fil_.. TlflDIDllimD® � articte Bacagazı Analizinin Doğal Gaz Tesisatı Projelendirınesi • ilişkilerinin Analizi Analysis of Chimney Gas and Natural Gas lnstallation Projects Relation İzzet Karabay Mak. Yiik.Miih İGDAŞ İstanbul ====== GazDağıtım ve Ticaret AŞ. 1972 Ankara doğumlu olan İzzet Karabay, ilk ve orta öğrenimini Ankara'da ramamladı. /994yılmda İsumbııl Teknik Üniversitesi ı\ıfakine Miilıendisliği böliimiiııdeıı mezıııı oldıı. /995 yılında iGDAŞ lsttmbul Gaz Dağıtım A.Ş. 'de çalışmaya başladı. 1997 yılıııda isıaııbııl Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstiıiisii A,fakine Mühendisliği ana bilim daime/an "doğal gaz lıaılannın dizayn esasları isimli tezi ile yiiksek lisans programım tamamladı. Halen Sakaıya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Makine ı\ıliilıendisliği Ana bilim dalında doktora öğrenimine devam eımektediı: 1995 yılında başlayan çalışma hayatı siiresiuce IGDAŞ'ta çeşitli birimlerde çalıştı. Yakma veyanma sistemleri, bacalar ,·e baca gazı analizi. çevre ve ekoloji. ga= dağıtım sistemlerinin projelendirilmesi ve işletmesi, ga= ekipmanları, gaz işletmeciliğinde özel kamı/ar ve ııygıılamalaı: yenilenebilir eııeıji kaynakları, akış dinamiği ve termodiıumıiği, lıesaplamalı akışkaıılar mekaniği (CFD) ,,s konularda çalışmaları bıılıııımakradıı: Özet Bacagazı analizi ile bir yakma sistemiııde yakılan gazın yanması ıre,;cesinde oluşan yanma iirii11leri11i11 oranları ve ya11maıw1 iyilik derecesi ile ilgili bilgiler elde edilmekıediı: Bu bilgiler doğrıılııısuıu:la yaıımaııııı isıe11ile11 şekilde olııp olmadığıııa karar veri/iı: Diğer taraftan doğal gaz tesisatı projeleııdirıııesiııde özellikle doğal gaz taşıyan boruların ve borular üzerindeki doııanımları,ı boyuılandrrılması ve seçimi ile yakma sistemi seçimi yapı/ıı: Özellikle projeleııdirmeııiıı anlammı koruyabilmesi, limit değerlerde yapıl11uş seçimlerde sistem büyüklüklerinin bozulmadan sisıemin en yiiksek kararlılıkta çalışabilmesi bakımmdan yakıctda yanan gazııı yanma ürünlerinin kontrolii biiyiik önem arz edeı: Biz burada bıı konııyıı ayrınıılı bir şekilde ele alarak çöziim önerileri ve çöziim yaklaşımları getirmeye çalışıyoruz. Bıı hıısusım dikkate alınması ile özellikle işleııııede ve gaz ölçiiııı kayıplarında önemli bir iyileştirme sağlanabiliı: 1. Giriş Doğal gaz temiz ve verimli yakılabilirlik açılarından üstün nitelikleri haiz bir yakıttır. Ancak bu niteliklerden maksimum ölçüde faydalanabilmek, en son teknoloji ile donatılmış kazan/fırın ve brülör sistemlerinin kullanım gereksinimi ile birlikte hassas bir yanma ayarı ve doğru hava/yakıt oranlarının sağlanmasına bağlıdır. Bu ayar ve kontroller günümüzde artık Bacagazı Analiz Cihazları ile son derece pratik ve hassas bir biçimde kolayca gerçekleştirilebilmektedir. Bu bilgiler projelendirmenin kontrolünde ve işletme proje parametrelerinin analizinde etkinlikle kullanılabilir. 2. Genel Bacagazı analizi ile elde edilen yanma parametresine ait değerler için yanma verimi değeri küçük olursa sistem verimi de küçük olacağından gaz tüketim miktarı artacaktır. Aşağıda oluşabilecek mahsurlar ve sapmalar verilmiştir. 1 . Sayaç sınır değerde seçilmişse sayacın okuyabilme aralığının dışına çıkılabilir. 2. Gaz hızları büyüyeceğinden gaz hattı üzerinde bulunan gaz yolu elemanlarında akışsal ve mekanik bozukluklar kolaylaşır. t Özellikle gaz hızlarının yükselmesi ile birlikte türbülans artar. Türbülansın artması ile akışın kararlılığı bozulur ve ekipmanların akışsal karakteristikleri değişir. impuls hatlarının uyarı gönderme işlevinde sapmalar, sistem rezonansına yakalanabilme, regülasyon stabilitesinin bozulabilmesi vs. t Gaz hızları daha çok büyüyeceğinden gazın içinde bulunan partiküllerin hızları da büyür. Bu durum özellikle akışın olduğu yüzeylerde aşınma etkisini artırır. 3. Yanma verimi düşük olan sistemlerde yanma veriminin düşmesi ile birlikte atık gaz miktarı da artacaktır. Atık gaz miktarının artması ile birlikte duman kanalında ve baca boyutlandırmasında projelendirme şartları ve sınırları dışına çıkılacaktır. 4. Yanma verimi değerinin düşmesi ile projelendirmede yapılan havalandırma hesaplamalarında da yanma verimi değerindeki düşüşün büyüklüğüne bağlı olarak önemli sapmalar görülebilir. 5. Özellikle yüksek sıcaklıkta kızgın buhar, kızgın yağ üreten tesisler, termik kurutma fırınları, ergitme ocakları gibi tesislerde uygulanan klasik boyutlandırma kriterlerinin gerçekte olan akışsal özellikler bağlı olarak belirlenmesi gerekir. Şöyle ki 250 °c sıcaklığında kızgın yağ üreten bir kazanın verimini %90 olarak almak yanlıştır. 3. Hava Fazlalık Katsayısına Bağlı Olarak Yapılan Değerlendirmeler: Hava fazlalık katsayısının ').._ yüksek olması ile tüketilen hava miktarı arasında doğrusal bir ilişki vardır. Bu nedenle A değerinin yüksek olduğu yakma sistemlerinde hava tüketimi fazla olur. Aşağıdaki grafik').._ sayısına bağlı olarak kazan dairesinde bulunabilecek fazla hava ile arasındaki ilişkiyi göstermektedir. Bu grafik tam yük hali içindir. Doğal Gaz, LPG ve Fuel Oil Dergisi m:T-W -.:.:. Aralık - Kasım / Sayı 91 � ----------------------------------------
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=