İzlenim hayata geçirdi. Bundan da yılda 16 BCM gaz verilebilecek. Ukrayna'nın gaz korsanlığından etkilenmememiz için, Mavi Akım'ın daha çok, Transbalkan hattının daha az yüklenmesi lazım. Şimdi, 2005 yılı gaz çekiş rakamlarına baktığımızda tem tersini görüyoruz. Transbalkan hattından 11 ,5 BCM, Mavi Akım'dan 4,0 BCM alınmış. Mavi Akım'ın 2. hattı da işletmeye açıldığına göre, bu hatlardan geçen gaz miktarı neden daha çok arttırılamıyor? O İran'la yaptığımız gaz alım anlaşması, başından beri iyi çalışmıyor. Önce kirli (tozlu, paslı) gaz verdiler. Kullanıcıların filtreleri tıkandı veya parçalandı. Sonra, "metering" istasyonundaki gas chromotograph anlaşmazlığı yaşandı. Bu sorunların aşılması için tahkim'e gidildi. Anlaşmazlık dosyasının da hala tahkimde olduğunu sanıyoruz. Bu yıl yaşadığımız gaz krizi sırasında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanımız Dr. Hilmi Güler, İran'ın NIGC'den daha fazla gaz verilmesini istedi. Ancak değişen birşey olmadı. İran'ın satacak gazı yok dolayısıyla arttırılacak gücü yok. Zaten bize 3-4 BCM olarak verebildiği gaz Türkmenistan'dan aldığı ve swap yaparak bize verdiği gaz. Ayrıca dosya tahkim'deyken İran gazı arttırır mı? O Türkmenistan'la l 997'de, yılda 14 BCM gaz alım anlaşması yapmışız. Bugüne kadar hiç gaz almadık. Bu anlaşmayı Türkmenistan'dan Türkiye'ye pipeline olmadığı için çalıştıramıyoruz. Bildiğimiz kadarıyla Türkmenistan anlaşması l 000m3'ün fiyatı itibariyle 35-40 $'ilk fiyatla yapılmış. Yıllardan beri Gazprom ve İltera bu ülkeden 35-40$ fiyatla temin ettiği gazı Türkiye dahil pek çok ülkeye satıyor ve bundan para kazanıyor. Gaz giderek stratejik önemde bir kaynak haline geliyor. Biz Türkmenistan'dan Türkiye'ye gaz getirecek bir pipeline'ı hayata geçirmek suretiyle bu ucuz gaz - 1 Doğal Gaz Dergisi, 2006/2 kaynağından yararlanmalıyız. Üstelik, bu hatla, Rusya'ya gaz bağımlılığımız azalacağı için, Amerika'nın finans desteğini alabileceğiz. Bu hat sayesinde Türkiye, doğalgazda terminal ve koridor sıfatlarını haketmiş olacaktır. 3. Doğalgazda "Yeraltı Deposu" Zorunluluğu l Ocak'ta Gazprom, Ukrayna girişindeki gaz valfini kısınca Avrupa ülkeleri krize düşmeden bu durumu, doğalgaz depolarını devreye sokarak atlattılar. Türkiye'de 3 yıldanberi yapılmakta olan Kuzey Marmara yeraltı deposu hala tamamlanamadığı için fenersiz yakalandı. Gelecek kış kadar Kuzey Marmara'daki l ,6 BCM'lik depo tamamlanarak gaz doldurulmalı. Tuz Gölü deposu inşaatına da başlanmalıdır. 4.Türkiye Doğalgazı Pahalı mı Alıyor? Botaş, Gazprom ve İran'la 25 yıllık gaz alım anlaşması yapmış. Anlaşmaların fiyat kısmının gizli tutulması anlaşmalara resmen yazılmış. TBMM'de fiyat tartışmalarının yapılmış olduğu gizli oturumda bile formül üzerinde durulmuş, fiyat deşifre edilmemiştir. Ancak anlaşmaların gizlilik arzetmeyen bölümlerini incelediğimizde dikkatimizi çeken önemli noktaları sizlerle paylaşmak istiyorum. O Gazprom'la ilk gaz anlaşması l . ANAP iktidarı zamanında imzalandı (yaklaşık 20 yıl önce). Bundan önce Almanya ve Fransa doğalgaz anlaşması imzalamışlardı. O günlerde, gazı, Rusya'ya yakın olduğumuz için Almanya ve Fransa'dan daha ucuza aldığımız söyleniyordu ve ortada da, l 000m3'ün fiyatı itibariyle 78$ 'lık bir fiyat dolaşıyordu. Ancak 20 yıl önce kulaktan kulağa dolaşan bu fiyatın bir belgesi yok elimizde. O Anlaşmalarda fiyatın nasıl değişeceği belirtilmiş. Fiyat, prensip olarak, dünya petrol, fuel oil ve gas oil fiyatlarına bağlı olarak değişiyor. Fiyat değişimi, geçen 6 aylık ortalama alınarak ve bir formülde (gizli) yerlerine konularak hesaplanıyor. Hükümetler fiyatın ve formülün gizli tutulması hükümlerine uyarak fiyatı açıklamıyorlar ama 59. Hükümet ilk anlaşmadaki formülü neden değiştirdiğini açıklamalı ve yine gizliliğe uyarak, formüldeki petrol, fuel oil ve gas oil'in 3 yıl önceki ve bugünkü rakamlarını koyarak eski formüle göre daha az para ödediğimizi kamu oyuna göstermelidir. Yaklaşık 20 yıl önce kulaktan kulağa dolaşan 78$'1ık fiyatın bir an için doğru olduğu varsayımı ile ve 20 yıl önceki ve bugünkü petrol fiyatları değişimini dikkate alarak hesapladığımızda bugün için yaklaşık 200$'1ık bir gaz alım fiyatı ortaya çıkıyor. Gazprom'un aralık 2005'te Baltık Ülkelerine ve 4 Ocak 2006'da Ukrayna'ya uygulamaya başladığı ►
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=