A. Uğur Gönülalan Jeofizik Mühendisi 1978 !stanbul Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği bölümünü bitiren Uğur Gönülalan, iller Bankası Genel Müdürlüğü Su ve Kan. Dai. Başkanlığı'nda ve Maden Tetkik Arama Enstitüsii'ndejeofizik mühendisi olarak çalıştıktan sonra, 1980 yılında Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'na girdi. TPAO'da Arama Grubu ve Jeofizik Hizmetler Grubu Başkanlığı Saha Ekipleri Süpervizörü, Arama Grubu Başkanlığı Anlaşmalar ve Mali Kontrol Müdürü, Arama Grubu Başkanlığı Fizibilite ve Ekonomik Değerlendirme Müdürü olarak görev yapan Göniilalan, 1999 yılından itibaren Arama Grubu Başkanlığı Grup Başkan Yardımcısı görevini yürütüyor. Mesleki konularda uluslararası pekçok kurs ve seminere katılan Gönül alan, aynı zamanda Türkiye Jeofizik Mühendisleri Odası Genel Başkanlığı görevini iistlenmiş durumda. ÖZET Dünyadaki doğal gaz depolarının %86'sı doğal gaz üretilen ve boşalan doğal gaz rezervııarları, %10'ıı su akiferleri, %4'ii. ise tuz dom/arı içerisinde açılan depolardır. Tuz dom/arı içerisinde yapılan depolarda durum biraz daha farklıdır. Tuz dom/arı için kuyuların delinmesi gerekiyor. Daha sonra su sirkülasyonu ile yeraltındaki tuz eritiliyor ve yapay bir mağara oluşturıılıııuş oluyor. Doğal gaz depolama amacıyla tuz içinde yapılacak mağaraların boyutları öncedeıı tespit edilmelidir. Doğal gllZ depolanllcak llillııın boyutlllrının tespit edilmesi içiıı Jeofizik yöntemlerden sismik yllıısııııa yöntemiyle üç boyutlu veri toplanııılllıdır. Bu yöntemle toplllnan veri özenli bir şekilde proses yapılmalı ve yorıunlanıııalulır. MAKALE •• • TURKIYE1DE DOGAL GAZ DEPOLANMASI ve • • JEOFiZiK Natural gas storage in Turkey and geophysics Doğal gaz son yıllarda, diğer yakıtlara alternatif olmuştur. Bunun nedenleri; 1 . Temiz bir yakıt olması; Doğal gaz, içinde kükürt veya kükürt bileşenleri içermeyen bir gazdır. Dolayısıyla, atık gazların çevreyi kirletmesi, kül bırakması ve duman çıkartması söz konusu değildir. 2. Ekonomik bir yakıt olması; Doğal gaz, tam yanması nedeniyle en ekonomik yakıttır. Yanma çok hassas olarak kontrol edilebilir; evsel kullanımda bir mum alevi gücünden, endüstri tesislerinde istenen işlem sıcaklığını 1°C'ın katları mertebesinde ayarlanabilmesine kadar çok geniş bir kullanma olanağı verir. BOTAŞ'ın verilerine göre 1987-2001 yılları arasında 106,216 Milyon cm3 doğal gaz satın alındı ve 104,756 Milyon cm3 doğal gaz satışı yapıldı. Alınan ve satılan doğal gaz miktarı her geçen yıl artacaktır. Türkiye'de doğal gaz depolama imkanı olmaması nedeniyle sadece satış yapılabilecek kadar satın alınmaktadır. Bu da ileriki yıllarda büyük sorun olacaktır. Azerbaycan, Türkmenistan, İran ve diğer Asya ülkelerinden Avrupa'ya taşınacak doğalgaz Türkiye üzerinden geçecektir. Bu nedenle Avrupa'ya taşınacak doğal gaz boru hattı üzerinde yeteri kadar depo olmalıdır. Türkiye'de Doğal Gaz Kullanımı (1 987-200 1 ) 18000 ME 16000 "' 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 o >- � >- - - - - >- >- .�llil - - >- >- l! ı. t?ı . =- i!:ı. ::;. il!• � , 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 YILLAR □Yıllara göre satın alınan doğal gaz miktarı ■Yıllara göre satılan doğal gaz miktarı Şekil J. Yıllara göre satın alınan ve tüketilen doğal gaz miktarı Dogol Gez Oergısı 94 Kasım -Aralık 2002 Sayı 83 BOTAŞ'ın verilerine göre
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=