Şehirlerde Doğal Gazın Yaygınlaştırılmasının Koienerasyonun Gelişimine Etkileri Effects of Widespreading of Natural Gas on Development of (ogeneration nı Sevilay TOPÇU Türkiye Kojenerasyon Derneği Teknik Koordinatörü 1975 yılında Adapazarı'ııda doğdu. 1995 yılında İTÜ Elektrik Miilıeııdisliği Böliimiiııden ıııezıın olan Topçu, 1995-1999 yılları arasında İTÜ Elektrik Miilıeıu/isliği Yiiksek Lisans Eğitimini tamamladı. 1997-2002 yıllarında Aksa Jeneratör AŞ. 'de generatör tasarımı üzerine Ar-Ge Miilıendisi olarak çalıştı. 2003 yılından beri Türkiye Kojenerasyon Derneği Teknik Koordiıuıtörii olarak görev yapmaktadır. OZET 2003 yılında kojenerasyon ile elektrik üretiminde en fazla kullamlan birincil kaynak %50'/ik pay ile doğal gaz olmuştur. Doğal gaz şebekelerinin yaygı.nlaşması ile bu payın artması beklenmelidiı: Bu nedenle de en verimli teknolojiler seçilmek suretiyle ithal kaynak olan doğal gazın en ekonomik şekilde kulla111ını sağlanıııa/ıdu: Doğal gazın getirilmesi planlanan şehirlerde kurulmuş kojenerasyon sistemlerinde şu anda %41 oramnda petrol ürünleri, %15 oranında kömür kullamlmaktadu: Doğal gazın bu şehirlere getirilmesiyle hem ekonomik hemde çevresel açıdan sağlanacak kazançları gözardı edilemez. Kojenerasyonla üretilen elektrik enerjisi, 2003 yılında Türkiye'de üretilen enerjinin toplam değerinin %1?'ine tekabül eden 4500 MW'a ulaşmış bulunmaktadır. Hepinizin bildiği gibi kojenerasyon sistemlerinde doğalgaz, kömür, linyit, fuel oil, LPG gibi yakıtlar kullanıl-maktadır. Tablo1 'de Türkiye'deki Kojenerasyon Tesislerinde bu yakıtların kullanım oranları görülmektedir. Doğal gazın diğer yakıtlara göre iki önemli avantajı vardır: Bunlardan birincisi kombine çevrimli yani yüksek randımanlı elektrik üretimine imkan vermesidir. Kömür, linyit ve fuel oil santrallarında, yakıt kazanda yakılmakta ve üretilen buhar buhar türbinlerine gönderilerek elektrik üretilmektedir. Böyle bir dizaynda çevrim randımanı bütün dünyada % 40'Ia sınırlıdır. Doğal gazlı kombine çevrimde, verilen primer enerjinin % 90'ının yaklaşık yarısı elektrik üretiminde, diğer yarısı ise faydalı ısı şeklinde değerlendirilmektedir. Özellikle tekstil sanayicileri için bu proses, çok büyük bir avantaj sağlamaktadır. Sanayici e le ktriğini TEDAŞ'tan almak ve buhar ihtiyacını da ayrı bir kazandan doğal gaz yakarak üretme külfetinden ve masrafından kurtulmaktadır. Kendi fabrikasın ı n ihtiyacı olan elektriği ve ısıyı aynı yakıtla ve aynı zamanda üretmek suretiyle, ana ürün maliyeti üzerindeki ağır enerji faturasını yarı yarıya azaltma imkanına kavuşmaktad ır. Kojenerasyon teknolojisinin uygulanmasında da en verimli yakıt olan ve kullanım alanı son derece geniş olan doğal gaz; konutlarda ısıtma, pişirme ve sıcak su gereksinimlerinin karşılanmasını da tek yakıt kullanımıyla mümkün kılar. Buna ek olarak; sanayide atölye ve fırınlarda üretim amaçl ı olarak da kullanılabil ir. Kojenerasyon, buhar ve elektrik üretimi, hatta trijenerasyon teknolojisi ile soğutma da sağlanabilmekted ir. Kojenerasyonda Kullanılan Yakıtlar 2003 Yılı İtibari ile 31% O.Gaz 50% Tablo /. Kojenerasyoıı Tesislerinde Kıılla11ılan Yakıtlar (Kurulu Güce Göre). ■O.Gaz □Fuel Oil ■ Nafta/LPG Ei!Kömür ■Diğer _____ o_o_ğ_a _ı _G,a.z_ o _e r_g_i s_i _____ 1_/•t_•■ ___ M_a y_ı _s - _H a_z_i r_a _n _2 _0 0_4_ı_s_a_y _ı 9_s___~ ,
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=