1. GİRİŞ ŞŞeehhiirriiççii bböölglgeelelredremotorlu araçların yoğun olduğu alanlardır. hava kirliliği kaynaklarından biri de motorlu tsaaşyı tı sl aı rAdl ımr . aGn yeal i ş vmei şİ nügl ki l teel reer dgei b 1i 0ü 0l k0e l ek irşdi yee 6d0ü0ş ev en Am. Bo .tDo r. 'l ud et ai sşeı t a d7 d e 5 v e 0 a t tm a ir d . e e d İ t s t e t ir a c . e nİ k s b t t u i a r. l n ' B db u a u y l' ö d ü n a z d üi m e se n ü , z 1 şe 0 d h 0 ei 0 k ri i ç k i y n iş ı d l iy l e a e r t d a d ş a ü ıt ş teanş ı tt asşaı ty ıssaı yaı srıt a2r3a0k hızı düşecek, egzoz eHmCi svyeoCnOu hg ıi bz il ak iar lret at iccai lketrı ri n. Mk oonttor or l ul a tl taı nş ıat l aa rl ıdnamn a si l ıe irçi i ng es tl eann dNa rOt l ax r, gd ei zl i şi t iör i nl ml ei şmt i rl .e Br uasl tı an nmd aa rkttl aa rdı nı r .s aEğgl aznomza sgı ai çz iı n keigr zl eotzi ci lie mi l gi ikl it ab ri rı yhaeşsıanpal agnöırrek edne,ğibşei rni mb omzeusl mafaedfaekttöü krüe tviel e nE Fydaekğı temr i ikkut al l raı ,n ıtl ıar.ş ı t ı n Motorlu Taşıtlarda Kullanılan Yakıtlar Mbeontzoirnlu, mtaoştıtolarrind,aLkPuGllavneıladnoğyaalkgıtalazrd, ınr.ormal benzin, kurşunsuz Normal, süper ve kurşunsuz benzin ve LPG'nin özellikleri Tablo 1 ve Tablo 2'de verilmiştir. Tablo 1 ve Tablo 3 incelendiği zaman, km. başına, benzine göre %20 %25 daha fazla LPG tüketilmesi gerekir. LPG ile hava karışımı, benzin ile hava karışımından daha homojen ve iyi olduğundan, Rengi Özgül Ağı rlığı Oktar Sayısı Yakıt Cinsi (15.6 °C) N. Benzin Mavi 0.71 0-0.740 Min. 91 S. Benzin Turuncu o. 725-0. 760 Min. 95 K. Benzin Açık Sarı o. 725-0. 780 Min. 95 Tablo 1. Normal, Süper ve Kurşunsuz Benzinlerin Özellikleri. Yoğunluğu Yoğunluğu Yakıtın Bileşeni (kg/dam 3) (kg/m3) (15 °C) (0°C) ve 1 bar basınç) Propan 0.507 2.01 1 N. Butan 0.585 2.708 1. Butan 0.563 2.697 Tablo 2. LPG 'nin özelliği. Propan / Butan Yanma Değeri Yanma Değeri Oranı (KJ / Kg) KJ / dm 3 30/70 49.260 25.540 40/60 49.340 25. 150 50/50 49.420 24.885 60/40 49.500 24.620 70/30 49.590 24.360 Tablo 3. LPG'nin yanma değeri. Oogal Gaz Dergisi 61 LPG'nin yanması, daha iyi gerçekleşir. Bu yüzden LPG tüketimi, benzin tüketiminden %20 daha fazla gerçekleşmez. Mk eos et on r l um au rl tai -çvl aa rl vı ne bsai sgtaej mk lı is, möı zn ea l TkSaEl ı nb evl ge e kl i ,a tkoadz iak amn ıandddae gd aeznı t ty e a a c n p r kı ü l l a m b r e ı d ş s a i Ln o P t l G a e n k t n a k i n k u k r el u a le l r u ı m ş k laa o r n n la b u r u lm so i a ş r i l ı u d y m ı a r. l p u Y m o e a t lm e lı r d a l ı i r l ı . t d e A ı k r r . n a A i c k r a a e ç tl ae ü k m z ıl e a a r n n in ı b d v u e e LkoPnGulkmualllaıdnıırl.dığına dair kolayca görülecek yere bir işaret Tablo 1 incelendiği zaman, benzinin C, H, O'dan başka kDuor lşauynı svı yel ak übkeünr tz igni byi amn addı ğdı e zl earmi da en i bç eu r dgi ği bi i g mö raüdl md ee kl et re ddi re. yb ae nn mz i an dseo nbuucl uu neagnz obzednazne na t gmi bo si f çe er eş i tal it ı lmmaadkdt aedl eı rr. yAaynr mı c aa sboe nn zu icnud eekgi zboezn dz eann maitkmt aor sı fme ar ex . ao/to 1ı l m( haa kctma idnıdr.e ) iAk e. Bn ,. Db .i z' dd ee bu değer o/o5'dir. Ak u. Tl l.aünl kı l eml ea zr i ,i kAe.nB,. Dü l. kveemJ ai zpdoentyüak eg ti bi l ei ün l bk eel ne zr di nei nk ou/ or 9ş u0n' ı l uk ubreş un zn il nu tneomr mi zayl av keı ts üopl me ar sbı ,e nb zü innydei rs. i Mn doet oi srtl eu ntma şeı tyl aern i çmi na yd ad keıl tesr ei nç ee rnk eanz düzeyde tutulması istenir. Kükürt Kurşun Benzer Kalorisi % (gr/lt) (% Hacim) (Kcal/Kg) Max. 0.10 Max. 0.15 Max. 5 46. 150 Max. 0.10 Max. 0.40 Max. 5 46. 1 50 Max. 0.10 Max. 0.013 Max. 5 46. 1 50 Toatok sbiü, spüovl i se amr ai nçil abrüı ,s bgei bl ei dziayme aanr aaçbl aarğı ,lı boellaerdaiky eş eo t o b ü s ü , h a l k hiriçinde çok fLaPzGl a gki mb i . t yeampi az ny aa rkaı tçl al ar r tteeş mv i ki z eydai lkmı t eol ilda ni r . LBPeGn z i nk uyl lea rni nmea lLı dP Gı r . %k u7l 0l a, n kı ma rı biol en mb oi r nl i oktkes i te gmz iokzt da raı n%a6t0ı l avne oarzgoa tn oi kk smi tamd di ket amr ı i k%t a2 r0ı azaltılabilir. Yakıt Tüketimi Ag i.bBi . Dü l. k, eKl earl idf eo rengi az,o zK agnaazdı ae, mJ ai spyoonnyua ,l i mA vi tu ds teuğr aelryl ear iv e M e k s i k a Tablo 4'te vateırlailnmikşitrilre. tYicini embikutatralabrloı dvaerLilPmGiştkiru. llanan araçlarda egzozdan Bir motorlu aracın şehiriçi yollarda yıllık yakıt tüketim m( i ta lyi yaekt iı =t/Y1 ı0l l 0ı k Kkamt e) d* i l eYna kMı teı sna f eF i (aktmı /y( $ı l/) *i t )Yadk ıet nTkülkeemt i mi n dHeı znı hyaepsaapn laanraabçlialirr.ınDbeirnikmlemmeesgaföerdeebyi raykııtl ti çüiknedteimfazla mesafe hızı yüksek olmamalıdır. Ocak -Şubat 2001 Sayı 72
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=