Gaz Teslstlannı Yüksek Basınçtan Koruma Yöntemleri Protecting Gas lnstallation Systems from High Pressure H.Semih KARAKELLE L!!!.:~ =~ =• ~ t• t.:ılıl A_k_f e_l M_ü_h e_n d_i s_l i k_ _ _ _ 1970 yılında Gümüşhane'de doğdu. Orta ve lise öğrenimini İstanbul 'da tamamladıktan sonra İ. T Ü Petrol ve Doğa/gaz Mühendisliğinde lisans öğrenimi gördü. J 992 yılında mezun oldu. Çeşitli.firmalarda doğa/gaz tesisatları projelendirilmesinde ve şantiye mühendisi olarak çalıştı. 1997 yılından bu yana servis regülatörü ve basınç düşürme istasyonları imalatı yapan AKFEL Mühendislik Lıd. Şti. 'inde Üretim Sorumlusu olarak çalışmaktadır. ÖZET Gaz tesisatlarında sistem ve kullanıcıların emniyeti tasarım parametrelerinden en önemlisidir. Dolayısı ile burada yapılacak konuna sistemi seçimi bilinçli bir tercih gerektirir. Buyazula bu tercihin yapılmasının kriterleri belirtilmeye çalışılmıştır. Giriş Herhangi bir gaz tesisatı tasarlanırken temel olarak bu tesisattaki basınç emniyetli bir şekilde en yüksek debiyi elde etmek üzere seçilir. Dolayısı ile gazın üretim ya da depolanma noktasından başlayarak son kullanıcıya ulaşana değin pekçok aşamada basıncı düşürülür. Her bir basınç düşürme noktasından itibaren regülatörün çıkış tarafındaki basınç giriş tarafındaki basınca göre oldukça önemli bir fark arzeder. Tasarım aşamasında çıkış tarafında izin verilen en yüksek basınca göre sistem elemanları seçimi yapılır. Bu basınç çoğunlukla giriş basıncından oldukça düşük bir basınçtır. Dolayısı ile regülatör sonrasındaki sistemi herhangibir nedenle olabilecek aşırı basınç yükselmelerinden uygulamanın ve kullanıcıların güvenliği açısından koruma gereği doğmaktadır. Yöntemler Aşırı basınçtan koruma sisteminin temel hedefi, çıkış tarafı basıncının güvenli olan en yüksek değerine kadar regülasyonun devam etmesine izin vermektir. Basınç en yüksek değerine ulaştığında uygulama güvenliğinin nasıl sağlanacağı sorusu ise yöntemler arasındaki farkı belirlemektedir. Yaygın bir şekilde kullanılan aşırı basınçtan koruma yöntemleri aşağıdadır. t Tahliye vanası (Relief Valve) kullanımı t Monitör Regülatör uygulaması t Sıralı regülasyon uygulanması t Akış Kesme Vanası (Shut-off valve) Tahliye Vanası(Relief Valve) Tahliye vanası temel olarak, çıkış tarafındaki basınç, en yüksek izin verilebilir değerine ulaştığında, bu seviyede tutabilmek için, gazı atmosfere tahliye eden bir cihazdır. Çizim 1'de şematik olarak sistem elemanları gösterilmiştir. 1 900 800 700 600 500 400 300 200 100 o o (ınbar)Ayarlanacak basınç 20 40 60 80 100 120 140 I60 Kapasite (Stııı3/hr) Doğal Gaz Dergisi UII Mayıs - Haziran 2004 / Sayı 95
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=