AŞ, ile Gazprom'un ana inşaat şirketi Stroytransgaz'ın ortaklığı olan OHS (Öz-taş-HazinedaroğluStroytransgaz) konsorsiyumu tarafından yürütülmüştür. Hattın Rusya bölümü ve Karadeniz geçişinin yapım-işletim-finansmanının sorumluluğu Gazprom'un, Türkiye kısmı ise BOTAŞ'ın sorumluluğundadır. Proje Finansmanı ve Beklenilen Gelir Rusya tarafından finansman sorumluluğu üstlenilen proje yaklaşık 3.2 milyar dolara mal olmuştur. Proje için Rusya ve İtalya arasında Aralık 1999'da "Transco" isimli (50/50) yeni bir ortaklık kurulmuş ve İtalyan banka1arından oluşan bir konsorsiyumdan 1,13 milyar dolar kredi sağlanmıştır. Projeye kredi sağlayan diğer ülke ise 627 milyon dolarla Japonya olmuştur. Bu hattın Gazprom ve dolayısıyla Rusya bütçesi için düzenli bir gelir kaynağı olması beklemektedir. Gazprom Yatırım ve inşaat Departman Başkanı Mihail Akselrod'un 2002 yılı Eylül ayında yaptığı açıklamada, "projenin yürürlülük süresi olan 25 yıl içerisinde Türkiye'ye 365 milyar metreküp doğal gaz ihraç edilmesini ve elde edilecek toplam gelirin 42 milyar dolar ve toplam kar miktarının da 25 milyar dolar olmasını" beklediklerini ifade etmiştir. Enerji Bakanlığı tarafından "ticari sır" olduğu gerekçesiyle açıklanmayan Mavi Akım'dan alınan doğal gazın her bin metreküpünün birim fiyatı Rus basınına göre 126 dolara ve Türk basınına göre ise 153 dolara alınmaktadır. Rusya'da doğal gazın iç pazardaki fiyatı ise ortalama 27,07 dolardır. Mavi Akım'ın Türkiye-Rusya Ekonomik İlişkilerine Etkisi SSCB ile 14 Şubat 1986'da imzalanan ilk doğal gaz anlaşmasında alınan gaz bedelinin yüzde 70'inin Türk mal ve hizmetleri ile ödenmesi hükmü getirilmiş olmasına rağmen SSCB'nin dağılmasından sonra Rusya Federasyonu görüş . . o ınıo ile 1994 yılından itibaren yapılan anlaşmalarda (1984 anlaşması protokolüne de düzeltmeler yapılarak) bu uygulamadan vazgeçilmiş ve alınan doğal gazın bedeli peşin olarak ödenmeye başlanmıştır. Bu durum ise Türkiye ile Rusya'nın dış ticaretinde Rusya lehine giderek artan oranda açıklar verilmesine sebep olmuştur. 1997'de 2 milyar dolar olan ihracatımız 2002 yılı itibariyle yaklaşık 1 milyar dolar seviyesine (1,163) inmiştir. Yaklaşık 4 miyar dolar (3,85) civarında olan ithalatımız ise bu projenin devreye girmesiyle daha da artacaktır. Doğal Gazda Rusya'ya Bağımlılık 2002 yılı için Rus doğal gazını alan 20 Avrupa ülkesi içerisinde üçüncü büyük müşteri olan Türkiye, Mavi Akım'la beraber Almanya'dan sonra Rusya'nın ikinci en büyük müşterisi olmaktadır. 2001 yılı itibariyle Avrupa'da doğal gazda Rusya'ya en fazla bağımlı ülke olan Avusturya'da bu bağımlılığın oranı en fazla yüzde 45 iken, Rusya'nın AB içerisindeki stratejik partneri Almanya'da yüzde 33'tür. AB Komisyonu AB ülkelerinin tek dış kaynağa bağımlılık oranının yüzde 30'u geçmemesi gerektiğini belirtmiştir. Türkiye'nin ortalama yüzde 60 oranındaki bu bağımlılık derecesi NATO'nun enerji güvenliği anlayışına da aykırıdır. 2002 yılı için Rus doğal gazını alan 20 Avrupa ülkesi içerisinde üçüncü büyük müşteri olan Türkiye, Mavi Akım 'la beraber Almanya 'dan sonra Rusya 'nın ikinci en büyük müşterisi olmaktadır. 2001 yılı itibariyle Avrupa' da doğal gazda Rusya ya en fazla bağımlı ülke olan Avusturya' da bu bağımlılığın oranı en fazla yüzde 45 iken, Rusya 'nın AB içerisindeki stratejik partneri Almanya 'da yüzde 33 'tür. AB Komisyonu AB ülkelerinin tek dış kaynağa bağımlılık oranının yüzde 30'u geçmemesi gerektiğini belirtmiştir. Türkiye 'nin ortalama yüzde 60 oranındaki bu bağımlılık derecesi NATO'nun enerji güvenliği anlayışına da aykırıdır. milyar m3 Rusya (Toplam) 16 20 24 Diğerleri 10.2 14.2 21.8 17.8 17.8 Toplam 26.2 34.2 51.8 41.8 41.8 Rusya'nın Payı (%) 61 58.5 57 57 57 'Bu lablo BOTAŞ verileri esas alınarak hazırlanmıştır. Eylül / Sayı 88 •
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=