artırılmasına çalışılmıştır. BOTAŞ'ın çaba ve yatırımlarına ilaveten mevcut dağıtım ş irketlerin i n ve kullanıcılarının yaptığı yatırım ve çalışmalarla doğal gaz elektrik, sanayi, gübre ve konut sektörlerinde giderek artan miktarlarda kullanılmaya başlanmıştır. Ayrıca halkımızın da doğal gazı tanıması ve benimsemesi neticesinde ülkemizin tüm bölgelerinden doğal gaz kullanımı için talepler gelmeye başlamıştır. BOTAŞ pazarda ithalat konusunda tekel konumunda olması ve bu nedenle de ülkemizin doğal gaz ihtiyacını n önemli bir bölümünü karşılıyor olmasının doğal bir sonucu olarak, artan talebe cevap verebilmek için bir yandan yatırı m l ara devam ederken bir yandan da arz imkanlarını geliştirmeye çalışmıştır. Bir başka değiş ile BOTAŞ hiç bir zaman bir tekel olmanın rehavetini hissetme miş, aksine tekel olmanın getirdiği ülkenin doğal gaz ihtiyacını karşılama sorumluluğunun bilincinde olarak hareket etmiştir. Yeni yasa ile birlikte, ülkemizin doğal gaz ihtiyacını karşılama misyonu BOTAŞ ile birlikte diğer ithalatçılar tarafından da üstlenilecektir. Bu misyonun yerine getiri lmesinin yanısıra doğal gaz paza rında rekabetin de ortaya çıkmasını n pazardaki dinamizmi olumlu yönde etki leyeceği açıktır. Bundan böyle yalnızca BOTAŞ değil, diğer ithalatçılar da ithal edilen doğal gazın ülke içinde pazarlanması için yoğun bir çaba ha rcayacaklardır. Bugüne kadar yalnızca tarafımızca sürdürülen bu çalışmaların başkalarınca da sürdürülmesi öğretici bir süreç dolayısı ile de heyecan verici bir süreçtir. Meydana gelen bu köklü değişikliğin sonucu olarak rekabetin gelişmesi ile kullanıcıla rın rekabet ortamı içindeki davranışları izlenecek ve bunlara bağlı politikalar geliştirilebilecektir. Bu sağlıklı geliş im sürecine girerken doğal gaz pazarının geçmişten bu güne yaşadığı gelişi mi bir kez daha hatırlatmakta yarar görm ekteyim. Doğal gazın ülke sathına yay ılması ve ülkemizin gelecekteki doğal gaz ihti yacının teminine yönelik AGENDA Tablo 1. Doğal Gazın Birincil Enerji Tüketimi İçindeki Payı (Milyon Ton Eşdeğer Petrol) Yıllar 1990 % 1995 % 2000 % Petrol 22,1 44,65 28,4 46,18 34,893 48,47 Doğal gaz 3 6,5 6,2 10,08 13, 16 18,33 Körrur 22,3 45,05 23,9 38,86 21,271 29,55 Nükleer 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Hidroelektrik 2,00 4,04 3,10 5,04 2,63 3,65 Grafik 1. DOĞAL CAZIN BİRİNCİL ENERJİ TÜKETİMİ İÇİNDEKİ PAYI oP etro ı ■ DogalGaz □Kömür □Nükleer ■Hidroelektrik % 60 50 40 30 20 1 O o 199 O yapılan çalışma ve yatırımlardan da kısaca bahsedeceğim. Bil i ndiği üzere doğal gaz, üretilen yerli doğal gazın 1976 yılında Trakya Bölgesi'nde bazı sanayi tesislerinde ku l lan ılmaya başlanması ile birincil enerji tüketimimiz içinde yer almaya başlamıştır. Bu gelişme Tablo 1 'de görülmektedir. Ancak doğal gazın birincil enerji tüketimindeki payı, Sovyetler Birliği'nden 1987 yılından itibaren doğal gaz ithal edilmeye baş layan a dek ihmal edilir seviyelerde ka lmıştır. 1995 2000 Yıl 1987 yılında 500 milyon m3 ile sadece Trakya'da kurulu olan Hamitabat Kombine Çevrim Santralı'nda kullanılan ithal doğal gazın tüketimi, gübre, konut ve sanayi sektörlerinde de kul l anımın yaygın l aşması ile hızla artmış ve 2000 yılında 14 milyar m3 seviyesine ulaşm ıştı r. BOTAŞ halihazırda 5 şehre, 7 elektrik santralın a, 39 otoprodüktör tesisine, 2 gübre fabrikasına, 176 endüstri kuruluşuna ve 4 organize sanayi bölgesine doğal gaz arz etmektedir. İthal doğal gazın yıllar itibari ile sektöre! bazda kullanımı Tablo 2'de verilmiştir. Tablo 2. İthal Doğal Gazın Yıllar İtibari ile Sekörel Bazda Kullanımı Yıllar 1996 1997 1998 1999 2000 Konut 1.484 1.955 2.185 2.355 2.724 Sanayi 1.364 1.830 1.898 1.801 1.895 Gübre 802 734 472 141 11 O Elektrik 4.050 4.900 5.333 7.743 9.420 Toplam 9.696 9.149 11.886 14.039 14.148 Doğal Gaz Dergisi 19 Mayıs - Hazıron 2001 Sayı 74
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=