.: . . MAKALE * y i 1 çı 9 i l n 9 i ç 5 b i n i y r d ı e a lın n ud la l a a ş ş m N ılm a i j e a im r s y ı z a b a e i la le k n l e m 1 n , ı 2 m şt ıe m r. k i t l H y e e d a d r ir e. m fleetnreenk übpu LrNaCk a mt eambi nui * Aü zğeusrteos y1 ı9l 9l ı6k' d a1 0İ r a nmi il el y2a0r 0 5myeı tl ırneakküapdlaür kh a ybai rt a ga en çl ai rşmmeak imzalanmıştır. * Mk aapyaıssi t1e9l i 9v9e' d3a0Tyüı lr ks ümreenl i i sbtiarna ni l el a şymı l laı k i m1 6z aml ai nl yma rı ş tmı re. t r e k ü p * yAırlal ıl ıkk 11 9O9 6m' dial y lar ar k 'mt aekti rseakhüa lpa r ıhn agceml i şimn de sei n eb i br ağalnı loal şa mr a ak imzalanmıştır. * T iM n ü şı r a s k a ı i r y s ı e i i ' l ç y ei e n H g , e ç a le a z c l i ı r ş e a m k n y a ı 1 l y lı 9 a k 9 p 1 8 ı l O m ' d m ı e ş i t , l ı y r. A a rkmd ee tnr ei zk üapl tl üı nkdbai rn b go er uç eh ar et tkı * üBOl - kTeAl eŞr laey rLı cNaC, Mt eı ms ı ri,nYi ei çmi ne nç,a Nl ı şomr vael açr,ı nKı astüarr dvüer mNei jketreyda i rg vi bei bunlardan bazılarından halihazırda gaz temin edilmektedir. g b K a a a z ş b aa t r c ü ıl k a ı e b bti i i m r r ş i t a e h h k u m il s d u i e n s u h y n a a d y p a a a tr a a s m a g k a , e ç çl b a ir u d i lı m ğ a ı n e l h s a i e ş d m h e a a f l e l i a n r d u ın e la ş z T a a ü c m r a k k a i t y n ır e ı . n dd ao ğvael TH üartkt ıi'yned'anki ni rheahlaebni l idt aosğyaol ng açza l tı şemmai lna r eı tht iağki ktıenkd ah adte toal a n B a t ı ylı bilgi aşağıda yer al maktadır. 18 Eylül 1984'de Türki ye Cumhuri yeti ve o günkü adı yla Sovyetler Birliği arasında doğal gazın Türkiye'ye ulaştırılması için bir anlaşma imzalanmıştır. Bu çerçevede BOTAŞ ve Soyuzexport, 14 Şubat 1 986'da 25 yıl süreli olmak üzere bir doğal gaz alım-satım anlaşması imzalamıştır. Bu anlaşmaya göre Türkiye 1 987 yılından başlayarak 6 milyar metreküp doğal gaz temin edecekti. Mevcut hat Rusya'dan başlayarak Ukrayna'ya girmekte, daha sonra kısa bir hatla Moldovya'yı geçip tekrar Ukrayna'ya dönmekte buradan, Romanya ve Bulgaristan'ı takiben Türkiye'ye Malkoçlar mevkiinden girmekte ve Hamitabat, Ambarlı, İzmit, Bursa, Eskişehir güzergahını takip ederek Ankara'ya ulaşmaktadır. Türkiye'nin artan enerji ihtiyacı mevcut hattın daha fazla kullanılmasını sağlamış ve Kasım 1 996'da Rusya Federasyonu ile Türkiye arasında imzalanan yeni bir anlaşma ile ek olarak 8 milyar metreküp doğal gazın alınması mümkün kılınmıştır. Mevcut hattan alınan gaz miktarı 1 999 yılında artarak 8,7 milyar metreküpe ulaşmıştır. Doğal Gen Dergisi 53 Ancak bu ilave gaz mevcut hattın kapasitesinin artırılması yla değil , Batı Hattı sisteminde bulunan Romanya, Bulgaristan gibi ülkelerin ekonomik sıkıntı içinde olmaları sebebi yle kullanmadıkları atıl gazdan faydalanmak sureti yle elde edilmiştir. Başka bir deyişle, mevcut hatta yapılması gereken rehabilitasyon çalışmaları yapı lmaksızın, ilave olarak alınması planlanan 8 milyar metreküp doğal gazın alınması mümkün olmayacaktır. Mevcut hatta yapılacak rehabilitasyon sonucunda, Rusya'clan Türkiye'ye gelen bu hat güzergahındaki diğer ülkeler de ilave gaz alma şansına sahip olacaklardır. Casprom' un resmi mühendislik kuruluşu Cirogazcenter'ın yapmış olduğu fizibi lite çal ışmasına göre, Ukrayna'da mevcut hatta paralel çeşitl i çapl arda 566 km boru hattı ve 2 kompresör istasyonu, Romanya'da 1 90 km boru hattı ve 1 adet 48 MW kompresör istasyonu yapı lması yla boru hattının kapasitesi 17,6 milyar metreküplük bir artış sağlayacaktır. Projenin tahmini toplam mal iyeti 1 ,4 mi lyar ABD Doları olarak hesaplanmıştır. Darboğaz nitel iğinde görülen Ukrayna'da, doğal gaz sisteminde iyi leştirme çalışmalarını yapmak üzere bu ülkede Transbal kan'ın ela içinde bulunduğu dört şirketin birleşmesiyle 1 997 yılında, Castransit adlı bir şirket kurulmuştur. Şirketin ana kuı-ul uş amacı Ukrayna'daki darboğazın giderilmesi için gerekli boru hatl arı ve kompresör istasyonlarını n inşaasıdır. Finansal açıdan dünyanın en riskl i bölgelerinden birinde gerçekleştirilecek olan "Castransit Projesi" için çalışmalar başlamıştır. Castransit' in kurucu ortakları; Casprom (Rusya Federasyonu) %37, Ukrgasprom (Ukrayna) %3 7, BOTAŞ (Türkiye) o/o1 8 ve TNraafntosbgaazlkaUnkor/aa8'dir. Daha sonra Ukrgasprom hissesini yna'ya ve BOTAŞ' da hissesini Turusgaz' a devretmiştir. Transbal kan, Castransit şirketinin genel mütehhitliğini üstlenmiştir. Transbalkan, Gastransit Projesi' ni gerçekleştirmek için 1 997 yı l ında, eşit hisse ile Türkiye'nin önde gelen taahhüt firmal arı olan ENKA, ENTES, CAMA ve TEKFEN tarafından kurul muştur. Bu şirketler birçok alanda faal iyet göstermektedir ve inşaat sektöründe bu çapta bir ortaklık Türki ye'de ilk defa oluşmaktadır. Bu şirketl er, Türki ye'deki faali yetl erinin yanısıra Rusya Federasyonu, Libya, Irak, Azerbaycan, Kazakistan, Etiyopya, Kı rgızistan, Al manya, Suudi Arabistan, Ukrayna, Türkmenistan, Özbekistan, Mal ezya, İran, Ürdün, Birl eşik Arap Emirl ikleri, Gürcistan, Yemen ve Kuveyt'te de projeler gerçekleştirmiş ve inşaat işl erinin yanı sıra, imalat, bankacılık, dış ticaret ve sigortacı l ık faaliyetl erinde de aktif bir şekil de çal ışmalarını sürdürmektedir. Topl am özkaynakl arı 2,5 milyar ABD Dol arı ve yıllık ciroları 3 milyar ABD Dol belerindedir. arı merteOcak -Şubat 2001 Sayı 72
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=