Doğalgaz Dergisi 10. Sayı (Ekim 1990)

Maksimumakışhızında(Q max),havaileçalıştırıldığında, basınç düşmesi 2 mbar'dan (veya 811 SS'den) daha az olmalıdır. IOLM No 31 konusunda beklenen gelişmeler: IOLM Organizasyonu, teknolojideki ilerleme ve gelişmeleri takip etmeye yatkın, dinamik bir bünyeye sahiptir. Komite hali hazırda, IR 3l'in revizyonu üzerinde çalışmaktadır. Bu revizyonun önemli noktaları şunlardır: -Sayaçların, ölçüm hassasiyetine göre iki sınıfa ayrılması: Sınıf 1 : 2 Qm in -Qnı ax arasında maksimum kabul edilebilir hata % 1. Sınıf 2 : 2 Q min -Qnı ax arasında maksimum kabul edilebilir hata % 2. Bu gelişme, dünya genelinde, daha hassas ölçüm sistemlerine ve sonuç olarak enerjinin daha hassas olarak ücretlendirilmesine doğru yönelmenin bir işareti olarak önemlidir. - Basınç ve özellikle sıcaklık düzeltmesi olanağı sağlayan cihazların belirmesi. - Dayanıklılık testi işlemlerinde değişiklikler. -G l,61 dan düşük G kodlarının belirlenmesi. -Minimum devirsel hacim değerlerinin bundan böyle dikkate alınmaması. - Düzenli-aralıklı (periyodik) tastik işlemlerinin başlatılması. 3.2. KULLANIM HASSASİYETİ VE PERİYODİK BAKIM Önce de belirtildiği gibi, IOLM tavsiyeleri ve diğer ulusal standardlar, sadece ilk kullanılmaya başladığındaki durumuyla ilgilidir. Yani, ilk inceleme hassasiyet sınırları, sadece, üreticinin fabrikasından çıkmamış sayaçlarla ilgilidir. Kullanım esnasındaki hassasiyet sadece ulusal standartlar ve kurallara bağlıdır. Bu aslında, çok önemli ve hassas bir konudur, çünkü bir ticari anlaşmada, taraflardan birisinin sorumlulukları ile ilgilidir. Tüketici; "Acaba tam olarak aldığımın karşılığını mı ödüyorum?" diye düşünür. Hassas bir konu olmasının diğer bir sebebi daha vardır; gaz dağıtım şirketinin eski sayaçların bakımı ve yenilenmesi politikasıyla ilgilidir ve kapital yatırımını büyük oranda etkiler. Hassasiyetin ne olması gerektiği ve bunun belli bir zaman kullanımından sonra nasıl kontrol edileceği aşağıda verilen örneklerde clduğu gibi, çeşitli ülkelerde çok değişik şekillerde ele alınmıştır. - İngiltere'de, kullanım esnasında istenen hassasiyet hemen hemen, ilk incelemedekine yakındır, fakat sayaçlar düzenli bakım veya tamir yapılmaJan 20 yılda bir değiştirilir. -Almanya'da kullanım esnasında kabul edilebilir hata, genellikle ilk incelemedekinin iki mislidir ve sayaçlar her 1 5 yılda bir mecburi olarak bir kontrol işlemine tabi tutulurlar. - Fransa'da, bütün gaz satıcıları 20 yılda bir mecburi olarak kontrol edilirler. Maksimum hata toleransı ise Qıni n ile Q111 ax arasında :±!1/o4'tür. Aslında, sayacın sökülme, taşınma ve tekrar takılma masrafları, yeni bir sayacın maliyeti ile kıyaslandığında, periyodik bakım işlemlerinin çok pahalıya geldiği görülmektedir. İşte bu sebeple, dünyada bu konuda çok çeşitli politika ve uygulamalar ortaya çıkmıştır. 4. GELİŞT!RİLMİŞ KAPASiTE SINIRLARI Diyafrarnlı gaz sayaçlarında en önemli üstünlüklerinden birisi olarak geniş kapasite sınırlan (yani, gaz hacminin belirlenen hassasiyetle ölçülebildiği akış hızlarının Qınin ve üst Q 111 ax sınırları arasındaki fark) gösterilir. IOLM tavsiyelerinin, kapasite sınır genişliğini 160 civarında belirlendiği daha önce ifade edilmiş idi. Son yıllarda yapılan yoğun araştırmalar sonunda, yeni nesil bir diyaframlı gaz sayacı geliştirmiştir. Dünyada halihazırda kullanılan bütün gaz sayaçları üzerinde yapılan uwn incelemelerden sonra gerçekleştirilebilen bu sayaçta sürekli dönen vanalar kullanmaktadır. Sayacın kapasitesi o şekilde ayarlanmıştır ki, düşük debilerde IOLM'nin G 1.6 sınıflandınnasına uymakta (Q ınin = 16 dm3/saat) ve G 4'ün maksimum akış kapasitesine CQınax = 6 1113/saat) sahip bulunmaktadır; Bu geliştirilmiş sayaçta kapasite sınırları içinde garanti edilen hassasiyet şöyledir: - 16 dm3/saat'ten 32 drn3/saat'e kadar =±% 3 - 32 dnNsaat'ten 6 nNsaat' e kadar = ±% 2 Dernektir ki, kapasite sınırları arasındaki genişlik 375 olup IOLM'nin G 1.6, G 2.5 ve G 4 sınıflandınnaları, tek bir sayaçta toplanmıştır. 41

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=