Güncel 2004 yılında ihtiyaç duyduğu primer enerji kaynaklarının % 72'sini ithal yoluyla karşı lamak zorunda kalmıştır. Önlem alınmazsa , sosyo-ekonomik gelişmemizin getireceği ithal zo run l uluğu 2010 yıl ında %75'e ve 2020 yılında %82'ye tı rmanacaktır. Bu nedenle, dünyada meydana gelen gelişmeler karşısında Türkiye'r.ıin kendisini bütün bu gelişmelerden soyutlaması mümkün değildir. Doğal gaz fiyatlarının 2000 - 2005 yılları arasında TL/kWh olarak değişimi Grafik 5'te, TL'ındaki değişimlerden $cent/kWh olarak değişimi de Grafik 6'da gösterilmi ştir. Grafiklerde de görüleceği üzere doğal gaz fiyatları 2005 yıl ı içinde % 16 oranında yükselmiştir. Bir anlamda gerek doğal gaz piyasalarındaki gelişmeler gerekse Türkiye'nin coğrafi konumu bize BOTAŞ'ın yaptığı gaz alım an laşmalarından yararlanma şansı vermektedir. Dünya'da tırmanışa geçen doğal gaz talebi spot piyasaları tarihi zirvelerine taşırken, yıllar önce yaptığımız anlaşmalardaki fiyatlar içerdiği formül dolayı sıyla petrol fiyatlarından etkilense de, hesaplanmış fiyatlar spot fiyatların gerisinde kaldığı için ve "take or pay" s ık ı ntılarını "lake and seli" yani "al/ sat ve kar et" şekline dönüşebilir. Karşımıza çıkan bu tarihi fırsatı çok iyi değerlendirmemiz gerekir. Dünyada ve Avrupa'daki Gaz Fiyatları Genel Değerlendirilmesi Dünya enerji kaynaklarının %23'ünü oluşturan doğalgaz arzı, genelde uzun süreli ikili anlaşmalarla güvence altına alınmaktadır. Fiyat; bu anlaşmal arda , petrol, fuel oil ve kömürdeki fiyat değişiklikl erine göre aylık hesaplanmaktadır. Doğalgaz arzını böyle an laşmalarla güvence altına almayanlar spot piyasada veya gelecek borsasında (day ahead market) gaz alımı yoluna girmektedir. Kasırgalardan, terörden ve dünyadaki ani konjönktür değişikliklerinden en çok etkilenenler de bunlar olmaktadır. İster uzun süreli anlaşmalarla aylık bazda hesaplanan fiyatlar ister spot veya gelecek borsasında oluşan fiyatlar şu gerçeği bir defa daha gözler önüne sermektedir: Doğalgaz temiz ve çevre dostu bir yakıttır. Kullanımı kolaydır ve yüksek teknolojilerlede son derece ekonomiktir. Doğalgazın bu dayanılmaz cazibesi, talebi hep yüksek seviyede tutmaktadır. Buna bir de petrol fiyatlarının son bir yıl içindeki baş döndürücü yükselmesini de eklersek 2006'nın ilk çeyreğinde yükselme trendini sürdüreceği hesaplanmaktadır. Gaz fiyatlarının Türkiye'de beklenen gel işmelerine bakarsak, dünyadaki cazibenin ülkemizde de gelecek yı llarda da aynen devam edeceğini düşünüyoruz. Ancak petrol fiyatlarının son bir ayda %20 gibi önemli bir düşüş kaydetmiş olmasından cesaret alarak, doğal gaz fiyatların ı n da bu düşüş paralelinde yeniden ayarl an masıyla sanayicilerimizin ve özel elektrik üretim şirketlerinin rahat bir nefes almasını da dil iyoruz . ■ 30 "' .dug.ıı~.ıı:.cuııı.ıı i ıDo V al az Fi atlarının Devi im Trendi DO~AL G"1. FiYAT DE~IŞIMI (2000 • 2006 ~ilan arısında} 35.000r--------------------~ 30.000 ••••• • • • ···········---·······-· •••••• • •••• ••••••••••••••• ·········-·--------------- 20.000 •••••• • •••••••••••• ------------ • ----------------------- •••••••••• ----- - ----- --------· 15.000 ••• • •• • ······- • ---------- ----- ···-····················· · · · · · · · ··· - · - ····· · ·-········ ıo.ooo •····· --- -----· •··· ·········•· •· ·········· ············ ------··················-·-···· 5000 • ••••••••••••• •••••• •••••••••••• • • ••••••••••••••••• •••• • • • ·--·· •• • ··-----······-·-·-·- ,,-.-~~~~~~~~~~~~~~~~~~~.-..J as~~soc;oe;oosss:;;:~sa;:;;ssss ~ o~ ~ ~o:ıı:s:s:s:ı:-: f~l~llilfliltlf~~lfl t~ ıaııı~ıaı ı ı~ AVLAR Grafik 5. 2000-2005 yılları. araswda Tiirkiye'de Doğal Ga= Fiyat/an Değişimi (TllkW/ı) DOCALGAZ l'IYAT cec:lşlMI (2000·20051 ,...r----------------------, 1 '·'" ......................... ............... .)( 1.000 ······································································-·••···•········•···-················ o.,oo ·························· -··-···············-·························· ···································· '"'; ! l ; J i i i 1 ; t ı i i 1 ~ ~ i i ; J ~ i i ; 1 I a ~ l ; ~ J ; AYLAR Grafik 6. 2000-2005 yıllan arasında Türkiye 'de Doğal Gaz Fiyatları Değişimi ($ceııtlkW/ı) Ayrıca Grafik 7. 2000-2005 yıllan arasıııda Fııel Oil - Doğal Gaz - Elektrik Fiyatları Değişimlerinin gösıerıııektediı: Görüleceği ii=ere fııel oil.fiyat/annda meydana gelen artış oldukça dikkat çekicidir lOU<h-ı,•cıe DOQAL GAZ· Fl.EL Ol. · ELernaıK FiYAT cıeQIŞIMI (2000-2005) .., ... ~ ------------------ --~ 100000 ···········································--·······0 •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• ••• :xı::ıooo ...................... r.-.................................................................................. 100.IXIO AYLAR j-+-oô3Ai.GAZ(TlJSl'rıl'ı--ELEKTR'<(Tl.ı1<'Nlı) --FuELOllJTı.NG!I Grafik 7. 2000 - 2005 yılları arasında Türkiye 'de Doğal Gaz - E/e/,1rik - Fııe/ Oil Fiyatları Doğalgaz Dergisi Sayı 107 / Kasım-Aralık 2005
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=