Makale Benzinle çalıştırılan içten yanmalı motorlar taşıt ulaşımında birincil güç kaynağı olarak yer almaktadırlar.30 yıl boyunca benzine sadece dizel yakıtı alternatif olabilmiştir. Dizel yakıtı, yakıt ekonomisi açısından uygun olmakla birlikte hava emisyonları açısından aynı şeyi söylemek zordur. Birleşik Devletlerde dizel ve benzine karşı alternatif yakıt kullanımının tartışması gittikçe yaygınlaşmaktadır Temiz hava ve enerji bağımsızlığına yönelen yasalaı· sayesinde bu konuya ilgi oldukça artmaktadır. Söz konusu alternatif yakıtlar LPG, metana!, etanol ve doğal gazdır. Doğal gaz yakıt olarak diğerlerine göre büyük avantajlara sahiptir: düşük yakıt maliyetleri, 120'nin üzerinde oktan sayısı, düşük bakım maliyetleri ve en önemlisi de temiz ekzost emisyonlarıdır. CNG enerji yoğunluğunu artırmak için gazın yüksek basınçta sıkıştırılmış halidir. Bu makalede CNG'nin ve LNG'nin doğal gaz kaynağı olarak araç yakıtlarında kullanımı ele alınmakta, LNG'nin CNG üretiminde doğal gaza göre üstünlüğü anlatılmaktadır. Hızlı dolum CNG klasik olarak yer altından çekilen gazın kompresörlerle sıkıştırılması ile oluşur. 248 bar'a kadar sıkıştırılan doğal gaz silindir şeklindeki tanklara doldurulur. Kompozisyon olarak hat gazı ile aynı olmakla beraber içindeki suyun bir kısmı uzaklaştırılmıştır. Düşük basınçlı bir dağıtım sistemine bir kompresör bağlanarak gaz basınçlandırılıp yüksek basınçlı silindirlere doldurulur, oradan da dolum yapılacak taşıta pompalanır. CNG'nin taşıt yakıtı olarak dezavantajları şunlardır: • CNG'nin üretimi sırasında doğal gaz çok yüksek basınçlara kadar sıkıştırıldığından, içindeki su yoğunlaşarak problemlere yol açar. Bu yüzden CCNG (doğal gaz kullanarak elde edilen taşıt yakıtı) tesislerinde gaz kurutucuları da yeralmak zorundadır. Hat gazı ayrıca H2S, oksijen gibi safsızlıklar içerdiğinden bunlar hem dolum sırasında hem de kullanımda problemler yaratır. • Kullanılan kompresörlerin ilk maliyeti ve işletimi pahalıdır. • Kompresörler gürültülü çalışmaktadırlar. • Yakıt istasyonu doğal gaz dağıtım borularına yakın olmak zorundadır. • Araçtaki silindirler sıkıştırmadan dolayı oluşan ısı yüzünden tam doldurulamamaktadırlar. CCNG Dolum İstasyonları CCNG dolum istasyonları genellikle ilk yatırım ve yüksek işletme - bakım maliyetleri içerir. Daha da ötesi hızlı dolum problemi, tam kapasite dolduramama gibi işletme problemleri CNG'nin çekiciliğini etkilemektedir. Şekil 1 'de bir CCNG dolum istasyonu görülmektedir. CCNG tesisleri büyük ve çok kademeli kompresör gerektirir. Ayrıca kompresör için gaz ve yağlama soğutma sistemleri gerekirken gaz için de bir kurutucu sistem gerekmektedir. Çok küçük CCNG sistemi bile 350.000-400.000 USD CCNG SİSTEMİ Şekil 7. Gürültü, Ses Kabini �------------------------------: Gaz , ___,----,__ 4 Kadeıreli Korrpresör ı Sayacı 1 C.ız Kurutucusu Yüksek Basınç Depolama K..ıskatı Ardışık Vana Paneli Buhar Sıyırma C__I,__________._[. ) - Doğal Gaz Dergisi 82 Eylül • Ekim 2000 Sayı 70 Öncelik Vana Paneli
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=