Güncel İZMİT-ADAPAZARIBÖLGESİ OTOPRODÜKTÖRLERİNİN SORUNLARI Autoproductors' Problems in lzmit-Adapazarı Region MEHMET TÜRKEL Kojenerasyon Derıı eği'niıı 8 Şubat 2000 tarihinde, İstanbul 'da gerçekleştirdiği "Otoprodüktörler Forumu"nda, Dernek Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Tiirkel'in konuşma metnini sunuyoruz. Kojenerasyon Derneği Yönetim Kurulu Üyesi İzmit ve Adapazarı bölgesinde bulunan otoprodüktörlerin sorunlarını dört ana başlık altında toplayabiliriz: Yakıt teminindeki zorluklar, darbe şeklinde gelen elektrik kesintileri, bakımla ilgili sorunlar ve işletme maliyetindeki değişiklikler. 1. Yakıt Teminindeki Zorluklar Özellikle kış aylarında meydana gelen arz ve talep, açık kesinti li tarifeden doğal gaz temin eden sanayi kuruluşla rını etkilemektedir. Gaz türbinlerinin en kolay doğal gazı yakabiliyor olması, diğer yedek yakıtların az veya çok sorunlu kullanılmasına neden oluyor. Türbinlerin durup kalkmaları, bağlı bulundukları hatlarda da sorun yaratabilmekte. Böyle bir durumun gerçekleşip gerçekleşmediğini izlemek mümkün olamıyor. Kesintili tarifede bulunan müşterile rin doğal gazları şu anda kesik. Kesintisiz tarifede bulunup da şu anda kısıntılı çalışması istenilen müşteriler de çok rahatsız durumda ve kesintisiz tarifede bulunan müşteriler gazlarının kesilmesinin veya kısıntı uygulanmasının kanunen mümkün olup olmadığını da merak etmektedirler. Ayrıca LPG bulmak da sorun olabiliyor, örneğin Pakmaya. 2. Darbe Şeklinde Gelen Elektrik Kesintileri Bağlı bulunduğumuz yüksek voltaj hatlarından gelen darbeler, ça lı şmakta olan üniteleri durdurabiliyor. Bu tür olaylar otoprodüktör şirket ile imalatçı firma arasında sorunlar yaratıyor. Yüksek, düşük voltaj ve frekans değişi klikleri de ada moduna geçmeyi mecbur kılabiliyor. Bu durum hem işletmeciyi, hem de hatta bulunanları etkiliyor. Bu konuda ne yapabiliriz, bu durumların üstesinden nasıl gelebiliriz gibi sorulara cevap oluşturmamız gerekmektedir. Yeni tesis kurmakta olan otoprodüktör şirketlerin bu konuyu dikkate alması gerekmektedir. 3. Bakımla İlgili Sorunlar Genelde bakım elemanı ve yedek parça temini s ıkıntısı var. Yurt dışından teknik konulardaki sorunları çözmek üzere ülkemize gelen eksper adedinde düşme olmasına karşın, lokal eleman yetiştirilmesinde bir artış görülmemektedir. Ünite adedi artmasına rağmen yetişmiş eleman adedi aynı kalmaktadır. Yani azalmaktadır. Yedek parça konusunda da aynı durum mevcuttur. Bakımı yapan şirketler yedek parça temininde zorluk çekmekte ve çektirmektedir. Parça fiyatla rı yüksek olduğu için stoklama yapılmamaktad ır. Ortak stok düşünülebilir. Bazı durumlarda i ş l e tmed eki teknik problemlere çözüm bulunamamakta ve problemlerle yaşamak bir zorunluluk haline de gelebilmektedir. 4. İşletme M aliyetindeki Değişiklikler Büyük farklılı klar gösterebilmektedir. Fizibilite hesapları, zaman içerisinde değişen/sabit kalan yakıt ve elektrik fiyatları nedeni ile yanıltıcı olmaktadır. Örnekler: Elektrik birim fiyatları zaman içinde değişebiliyor. Fizibilite sırasında yüksek olan birim fiyatlar ileride düşünce, geri ödeme süresini uzatıyor. LPG fiyatı 1999 Ağustos'unda doğal gaz ile aynıydı. Şimdi %60 daha fazla. AFİF hatırı sayılır durumdaydı, şimdi sıfırlandı. Bugün LPG yarın nafta mı olmalı? LPG ve doğal gaz fiyatları belirli bir oranda gidebilse, birim maliyeti konusuna çözüm olabilir. Elektrik alımında otoprodüktörlere uygulanan üç terimli tarife aynı şekilde elektrik satışlarına da uygulanamaz mı? Aynı tarifeden alınıp satılması konusu gerçekleştirilmiş olursa, eşit şartlar sağlanmış olacaktır. Doğol Gaz Dergisi 118 Mart-Nisan 2000 Sayı 67
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=