Makale 4. ENERJİ TASARRUF TEKNOLOJİLERİ Enerji tasarrufu teknolojilerini incelemeden önce, şu soruyu sormakta büyük yarar vardır : " Enerji Tasarrufu Uluslararası Bir Zorunluluk mu ? . Cevap : Evet (16). Bu bağla mda, enerj i tasa rı·uf teknolojilerinin daha iyi anlaşılmasına yarclırncı olmak üzere, Şekil 1'cle bir ısı l güç üretme sisterninin genel görünüşü ve enerji tasarrufuyla ilgili tLirn teknolojiler gösterilmiştir (5,17). Öncelikle sisteme yakıt besleniyor ve daha sonra su borulu kazanda buhar üretiliyor. Buhar türbini döndürüyor ve böylelikle elektrik üretiliyor. Üretilen elektrik, fabrikalara, evlere iletiliyor ve orada kullanı lı yor. Bununla beraber, üretilen elektriğin bir· krsrnı , kazana su beslenebilmesi için, besi suyu pornpalarını çalıştırıyor. Şeki l 1'de gösterilen enerji tasarrufu teknolojilerini kısaca aşağıda açıklanmıştır: Öncelikle, yakıt ı n verimli yak ıl ab i l m esi için "Yai<ma Tei<nolojisi" yer alıyor (A). İkinci olarak, yanma ıs ısının kazandaki suya etkin olarak nakledildiği "lsı Transfer Tei<nolojisi" geliyor (B). Yanma odasında yanma oluyor ve bundan ötürü, dış cluvarlaı·clan kaçan ısın ı n önlenmesi amacıyla "lsı Yalıtım Tei<nolojisi" gerekli oluyor (C). Yanmada her zaman ekzost gazları oluştuğundan ötürü, egzost gazları ısısının geri ISI YÖNETİMİ kazanımı için, "Atıl< lsı Geri Kazanım Tei<nolojisi" söz konusudur (D). Beşinci olarak, buhar gücünün e lektr·i ğe dö nüştürülmes i için "Enerji Dön üşt.i m Tei<no lojisi" gereklidir (E). Üretilen elektriğin kullanıcılara verimli şekilde gönderilmesi için "Elei<tril< Tei<nolojisi" vardır· (F). Son olarak, elektriğin verimli olarak kullanımı için, "Elei<lrii< Kullanım Tei<n olojisi" yer alıyor (G). Yukarıda açıklanan yedi teknolojide en iyi k oş ull a rının elde edilmeye ça l ışı lması, sistemden en yüksek enerji tasarrufunun sağl a nması elemektir. Sözü geçen yedi enerji tasarruf teknolojisi aşağıda ana hatlarıyla kısaca özetlenmiştir: a. Yakma Sisteminin Rasyo n e l l eştirilm es i , b. ısıtma-Soğutma ve lsı Transferinin Rasyon e ll eştiri l mesi, c. lsı İletimi ve ışınımı Nedeniyle O lan lsı Kaybının Önlenmesi, d. Atık Enerjiden lsı Geri Kazanımı, e. ısıdan Güç Dönüşümünün Rasyonelleşlirilmesi, f. Direnç Kayıpları Nedeniyle Olan Elektrik Kaybı nın Önlenmesi, g. Elektı'ikten lsı ve Güç Dönüşümünün Rasyonelleştirilmesi Şeki l 1' den ve Bölüm 3.2' ele açı kl anan Japonya'daki uygularnalardan, enerji tasarrufu çalışmalarını ıs ı ELEKTRİK YÖNETİMi. 5. Eneıji Dönüşüm Tek. 4. Atık Isı 2. Isı Transfer Teknolojisi 1. Yaımıa Tek. Geri Kazanım 3. Isı Yalıtım Teknolojisi Teknolojisi Şekil 1. Eneıji tasarrufu için yedi tei<noloji. .. Doğal Gaz Dergisi 128 Motor 6. Elekt. Tek. 7. Elektrik Kullanım Teknolojisi _ Temmuz-Ağustos '99 Soyı 63
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=