makale article göstermektedir. Hızlı çatlak ilerlemesine karşı mukavemet testi 0°C sıcaklıkta ISO 13477'a göre test yapılır. iki tip test bulunmaktadır; bir tanesi tam ölçekli test, diğeri S4 testidir. Dağıtım Şebekelerinde Çalışma BasınCjları Gaz dağıtımında kullanılan orta ve yüksek yoğunluklu PE malzemelerde, kabul edilebilir çalışma basınçları uzun süreli mukavemet testleri, hızlı ve yavaş çatlak ilerlemelerine karşı malzemenin dayanımı ve SDR (Standard Boyut Oranı) göz önünde bulundurularak belirlenmektedir. (Tablo 3) Tablo 3. Performans SOR Kabul edilebilir çalışma Sınıfı basıncı (bar\ PE80 i l 4 17 6 l PEI00 i l 1 10 17 6 4 Kabul Gören Standartlar ve İlgili Testler Gaz dağıtım şebekesinde kullanılan PE malzeme ve ekipmanları n teknik şartları ulusal ve uluslararası standartlarla belirlenmiştir. Bu standartlardan; ♦ EN 1555 :2002 ♦ ISO4437:1997 Ulusal Standardlardan ise TS 1 0827 üretimde dikkate alınmaktadır. EN 1 555 standardında PE Malzeme, boru ve fittingler ile alakalı teknik kriterler ve uygulanan test metotları belirtilmiştir. Bu testler ve ilgili standardları şunlardır; PE Hammadde (Granül) ♦ Yoğunluk (23 °c ); ıso 1183 ♦ OIT(Oksijen Endüksiyon Zamanı): EN 728 ♦ MFR (Erime Akış Endeksi): ISO 1133 ♦ Volatile içeriği : EN 12099 ♦ Sulçeriği:EN12118 Kaliteli ve yüksek performanslı PE malzeme üretim ve kullanımının iilkemizde yaygınlaştırılması için taraflara önemli görevler düşmektedir. Gaz dağıtım şebekesinde kullanılacak malzeme ve ekipmanların ilgili teknik şartnamelerinin hazırlanmasında, hatların imalatında, işletilmesinde malzeme performans ve ömriinii etkileyen kriterler mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. Boru ve fitting imalatçıları ise ilgili teknik kriter ve standart/arın öngördüğü çerçevede kaliteli ♦ Karbon Siyahı Oranı: ıso 6964 ♦ Karbon Siyahı Dağılımı: ıso 11420 ♦ Pigment Dağılımı: ıso 13949 PE Hammadde (Boru) ♦ Gaz Bileşenlerine Karşı Dayanımı: EN 921 ♦ iklim Şartlarına Dayanım: EN1056 ♦ OIT (Oksijen Endüksiyon Zamanı): EN728 ♦ Hidrostatik Mukavemet: EN 921 ♦ Hızlı Çatlak ilerlemeye Karşı Direnç: ıso 13477 ♦ Yavaş Çatlak ilerlemeye karşı Direnç: ıso 13479 PE Boru ♦ Hidrostatik Mukavemet: EN 921 ♦ Kopma Anındaki Uzama: EN ıso 62591 ve ıso 6259-3 ♦ Yavaş Çatlak ilerlemeye Karşı Direnç (e:c:;5mm) Cone Test : ıso 13480 ♦ Yavaş Çatlak ilerlemeye Karşı Direnç (e>5mm) Notch Test : EN ıso 13479 ♦ Hızlı Çatlak ilerlemeye Karşı Direnç: ISO 13477 ♦ OIT (Oksijen Endüksiyon Zamanı):EN 728 ♦ MFR(Erime Akış Endeksi): EN ISO 1133 ♦ Boyuna Uzama: EN 743 PE Fıttıng ♦ Hidrostatik Mukavemet: EN 921 ♦ Ayırma Mukavemeti: ıso 13954 ♦ Yapışma Mukavemeti: ISO/DIS 13956 ♦ Alın Kaynağı için Çekme Mukavemeti: ISO 13953 ♦ Çarpma Mukavemeti: EN 1716 ♦ Basınç Düşüşü: EN 12117 ♦ OIT (Oksijen Endüksiyon Zamanı):EN 728 ♦ MFR (Erime Akış Endeksi): EN ISO 1133 mal üretmelidir. Sonu(j Türkiye de doğal gaz sektörü hızla gelişmektedir. Gaz dağıtım ihaleleri gerçekleştirilen ve bunun yanında ihalesi yapılacak illerde kullanılacak malzeme ve ekipmanlar, ulusal ve uluslararası kabul görmüş standart ve özelliklere uygun olmalıdır. Kaliteli ve yüksek performanslı PE malzeme üretim ve kullanımının ülkemizde yaygınlaştırılması için taraflara önemli görevler düşmektedir. Gaz dağıtım şebekesinde kullanılacak malzeme ve ekipmanların ilgili teknik şartnamelerinin hazırlanmasında, hatların imalatında, işletilmesinde malzeme performans ve ömrünü etkileyen kriterler mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. Boru ve fitting imalatçıları ise ilgili teknik kriter ve standartların öngördüğü çerçevede kaliteli mal üretmelidir. PE Malzemelerinin performanslarının ve neticesinde Standartların geliştirilmesi hammadde imalatçılarının yapmış oldukları çalışmalar sayesinde olmaktadır. Günümüzde artık daha yüksek performanslı malzemeler konuşulmaktadır. Yapılan araştırma ve geliştirmeler, PE malzemelerin gaz dağıtım hatlarının dışında iletim hatlarında da kullanımının yaygınlaşacağının ip uçlarını vermektedir. Kaynaklar 1 . Es uNp p1l 5y 5o5f :g2a0s0e2o u" Ps lfauset il cs - pPi poi lnyge t hs yy lset neem(sP Et o) r" . t h e 2. ısa 12162: 1 995 "The rmoplastics mate rial tor pipe at i on dn faı tnt idn gdsetsoirg pn aretsi osnu-reaavpepr al i cl l ast ieornvsi c- eC l(aDses isf ii cg an ) 3. P cp o o la e s s f a t fi l i c , c i L s e a n p r t i s " p - . e EfriocrJwaantseorns.upply and sewage dis 4 . sı soap p4l y4 3o7f : gBausrei eodu speo l fyueet lhsy- l eMneet r(i Pc Es)epri iepse-sStpoer ct hi f ei cations. 5. Solvay Polyolefıns Europe. (l© EJII Eylül / Sayı 89 � ---------------===--------------- Doğal Gaz, LPG ve Fuel Oil Dergisi
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=