Kombine Çevrim Verimlilik Artışları > 60 ::ı:: ,_J • ABB ' ?12- 58 - ;5n E 56 _ ... ~ 54 _ * General Eleclric /:,. Siemens ♦ Westinghouse +so1G • L\.V84.3A GT24 *?~A t,.V64.3 ,.. C ·;: 52 _ > cıı V, t,.V84.2 ..... cıı 50 _ z 48 1 1 1 1975 1980 1985 1990 1995 2000 Yıl Grafik] Otoprodüktörlerden ve sanayiden gelen baskı l ard ır. BOTAŞ bu baskılarla, anılan kararnamede deği şik lik yapılma noktasına eninde sonunda gelineceğini anladığı için, kendisinin de içinde bu lunacağı bir yatırım modelinin aı·ayışı içindedir. BOTAŞ'ın bu tekelci tutumu yaklaşık üç yıll ık bir kayıp doğurmuştur ve kanaatimizce bugünkü doğal gaz sıkıntısının da ana nedenlerinden biridir. ALİAĞA LNG terminalinin hangi yatırım modeli ile olursa olsun kuruluşuna bir an önce başlanmalıdır. e) Akdeniz pipe-line ; AKDENİZ'in altına döşenecek bir pipe-line'la MISIR'ın PORT SAiD kesiminden İSKENDERUN'a doğal gaz nakli, oldukça gerçekçi ve fizibl gözükmektedir. Gerçekçidir, çünkü Akdeniz, Karadeniz'e nazaran daha sığdır. En derin 600 nı'ye döşeneceği anlaşılmaktadı r. Tesis masrafl arı daha ekonomiktir. Bu hatta en önemli nokta, MISIR'da AMACO'nun yeni bulduğu gaz yataklarının kapasitesi, verimliliği ve ömrünün böyle bir pipe line'ı yapmaya değer büyüklükte olup ol madığıdır. Bu konu bütün boyutl arıyla tetkik edilmelidir. Bu incelemelerimizden şu sonuç çıkmaktadır: TÜRKİYE yaklaşık üç yıldır doğal gaz sıkışıklığı yaşamaktadır. Kurulması planlanan yeni santralleri de dikkate alırsak, BOTAŞ tarafından alınan tüm önlemlere rağmen doğal gaz sıkışıklığı nın gelecek yıl larda ela giderek artacağı ve devanı Doğal Gaz Dergisi 176 edeceği anlaşılmaktadır. Bu sı kışıklığı gidermenin ve doğal gaz arzında güvenceyi sağlamanın tek yolu, elektrikte 3096 sayılı yasa benzeri bir yasal alt yapı ile özei sektöre doğal gaz tesisleri kurma ve işletme yetkisi verilerek BOTAŞ'la birlikte, özel sektörün ele bu tesislerin yapımına ve işletmesine katkıda bulunmasıdır. 397 sayılı KHK'nin değiştirilmesinde gecikilen her gün doğal gaz sı kıntısını daha ela arttırmaktad ır. 7- DOĞAL GAZIN ELEKTRİK ÜRETİMİNDE KULLANILMASININ FİZİBİLİTESİ Avrupa'da doğal gaz fiyatların ı piyasa ekonomisi regüle etmektedir. Ülkelere göre farklılık arzeclen fon ve vergilerle fiyat düzeyi bir ülkeden diğerine% 20-30 mertebesinde değişmektedir. Bununla beraber doğal gazın elektrik üretim maksatlı satış fiatı 1 MM B tu için (üst ısıl değer üzerinden) 3,30 $ - 4,20 $ arasında değişmektedir. Bizde doğal gazın enerji üretim maksatlı satışı, bir sözleşmeden diğerine değişmekle beraber 4,0 $/1 MM B tu alınabilir. Kombine çevrimli doğal gaz santrallerinin gaz tl.irbini yakma sistemleri ve kanat teknolojilerinde çok büyük gelişmeler olmuştur. Bu gelişmeler aynı miktar doğal gazdan, çevreyi kirletmeden, daha fazla elektrik enerjisi elde etme yani daha verimli üretmeye yöneliktir. 1975 yılından beri (Grafik-3), dünyanın en büyük gaz türbini imalatçılarının geliştirdikleri gaz türbinleri ile ulaştıkları kombine çevrim randımanlarının zamanla yükselişi görülmektedir. Mart - Nisan '99 Sayı 61
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=