········~ •••••••• Kazan dairelerinde kazanlar, brülörler, elektronik kumanda cihaz l ar ı , vanalar, boyler, eşanjörler, su arıtma ve yumuşatma cihazları raclyatörle bir bütündür. Ancak bu yazımızda kazanlar ve brülörler, bilhassa kazanlar üzerinde durulacaktır. Türk Standartları Enstitüsü 5 atmosfer (5 atü dahil) kazanlar için TS497, 6 atmosfer ve daha yüksek basınçlar için TS377, dökme dilimli kazanlar için ele TS430'u hazı rlayıp yayı nlam ıştır. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı bu standartları Mecburi Standart olarak kabul ederek, Resmi Cazete'cle yayınlanarak ve uygulamaları denetleyerek, can mal güvenliği ve çevreyi korumak için gerekli tedbiri almaktad ı r. TS4041 nolu standart kazanların Kapasite - lsıl Verim ve Baca Gazı Analizlerini Ölçme deneylerinin nasıl ya pılacağını tespit etmektedir. TS4040 nolu standart ise TS 4041 'e göre yapılan değerlerde bulunan değerlerin hangi değerlerden büyük veya küçük olmasını tespit etmektedir. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı 'nın 93/80-8'1 no ve 28.07.1993 tarihli tebliği denenen kazanın projesine deney sonunda bulunan kapasite ve ısı l verim değerleri projelerin üzerine yazılarak tasdikinin yapılmasının gereğini açıklamaktadırlar. Bu tasdiki yapabilmesi için deneyde bulunan ı sıl verim - baca gazı analiz sonuçlarının TS4040'cla verilen değerleri sağl a m ası zorunludur. Bu şartları yerine getirmeyen kazanların projeleri Sanayi ve Ticaret Bakanlığı 'nca tasdik edilmemektedir. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı bu uygulama ile ilgili tebliğini 1983 yılında Resmi Cazete'cle yayınladıktan sonra tekrar gözden geçirerek 93/80-8'1 Sayılı Tebliği'ni 28.07.1993 tarihli Resmi Cazete'de yayı nlamıştır. Bayı nd ırlık ve İskan Bakanlığı her yılbaşı yayınladığı Birim Fiyat Tebli ği ' n cle Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın 28.07.1 993 Tarih ve Sayılı Tebliği'ne uymayan kazanların resmi kuruluşlarca kullanılmasını yasaklamıştır. İçişleri Bakanlığı da yerel yönetimlerin 28.07.1993 tarih ve sayılı tebliğe uymayan kazanları kullanan meskenlere iskan ruhsatı, sanayicilere ele işletme ruhsatı verilmemesini bildirmiştir. Çevre Bakanlığı ve Sivil Toplum Kuruluşları ela kazan baca gazl arın ı özellikle kış aylarında dikkatle izlemektedir. Diğer taraftan ihracat yapan firmalar EN Avrupa Normlarına, Kapasite - lsı l Verim - Baca Cazı Analizlerine •••••••••• 216 ciddi şekilde uymaları ISO 9000-ISO 14000 Belgeleri'ne sahip olan kazanlar üzerine CE işaretini koymalıdırlar. Aksi halele ihraç etmeleri çok zordur. Avrupa ülkelerine i h racatları mümkün deği ldir. Yakıt tasarrufu ve yakıt cinsleri ele çok önemlidir. Öncelikle gerekli kazan kapasitesi çok dikkatle seçilmeli, kazan dairesi uygun bir projeye göre yerleştirilmeli, havalandırılması ve baca en uygun şekilde olmalıdır. Yakıt seçimine ele dikkat etmek gereklidir. Çevre kirli l iği nin en az olduğu yakıt doğal gaz veya LPG "Basınçlı Sıvı Caz" bunlar 1000 kcal/h maliyeti aşağıdaki tabloda 2-3-4. sıralardadır. Maliyetleri de uygundur. Ancak doğal gaz yalnız İstanbul, Ankara, Bursa, Eskişehir ve İzmit şehirlerinde vardır. Bu şehirlerde dahi ithal edilen doğal gaz yetersizliği nedeni ile tavsiye edemiyoruz. LPG her yere nakil edilebilir, fakat doğal gaza göre %45-65 daha pahalıd ı r. Fuel-oil en ucuz yakı t olmakla beraber çevre ki rl i l iği bakımından önemli sakıncaları vardır. Sanayi kurul uşlarında büyük kapasiteli kazanlarda bacalara konulacak zararlı gaz, kurum ve is tutucuları ile ku l lanılabil i r ve kirlilik önlenebilir. Türkiye için en uygun yakıt linyitlerinıizclir. Çok miktarda rutubet, kül ve kükürt ihtiva eden linyitlerimizi kullanacağı m ız kazanlar her linyit cinsi için ayrı ayrı projelendirilip denenmesi ve sonuçta hazırlanacak projeye uygun kazanların üretilmesi ve büyük kazanlarda filtresi ve kükürt gazı (SO 3 ) giderici tesisat konulmal ıdır. Bu amaçla öncelik linyitlerimizin ol malıdır. Linyitlerimizclen titizlikle normal numunelerin alınıp analizleri yapılarak rutubet, kül kükürt, külün ergime ve yumuşama sıcaklıklarının ve kcal/ kg ısıl değerlerinin doğru olarak tespiti gereklidir. Motorinin yakı t olarak kullanılması nda 1000 kcal bedeli pahal ılıkta 1 O.sırada olmaktadır. Motorinin villa kazanları ile kat kaloriferinde kullanılması tercih edilmektedir. İthal kömürlerde rutubet, kül ve kükürt miktarı düşük olmaktadır. İthal kömürler ise oldukça pahal ıya mal olmaktadır. Pahalılıkta Bursa dört, İstanbul beş, Ankara ise altıncı sıradadır. Milli ekonomi için keneli linyitlerimizin yukarıda açı klanan esaslarda kulla n ılmas ı gereklidir. Kül ve rutubeti yüksek linyitler yıkama ve diğer işlemlerle zengi nleşti ril erek , kül ve rutubet oranları önemli derecede azaltılmalıdır . ••••••••••
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=