerisinde öyle yerleştiri lmelidir ki, ortanı havası radyatörün alt kısmına rahatlıkla girebilsin ve radyatör boyunca hareket ederek, üst kısmına doğru yükselebilsin. Bunun için zorunlu olmadıkça, radyatörün açıkta bulunması sağlanmalı ve perde, kafes vs ile örtülmesine izin verilmemelidir. Aksi takdirde radyatörün verimi kapatılma şekline bağlı olarak %2030 oranında azalabilir. Radyatör yerinin seçiminde; temizleme, ısı yayınımına izin verecek şekilde olmasına özen gösterilmelidir. Radyatör yerleştiri lirken alt kısmının zeminden (döşemeden) yüksekliğinin en az 70 mm, arka kısmının duvardan uzak lı ğının ise en az 40 mm o l ması sağl anmalıdır. Radyatörlerin ısı kaybının en fazla olduğu pencere altı duvarlarına yerleştirilmesi tercih edilmelidir. Böylece, ortam içine yayılan ısı miktarı artırılmış olur. Bir radyatörün etkenliği (verimliliği) birçok faktöre bağlı olmakla birlikte en önemlisi radyatörün yüzey ala nıdır. Bir radyatörün yüzey alanı ne kadar büyükse veı·inı de o derece fazla olur. Doğal olarak radyatörün yüzey alanı büyüdüğünde maliyetcle o ölçüde artacaktı r. Bunun için bu iki konu dikkatlice incelenmeli ve maliyet ile etkenlik arasında optimum bir nokta bulunmalıdır. Radyatör ve riml i l i ğ ine tesir eden diğer bir faktör ise konvektörün şekli ve sıklığıdır. Üretici firmalar radyatör etkenliğini artırmak için genelde, konvektör kanatçık boyutlarını değiştirip sıklığını artırarak yüzey alanını büyütürler. Burada yine sınırlayıcı olarak maliyet devreye girmektedir. Radyatör ve rim l iliğine tesir eden diğer bir faktör ise taşınımla ısı transferini etkileyen radyatör (özellikle panel radyatörlerde)üst kapağın daki deliklerdir. Deliklerin küçük olması hava akışını bozacağından verimliliği azaltıcı yönde etkisi olur. 3. Radyatörlerde Verimliliğin Ekonomik Analizi Bir ülkede üretilen enerjinin mümkün olabilen en yüksek verimle üretilmesi ve iletilmesi sağlanırken, bir taraftan ela enerjinin kaybolması n ı önlemek gerekmektedir. Üretilen enerjinin tüketici sektörler arasında dağılımı oldukça önemlidir. Ayrıca verimliliğin artırılması ile üretilen malzemenin veya ürünün birim maliyetinin düşrülmesine dolayısıyla iç ve dış pazarlarda rekabet gücCınün artmasına yardımcı olacaktır. Ekonomik analiz ça lışmaları için; Ülke nüfusu: 63.000.000 kişi Bir aile : Ortalama 5 kişiden oluşsun 63.00.000 + 5 = 12.000.000 konut var. Bu konutların %20'sini kaloriferli olarak kabul edelim. 12.000.000 konut x 0.20 = 2.400.000 konut kaloriferli Konutlar 100 111 2 , yCıkseklik 2.70 111 ise ısı ihtiyacı Q = 100 x 2.70 x 50 kcal/hm3 Q = 13.500 kcal/h (Bir konutun ısı ihtiyacı) Her bir konuta incelememize örnek olarak kabul ettiğimiz 22PKKP Vita Panel Radyatör Tip 600 kull a nalım (2263 kcal/hm). Her bir konut için toplam 6 111. panel radyatör kul lanıl ması gerekecektir. 2.4 milyon konut x 6 m kul l anılması gerekecektir. Radyatörlerde; 14.4 milyon 111. radyatör %1 O verim artır ılırsa 1.44 milyon metre tasarruf sağ l a n acaktır. 22 PKKP Tip 600 birim fiyatı 19.500.000 TL/m (Vita Panel Radyatör Kataloğundan) 1.440.000 nı x 19.500.000 TL/m = 28 trilyon TL tasarruf sağla nır. Eğer %20 verim artırıl ırsa bu rakam iki katına ulaşacaktır. Doğol Gaz Dergisi 162 Mort-Nison '99 Sayı 61
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=