Article YAKITLARIN ISIL DEĞERİ Alt ısıl Değerler Üst lsıl Değerler YAKIT Ort. Verim Kcal kWh Kcal kWh MİKS LPG* kg %92 11000 12,76 11900 13,8 PROPAN kg %92 11100 12,87 12000 13,98 MİKS LPG* m3 %92 26000 30, 16 28200 32, 71 PROPAN mg %92 21200 23,95 23000 25,93 DOĞAL GAZ Nm 3 %92 8250 9,59 9155 10,62 ODUN kg %60 2500 2,90 2800 3,25 Linyit kg 3000 3,50 3300 3,84 KÖMÜR Soma kg %65 5500 6,38 6000 6,96 İ thal kg 6000 6,98 6500 7,56 MOTORİN kg %86 10200 11,86 10800 12,58 KALORİFER YAKITI kg %84 9700 11 ,28 10500 12, 18 FUEL OIL 6 kg %82 9200 10,69 10300 11, 95 KALOR İ FER YAKITI kWh %99 860 1,00 • Miks LPG, %30 propan, %70 bütan karışımıdır. Konutlarda ve turizmde ısınma, sıcak su, pişirme ve buhar üretimi için gerekli enerji ihtiyacını karşılayan dökme LPG, kojenerasyon tesislerinde de enerji üretimi için kullanılır. Ayrıca, LPG son yıllarda arabalarda ve forkliftlerde yakıt olarak kullanılmaktadır. Şekil 1 'de kapalı bir kapta depolanan LPG basıncının sıcaklığa bağlı değişim eğrileri görü lmektedir. Görüldüğü gibi LPG'nin basıncı, sıcaklık yükselince artar, düşünce azalır. LPG'NİN ÇİYLEŞMESİ (SIVILAŞMASI) Normal şartlarda gaz halinde bulunan LPG'nin, belirli bir oı:ı 1.2 ---ı...+---ı---;--ı----,--+----ı--~--t--r--t---ı ~ ~ ı---ı-~-----'--+-__.. ______ -+----+---+----i ;;; "' co 0.8 -----ı---ı-----~--+-...---t----1"----t---r---1 .30 -25 -20 -15 -10 -5 O 5 10 15 20 25 30 3.5 Sıcaklık (°C) • Miks LPG, %70 bütan, %30 propandan oluşmaktadır. Şekil 2. LPC'nin çiy/eşme eğrileri. 860 1 Tablo 1. Yakıtların ısıl değerleri. basınç değerinde sıvılaşmaya başladığı sıcaklık değerine "çiyleşme (sıvılaşma) sıcaklığı" denir. Şekil 2'de görüldüğü gibi 1 kglcm2 basınç altında propan -25 °C'de, bütan 20 °C'de, miks LPG ise 1O 0C'de çiyleşmeye başlar. Bu durumda basıncı 1 kglcm2 olan LPG, sıcaklığının 1 O 0C'nin altına düşmesi durumunda çiyleşir. Gaz fazının sıvı fazına göre yaklaşı k 270 kat daha fazla hacme sahip olması nedeniyle sıvı LPG'nin tüketim noktasına ulaşması gaz eki pmanlarının görevlerini tam olarak yapamamasına neden olur. Bu nedenle LPG sistemi, aşağıdaki grafik yardımıyla gazın çiyleşmeyeceği basınç-sıcaklık değerleri dikkate alınarak kurulur. Propan için çiyleşme sıcaklıkları çok düşük olduğundan, propan kullanı lan sistemlerde çok düşük sıcaklıklarda bi le çiyleşme problemiyle karşı laşıl maz. LPG'NİN DİĞER YAKITLARLA KARŞILAŞTIRILMASI Katı yakıt rezervlerinin azalması bu yak ıtlara olan talebin düşmesine neden olurken motorin, fuel-oil gibi sıvı yakıtlarla metan, propan, bütan ve benzeri gaz yakıtların kullanımı artmıştır. Gaz yakıt kullanımını yaygınlaştıran diğer nedenler ise çevreyi koruma bili ncinin gel işmesi ve konfor ihtiyacının artmasıdır. Dünya yakıt tüketimi üzerinde yapılan araştırmalara göre gaz yakıt tercihinde ilk sırada doğal gaz yer almaktad ır. Avrupa ülkelerinde ve ABD'de çok yaygın olarak kul l anı lan LPG'nin ise, mutfak yakıtı olarak kullanımının yanı sıra; petrokimya, otomotiv ve tarım sektörleri ile endüstride ku lla nımı da artma ktadır. 1991 yılında 143 milyon tona, 1997 yı llarda ise 178 Ooğol Gaz Dergisi 92 4•fflıM1!BfflWi•I•ItWW«I
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=