········-• •••••••• En kolay ve kesin formül Q =Gh (İ,-T/d ır. Q = ısıl kapasite Gh Buhar miktarı i, Belli basınçtaki buharın entalpisi T, Kondens suyu sıcaklığı Sistemin kaybettiği toplam ısı yükü biliniyorsa, üretilecek buhar basıncına göre buhar kapasitesini bulmak mümkündür. Bir örnekle konuyu açmak isterim. 500.000 Kcal/h ısıya ihtiyaç duyulan bir sistemde buhar basıncı ve yükü ne olmalıdır? Buhar basıncını alçak basınçlı buhar seçersek p=0.5 Atü p=0.5 Atü için tablodan i, =641 Kcal/kg bulunur. T = 110 °C'dir. ı> 500.000= Gh (641-80) Gh=891 kglh gerekli buhar miktarı bulunur. Kazanların m2 hesabında TS 4040-4041 'e göre firmaların almış oldukları ısıl kapasite raporları na göre ı sıl kapasite m2 alınan değere bölündüğünde, buhar kazanında m2 bulunmuş olur. Kazanlar konusunda vermek istersek; cebri konveksiyonlu kazanlar, konveksiyonlu kazanlar, sekonder yanmalı kazanlar, radyasyonlu kazanlar, akışkan yataklı kazanlar, atık ısı kazanları, ön ocak sistemli kazanlar ve su borulu kazanlar olmak üzere bir genelleme yapabiliriz. • Cebri konveksiyonlu kazanlar, yanma olayı nın tabi i olmayarak bir brülör veya hava üfleci (fanı) ile yanmayı istenen stokiyometrik kar ışı mı ve havasını sağlayan sisteme sahip olan kazan la rdır. Burada amaç yanmayı ve sıcak gazları kazanın direnç ol uşturan yerlerinden daha ko l ay lıkla geçmesi ve kazana daha fazla ıs ı yükü yüklenmesi esas alınarak seçilen kazanlardır. Verimleri yüksek ve ısıl kapasiteleri yüksektir. Silindirik skoç tipi kazanlar bu uygulamalarda en çok tercih edilen kazanlard ır. • Konveksiyonlu kazanlar, doğal yanma ve çekişin ol uştuğu, mekanik yanmanın sağlanmadığı tip kazanlardır. Genelde bu kazanlarda katı yakacaklar tercih edilir. Yarım Silindirik Danks tipi kazanlar en çok uygulama sahası olan kazanlardır. • Radyasyonlu kazanlar, ocak içinde meydana getirilen yüksek sıcaklık ve ışınımın o/o45'e varan ısıl kapasitesinin suya ilettiği kazan türüdür. •••••••••• • Akışkan yataklı kazanlar, 5.000.000 Kcal/h için kapasitenin üstü uygulamalarda, kömürün daha iyi yakılabilmesi için uygulanan sistemlerdir. Termik santraller ve uygulama sahası büyük olan teshin merkezlerinde tercih edilirler. • Sekonderyanmalı kazanlar ise, kondüksiyonun ön planda tutulduğu kazanlarda partikül radyasyonunu sağlayan zerrelerin uygun sıcakl ı kta zengin hava ve 0 2 karışımı ile ikincil bir yanmanın sağlandığı kazanlardır. Çeşitli uygulamaları görülmektedir. • Atık ısı kazanları, egzoz gazlarının 400-500°C'nin altında olmadığı hallerde kullanılan kazanlardır. Bu kazanlar yanmanın dışarıda gerçekleştiği, baca gazları nı n yüksek sıcaklıklarda olduğu durumlarda verimi ve kapasiteyi artırmak için kul lan ı lır. Termik santrallerin buhar ve gaz türbinlerinin egzoz veya gaz çıkışlarına yerleştirilirler. • Ön ocak sistemli kazanlarda ön ocakta yanma kalorisi düşük yakıtlar daha büyük ocak hacmine sahip olmak isterler. Odun, talaş gibi yakıtla rda veya kalorisi çok düşük toz veya kaba kömür taneleri için uygulanır. Yanma olayı gerçekleştikten sonra egzoz gazları tekrar bir atık ısı kazanına alınarak ısı kazanımına devam edilir. • Su borulu kazanlar termik santrallere kızgın buhar üreten kazan lardır. Uygulama sahası buhar türbinleri içindir. Kazanlarda dikkat edilmesi gereken en önemli husus kazan sacından (suyla temas eden kısı mlarda) suya iletilen ısı doğal konveksiyon yolu ile olması d ı r. Kazanlarda suya geçen ısı kabarcıklar halinde oluyorsa her bir kabarcık kazan sacı ile aynı zamanda sacı soğutan suyun arasına girerek bir film tabakası oluşturur. Bu durum hesap edilen kazan sacının yüzey sı cakl ı ğından daha yüksek sı caklıklara çı kmasına sebep olur. Dolayısı ile ısınan kazan sacının mukavemet değeri düşer, basınç altında bulunan bu saclarda yerel tavlanmalar buna bağlı çökmeler, yCızey elastitesinin düşmesine ve kazanın tamamen deforme olmasına neden olur. Bu olayın önüne geçmek için birim beher m2 alınan değerlere göre kazan içinde su sirkülasyonunun doğal konveksiyonu hızlandırıcı nitelikte türbülans hareketlerini iyi hesap etmek lazımdır. Aksi takdirde daha nitelikli 17Mn4, 19Mn5, 13 CrMo44 gibi efsaflı sacların kullanılmasının gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Alevle direkt temasta olan yüzeylerin ayrıca da reflakter malzeme ile korunması lazımdır. Ocak içi radyasyonlu kazanlarda ortaya çıkan yüksek sı caklığın katalizör vazifesi görüp kimyasal reaksiyona yol açması ve ortaya N0x (Azot oksitlerin) çıkması na sebep olmasıdır ki, imalatçıların önemle üzerinde durması gerekli konuların başında gelmektedir. • •••••••••• 193
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=