m Makale Doğalgaz Piyasasında Mücbir Sebep ve Fevkalade Haller Mücbir sebep (force majeure, vismajor): Önceden nazara alınması ve bunun neticesi bertaraf edilmesine imkan bulunmayan ve borçlunun iradesi harici tesirle ileri gelen hadisedir Av. Selahattin Aydın İgdaş Genel Müdür Danışmanı A. Genel Olarak Doğalgaz nitelik ve özelliği gereği teh likeli bir maddedir. Yanıcı, patlayıcı, renksiz ve kokusuz bir gazdır. Ülkemiz açısından doğalgaz kaynak itibarı ile ithal ve halen depolanamayan bir enerji türüdür. 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu ile Buna karşın BK.'nın 117. maddesine göre borçluya isnat olunamayan haller münasebetiyle borcun ifası mümkün olmazsa, borç sakıt olur. Hüküm; borcun ifasında borçluya yüklenebilecek her hangi bir kusur bulunmaması halinde borçlunun borcu sona ereceğine ilişkindir. doğalgazın kaliteli, sürekli, ucuz ve çevreye Borçlunun borcunu sona erdiren hallerden zarar vermeyecek şekilde tüketicilerin ikisi mücbir sebep ve fevkalade hallerdir. kullanımına sunulması amaçlanmıştır. Borçlar Kanunu'nun (BK.) 96. maddesine göre alacaklı hakkını kısmen veya tamamen istifa edemediği takdirde borçlu kendisine hiç bir kusurun isnat edilemeyeceğini ispat etmedikçe bundan mütevellit zararı tazmine mecburdur. Buna göre borcun ifa edilmemesinde (yerine getirilmemesinde) borçlu hiçbir kusuru olmadığını ispatlamadığı müddetçe alacaklıya karşı sorumlu olacaktır. Eğer borçlunun sorumluluğu kamu otoritesi tarafından verilen imtiyaza dayanıyorsa borçlunun hafif kusurdan sorumluluğunu sınırlayan şartta BK. 99. maddeye göre batıldır. 4646 sayılı yasa doğalgaz piyasasında doğalgazın ticaret ve pazarlaması ile ilgili olarak faaliyet gösterecek kuruluşların Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'ndan lisans almalarını zorunlu kılmıştı r. Lisans bir çeşit imtiyaz niteliğindedir. Dolayısı ile doğaİgaz lisansı ile faaliyette bulunan kuruluşların yaptıkları sözleşmelerdeki kendi edimlerindeki hafif kusurundan sorumlu olmayacağına ilişkin şartlar batıl olmak gerekir. öte yandan Türk Ticaret Kanunu'nun 20.2. fıkrasına göre her tacirin ticaretine ait Doğalgazın müşterilere sürekli, güvenli ve kesintisiz sunulmasını engelleyen hallerden ikisi mücbir sebep ve fevkalade haldir. Deprem, sel, yangın, heyelan, yıldırım düşmesi, gibi sebeplerle doğalgaz borularının patlaması, aşırı soğuklar nedeni ile gaz üretimin durması, fırtına ya da abluka nedeni ile geminin LNG terminaline yanaşamaması, savaş, bombardıman, ihtilal, isyan, sabotaj, yağma gibi nedenlerle boru hatlarının veya doğalgaz sistemlerinin hasara uğraması, grev nedeni ile gaz işletmeciliğinin durması, elektrik kesintisi nedeni ile gaz tüketimin azalması veya durması, okulların ve kamu idarelerinin zorunlu tatile girmesi, kamulaştırma, devletleştirme, imar uygulaması nedeni ile doğalgaz şebekesinin deplase (nakil) edilmesi, salgın hastalıklar sonucu nüfus hareketleri, şehrin doğalgaz şebekesi olmayan yerlere taşınması, aşırı soğuklar nedeni ile gaz çekişinin kapasitenin üzerine çıkması gibi durumlar şartlarını taşımazı halinde mücbir sebep veya fevkalade hal halini alabilir. Mücbir sebep (force majeure, vismajor): Önceden nazara alınması ve bunun neticesi bertaraf edilmesine imkan bulunmabütün faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı yan ve borçlunun iradesi harici tesirle ileri gibi hareket etmesi lazımdır denilerek do- gelen hadised_ir. Deprem, sel gibi fiziki neğalgaz piyasa faaliyeti yapanların sorumlu- denler; savaş, abluka gibi beşeri nedenler luğundaki özen unsuru kuwetlendirilmiştir. mücbir sebep olabilir. _ , Doğa l Gaz Dergisi, 2006/11 ►
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=