AVRUPA NORMLARI İLE TOZALTI KAYNAK TEL VE TOZLARINA GETİRİLEN YENİLİKLER lnnovations Brought With Europe Norms in Submerged Welding Wires and Conducting flux Yrd. Doç. Dr. İbrahim ERTÜRK - GEDİK EĞİTİM VAKFI Tozaltı kaynağında kaynak metalinin özellikleri, kullanılan kaynak teli ve kaynak tozu kombinasyonu ile belirlenmektedir. Kaynak teli ile birlikte kaynak tozu da kaynak metalinin kimyasal b i leşimini ve metal-cüruf reaksiyonu ile metalurjik olarak da safiyetini de etkilemektedir. Belirli bir kaynak teline uygun kaynak tozunun seçimi malzeme ve kaynak tekniği açısı ndan belirli özellikler dikkate alınarak yapılmaktadır. Bu konuda yeni Avrupa standartları EN 756 ve EN 760 yard ımcı o lma ktadır. EN 756 alaşımsız çeliklerin ve ince taneli çeliklerin toza l t ı kaynağı ıçın tel elektrotların ve tel toz kombinasyonlarının sınıflandırmasını göstermektedir. Sembol Kimyasal Bilesimi (% Kütle) (m/m) ıı,ıı,,ı C Si Mn p s Mo EN 756'da gösterilen kaynak telleri bir S harfi ve bunu takip eden bir rakam ile gösterilmektedir. Bu rakamın ikiye bölümü ortalama mangan miktarı n ı vermektedir. Sadece manganla alaşımlandırılmış olanların yanı sıra Örneğin; S2Si gibi yüksek silisyum ihtiva eden çeşitleri de vardır. Bunlar özellikle kaynak sırası nda yüksek oksijen m iktarları ortaya çıktığında kullanılırlar. MnMo alaşımlı çeşitleri az alaşıml ı yüksek dayanıklı çelikler ve ısıya dayanıklı çeliklerin kaynağında kullanılmaktadır. Yüksek karbonlu çeliklerin kaynağında MnMo alaşımlı çeşitleri çatlamaya karşı güvenilirdir. Ni alaşıml ı olanlar soğukta tok Ni Cr so Üzerinde anla ılan herhanei bir kimyasal b il eıim i, davran ı ş gösteren kaynak metalleri vermektedir. NiMo alaşı ml ı l arda yüksek dayanımlı ince taneli çeliklerin ve soğukta tok davran ış gösteren çeliklerin kaynağında kullanılmaktadır. sı 0,05-0, 15 O, 15 0,35-0,60 0,025 0,025 o, 15 o, 15 o, 15 S2 0,07-0, 15 O, 15 0,80-1 ,30 0,025 O 025 o, 15 o, 15 O, 15 S3 0,07-0, 15 O 15 >1 30-1 75 0,025 0,025 o, 15 o, 15 o, 15 S4 007-0,15 o, 15 > 1,75-2,25 0,025 0,025 o, 15 o, 15 o, 15 SlSi 0,05-0, 15 o, 15-0,40 0,35-0,60 0,025 0,025 O 15 o, 15 O, 15 S2Si 0,07-0, 15 o, 15-0,40 0,80-1,30 0,025 0,025 o, 15 o, 15 o, 15 S2Si2 0,07-0,15 0,40-0,60 0,80-1,30 0,025 0,025 o, 15 o, 15 o, 15 S3Si 0,07-0,15 O,15-0,40 > 1,30-1,85 0,025 0,025 o, 15 o, 15 0,15 S4Si 0,05-0, 15 o, 15,040 >1,85-2,25 0,025 0,025 o, 15 o, 15 o, 15 SlMo 0,07-0 15 O05-0,25 0,35-0 60 O 025 0,025 0,45-0,65 o, 15 o, 15 S2Mo 0,07-0,15 0,05-0,25 0,80-1,30 0,025 0,025 0,45-0,65 o, 15 015 S3Mo 0,07-0,15 0,05-0,25 >1,30-1,75 O 025 0,025 0,45-0,65 o, 15 o, 15 S4Mo 0,05-0,15 0,05-0,25 > l,75-2, 25 0,025 0,025 0,45-0,65 o, 15 O, 15 S2Ni1 0,07-0,15 0,05-0,25 0,80-130 0,020 0,020 O, 15 0,80-1,20 O, 15 S2Nil1,S 0,07-0,15 0,05-0,25 0,80-130 0,020 0,020 o, 15 >1,20-1,80 o, 15 52Ni2 0,07-0,15 0,05-0,25 0,80-130 0,020 0,020 o, 15 >1,80-2,40 o, 15 S2Ni3 0,05-0,15 0,05-0,25 0,80-1 30 O 020 O 020 o, ı s >2,80-3,70 o, 15 S2N1Mo o 07-0,is 0,05-0,25 0,80-130 0,020 0,020 0,45-0,65 0,80-1,20 0,20 53Ni1,S 0,07-0,15 0,05-0 25 >1 30-1,70 0,020 0,020 O 15 >1,20-1,80 0,20 S3Ni1Mo 0,07-0,15 0,05-0,25 >1,30-1,80 0,020 0,020 0,45-0,65 0,80-1,20 0,20 S3Ni1,5Mo 0,05-0,15 0,05-0,25 1,20-1,80 0,020 0,020 0,30-0,50 1,20-1,80 0,20 1) Bitirilmiı mamulün kimyasal bile 1imi, Cu; kaplamanın Cu'i dahil olmak üzere!> %30 Al %0,030'dur. 2) Çizelgedeki tek değerler en çok değerleri ifade eder. 3) Sonuçlar ISO 31-0:1992 Ek B kural A'ya uygun kaideler kulla n ılarak be lirtilen değerdeki gibi önemli sayıların avnı savısına vuvarlatılacaktır. Çizelge 1. EN 756'a göre tozaltı kaynak telleri ve kimyasal bileşimleri. Doğal Gaz Dergisi 94 Mayıs-Haziran 2000 Sayı 68 Tozaltı kaynağında kullanılan kaynak tozları, kaynağı gerçekleştirmek için kullanılan yardımcı malzemelerd ir. Çoğunl ukla minerallerden oluşan tozlar duruma göre metalik bi leşen lerde ihtiva edebil-mektedir. EN 760 ise tozaltı kaynağı için tozların sınıflandırılmasını göster-mektedir. EN 760'da gösterilen kaynak tozları ndan MS, CS, AR, AB ve FB eski standart DiN 32522'de bulunmakta idi. Yeni standartta ZS, RS, AS ve AF toz tipleri ilave edilmiştir. Kullanıcının tel-toz kombinasyonunun seçimini kolaylaştı rmak için bunlar EN 756 da en az akma sı nırı, çekme dayanımı, uzama miktarına ve
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=