(Konya-İzmir) Doğal Gaz İletim Hattıdır. Bu hat Ege Bölgesine farklı bir kaynaktan doğal gaz arzı yapacak olan ikinci bir hat olacaktır. Hattın 3 bölüm halinde ihal e edi lmes i planlanmaktadır. Doğal gaz kullanımının Türkiye içinde yaygınlaştırma çalışmalarına paral el olarak, yatırımcılarca gerekli ilgi gösterildiği taktirde 2003 yılı itibariyle doğal gaz kullanan şehir sayısının S0'yi aşması beklenmektedir. Mevsimsel dalgalanmaları gidermek üzere, Marmara Denizi'ndeki 1.6 milyar metreküp/yıl kapasiteli doğal gaz sahaları, bu sahalardaki doğal gazın tüketilmesinin ardından 2000 yılı itibarıyla yeraltı depolama tesisi olarak kullanılmaya başlanacaktır. Bu depolar Türkiye'nin ilk yeraltı depolama tesisi olacak ve 2003 yılı sonlarında devreye alınacaktır. Bu projenin yanı sıra, Tuzgölü'nde yer alan tuz yataklarının da yeraltı depolama tesisleri olarak kullanılması planlanmaktadır. 20.07.2000 tarihli bir anlaşma il e BOTAŞ tarafından bir konsorsiyuma yaptırılan Mühendislik ve ÇED hizmetlerinin tamamlanmasını takiben, 2002 yılının ilk çeyreğinde projenin yapım ihalesinin gerçekleştirilmesi öngörülmektedir. Ülkemizdeki doğal gaz faaliyetleri, 1 954 yılında yürürlüğe giren 6326 Sayılı Petrol Kanunu ve 1 990 yılında yürürlüğe giren Doğal Gazın Kullanımı Hakkındaki 397 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname çerçevesinde gerçekleştiri lmektedir. Şekil 2'de mevcut yasal yapı gösterilmektedir. - 1 İTHALGAZ _.ıı..._ _________ 1 ı. - MEVCUT MEVZUAT Agenda Bu yapı çerçevesinde. bir kamu kuruluşu olan BOTAŞ_. 397 Sayılı KHK'nın verdiği yetki ile • Doğal gaz ithalatı (Sıvılaştırılmış hali dahil) • İthal doğal gazın ülke içinde il etim ve dağıtımı • İthal gazın satışı • İthal edilen ve BOTAŞ tarafından satın alınan yerli doğal gazın satış fiyatının tespiti konularında yasal tekel durumundadır. BOTAŞ'ın aynı zamanda şehirl erdeki konut-ticari sektör kullanıcılarıyla tüketimi yılda 1 milyon metreküpün altındaki sanayi kuruluşları dışında kalan müşteri lere doğal gaz satış yetkisi bulunmaktadır. 397 sayılı KHK'ya göre şehir dağıtım şirketleri Bakanlar Kurulu tarafından yetkil endiri lerek bir şehirde doğal gaz dağıtımı yapabilirler. 397 sayılı KHK, özel sermaye şirketlerinin şehir şebekesi kurmasına, işletmesine ve konut-ticari kullanıcılara doğal gaz satışı yapmasına imkan vermektedir. Halihazırda, İstanbul'da İGDAŞ, Ankara'da EGO ve İzmit'te İZGAZ şehir içlerinde doğal gaz dağıtmaktadır. Bursa ve Eskişehir'de ise BOTAŞ şehiriçi dağıtım hatları ile dağıtım hizmeti vermektedir. Bilindiği üzere Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı bünyesinde Türkiye doğal gaz piyasasının serbestl eştirilmesine yönelik çalışmalar yürütülmekte ve BOTAŞ tarafından oluşturulan çalışma grupları doğal gaz ile ilgili olarak hazırlanan yeni mevzuata ilişkin çalışmalara iştirak etmektedir. Yeniden düzenlenecek olan Petrol Kanunu kapsamında, doğal gaz piyasasında özel tekellerin veya hakim durumların oluşumunu engellemek için sunum tarafı (downstream) faaliyetleri üç ayrı alanda düzenlenecektir. Bunlar; aralarında dikey bütünleşmeye hiç bir şekilde izin verilmeyecek olan gaz arzı, iletim ve dağıtım faaliyetleridir. Türkiye'de doğal gaza ilişkin olarak gel ecekte ol uşması beklenen yasal yapı Şekil 3 'te verilmektedir. BOTAŞ • 397 SAYILI KHK Bir kamu kuruluşu olarak BOTAŞ'ın, imzaladığı uluslararası doğal gaz alım satım anlaşmalarından doğan al ya da öde yükümlülükleri bulunmaktadır. Söz konusu düzenlemeler yapılırken BOTAŞ'ın bu yükümlülükleri de göz önünde tutulmalı ve bir geçiş süreci olmalıdır. Aksi takdirde BOTAŞ ciddi ekonomik ve mali zorluklarla karşılaşabilir. Ayrıca, önemli bir nokta olarak, BOTAŞ, ilave yükümlülükler doğuracak yeni alım anlaşmaları yapmamalı ve mevcut anlaşmaların süreleri uzatılmamalıdır. MEVCUT DURUMDAKİ İZİN VERİLMEYEN GAZAKIŞI KONUT ELEKTRiK • PETROL YASASI • ETKB'nin Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki 3154 SAYILI KANUN MEVCUT DURUMDAKİ - - ► SERBEST GAZ AKIŞI Şekil 2. Türkiye'de doğal gaza ilişkin mevcut yasal durum. Bu çerçevede ilk adım olarak doğal gaz ithalatında BOTAŞ'ın yasal tekel yetkisi kaldırılmalı ve mal i açıdan güçlü ve güvenilir firmaların da doğal gaz ithal etmesine müsaade edi lmel idir. Doğal Gaz Dergısi 22 Eylul - Ekım 2000 Sayı 70
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=